5.7 Transcriptie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Thema 5, basisstof  7 en 8

Pak je opdrachten, werkboekje kruisingen en je nieuwe opdrachtenboekje.

Deze les:

• Opstarten
• 
  
• Uitleg basisstof 2
• Zelfstandig aan de slag
  
• Afsluiting
  

Deze les:

Leerdoel: 

• Je kunt benoemen hoe transcriptie en eiwitsynthese plaatsvinden in de cel. 
• Je kunt benoemen dat de genetische variatie toeneemt door spontane mutaties.  
• Je kunt uitleggen wat meiose en mitose is
• Je kunt uitleggen wat dominant en recessief is

Tijdpad:

- 5 minuten opstarten

- 10 minuten uitleg

- Aan de slag met werkboek

- Oefenen met kruisingen

Celdeling 

•  Celdeling = de vorming van nieuwe cellen

Celdeling Mitose

Celdeling

Mitose 

https://www.bioplek.org/animaties/cel/mitosex.html

www.bioplek.org

Meiose

Meiose 

Meiose

• Zaadcellen en eicellen worden gemaakt door meiose
• Van één lichaamscel worden twee geslachtscellen gemaakt
• Willekeurig!

Is een eicel ontstaan door mitose of meiose?

1. Mitose
2. Meiose

Mitose of meiose?

1. Mitose
2. Meiose
3. Mitose en meiose
4. Niet te zeggen

Een cel bevat 21 chormosomen.
Is deze cel ontstaan uit mitose of meiose of kun je dit niet met zekerheid zeggen?

1. mitose
2. meiose
3. Dit kun je niet met zekerheid zeggen.

Een cel bevat 46 chormosomen.
Is deze cel ontstaan uit mitose of meiose of kun je dit niet met zekerheid zeggen?

1. mitose
2. meiose
3. Dit kun je niet met zekerheid zeggen.

DNA

• Bevat informatie voor hoe je eruitziet en voor het functioneren van je organen en cellen. 
• Voor elke eigenschap en elk proces zijn een of meer genen nodig.

DNA-sequentie

• Volgorde van de basenparen
• DNA-sequentie bevat informatie over vormen van een eiwit (bijv. melanine -> pigment in huid en ogen) 

Wat is een goed woord voor DNA-sequentie ?

1. DNA-streng
2. genexpressie
3. genoom
4. basenvolgorde

Het stukje van een DNA molecuul heeft de volgende sequentie: TGCAAA
Wat is sequentie van de tegenoverliggende nucleotiden?

1. ACGTTT
2. TTTGCA
3. TGCAAA
4. AAACGT

genexpressie

Genen bevatten informatie voor maken van eiwitten en regelen processen.

• Eiwitten bepalen kleur, werking, vorm van je lichaam
  
• DNA-volgorde (sequentie) van een gen bevat het recept voor het maken van een eiwit

Transcriptie

• Wanneer een gen in een cel tot uiting komt (genexpressie) wordt de DNA-sequentie (recept) van dat eiwit afgelezen en verwerkt -> Eiwitsynthese (samenstellen).         
• het aflezen heet Transcriptie

Ribosomen

• De afgelezen kopie heet RNA
  
• Het RNA wordt in het ribosoom (eiwitfabriekje in de cel) vertaald naar het juiste eiwit. 
• coronavaccin? 

Spontane mutatie

• Bij elke celdeling worden chromosomen gekopieerd
• Fouten in kopie zorgen voor verandering basenvolgorde
• Mutatie in geslachtscel of tijdens ontwikkeling embryo zorgt ervoor dat dit in alle lichaamscellen terecht komt
• Genetische variatie 

Hoe kan genetische variatie gunstig zijn voor de overlevingskans van een populatie?
Kun je een voorbeeld noemen?

Dominant en recessief 

Homozygoot en heterozygoot

Is het gen voor donker haar dominant of recessief?

Is de eigenschap dominant of recessief

1. Dominant
2. Recessief

Dominant of recessief?

1. De ziekte is dominant
2. De ziekte is recessief

wat	Aan de slag met Thema 5, Basisstof 7 rn 8
Hoe	lees de tekst van basisstof 7 & *
Hulp	1) boek 2) klasgenoot 3) docent
Tijd
Klaar	oefen met de kruisingen