extra uitleg woordsoorten 19 april-31 mei

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom bij extra uitleg grammatica woordsoorten

Wat zijn woordsoorten?  

•  ...
• lidwoord - zelfstandig naamwoord - bijv. naamwoord - stoffelijk bijv. naamwoord - werkwoord - bezittelijk voornaamwoord - persoonlijk voornaamwoord - voegwoord
  
• waarom moet je dit leren?

Gramm. zinsdelen: je kijkt bv. naar "wie de baas is" in de zin = het onderwerp

• pv
• onderwerp
• wg
• lijdend voorwerp
• meew. voorwerp

Gram. woordsoorten: je geeft elk los woord "een naam"

• lidwoord
• zelfst. nw
• bijv. nw - stoff bn
• pers. vn
• bezitt. vnw
• hulpww/ zelfst.ww

Welke zelfst. nw zie je?  

• De winter is voorbij.  De bladeren worden al groen. Michael heeft veel zin in vakantie.

Welke zelfst. nw zie je?  

• De winter is voorbij. De bladeren worden al groen. Michael heeft veel zin in vakantie.

Wat weet je over het zn?

• 
  
• duidt mens, dier, plant, ding of gevoel aan
• eigennaam is ook zn


• heeft meestal enkelvoud en meervoud
• kan meestal verkleinwoord krijgen
• kan bijna altijd een lidwoord krijgen

Welke lidwoorden ken je?  

•  ...
• De fiets staat in een hoek in het schuurtje.
• De fiets staat in een hoek in het schuurtje.

Lidwoord

• hoort altijd bij een....
• .....zelfstandig  naamwoord (zn)
• Staat er een lidwoord in de volgende zin?
• Het regent namelijk vaak. 

Wat valt je op?  

• Eveline heeft een spiksplinternieuwe fiets. Eveline is er blij mee. Eveline heeft er 800,- euro voor betaald. 

zelfst. nw  => persoonlijk vnw  

• Eveline => zij
• mijn vader => ... / de leerlingen => ....


• het bureau => ....
• alles op een rijtje:
• ik - jij - hij/zij/het - wij - jullie - zij
• mij -jou- hem/haar/het - ons - jullie -hen/hun 

Wat weet je over het bez. vnw?

• duidt het bezit aan
• er staat altijd een zelfst.nw achter:
  
• ons huis; mijn Playstation; zijn vakantie



• Let op:  paar vormen die ook voorkomen als pers. vnw:
• dit is haar fiets (bezitt) / ik zie haar (pers.)
• dit is ons huis (bezitt) / dit huis is van ons (pers.)
• let op de spelling van jouw

Welke pers. vn. en bez.vn?

• Ik ga vaak naar mijn vader voor zakgeld. Hij geeft mij dat dan snel. Het is leuk om hem als vader te hebben! 

Welke pers. vn en bez.vn?

• Ik ga vaak naar mijn (bez.vn) vader voor zakgeld. Hij geeft mij dat dan snel. Het is leuk om hem als vader te hebben! 

Het belangrijkste ww in de zin?  

1. Nederland plaatste zich in een prima groep voor het EK.
2. Gisteren heb je je vast veel paaseitjes gegeten.

Zelfstandig en hulpwerkwoord

• Slechts één werkwoord in de zin? Dan is dat het zww.
• Meerdere werkwoorden in de zin? Dan zoek je het ww. waar de 'actie' vanuit gaat: staat meestal achteraan.
• Alle andere werkwoorden geven tijd, mogelijkheid of wens aan en zijn hulpwerkwoorden.
• Ik heb gisteren pannenkoeken gemaakt.
• Kan ik vanavond komen gamen?
• Kan ik jou hebben horen praten? 

Welke bn in deze zinnen?

• De grote boze wolf maakte vreemde sprongen toen de stoere jager op hem afkwam. 

Welke bn in deze zinnen?

• De grote boze wolf maakte vreemde sprongen toen de stoere jager op hem afkwam. 

Wat weet je over het bn?

• zegt iets over het zelfst. nw: stoer, lief, groen
  
• meestal vóór het zn
• maar het kan er ook achter: dit boek is mooi.


• stoffelijk: ijzeren, gouden, plastic, fleece: één vorm (st.bn)
• bijv.gebruikt volt dw: de gewonnen wedstrijd

Wat weet je over het voegwoord?

• 
  
• vormt de verbinding aan tussen twee zinnen:
• en, maar, want, daarom, of, ondanks, ...
• vaak korte woordjes

Wat weet je over het voorzetsel?

• 
  
• om een plek of tijdstip aan te geven
• in, tussen, naast, op, onder, voor, na, ...
• vaak korte woordjes

Oefenen

• Mijn moeder werkt in haar deftige kantoor.
• Het sneeuwt en het hagelt.
• Die gouden ring  is van haar. 
• Ben jij wel eens in New York geweest?
• Die lieve, schattige hond ziet mij niet staan.
• En wat ga jij doen?  

Antwoorden

• Mijn bez.vn in vz deftige bn. kantoor zn
• Het pers. vnw
• gouden stoff. bijv.nw   haar pers.vnw
• jij pers.vnw New York zn geweest: www?
• lieve, schattige bijv.nw mij pers.vnw. 
• En voegwoord ga hww doen zww 

Zelf vier zinnen maken

1. met "zilveren", een zelfst. nw en een vz
2. met "ons" als pers. vnw en een voegwoord
3. met alle vormen van "haar"