In deze les zitten 18 slides, met tekstslides en 4 videos.
Lesduur is: 45 min
Onderdelen in deze les
Programma
1. terugblik
2. leerdoel
3. theorie
4. opdrachten
5. literatuurlijst
6. extra materiaal
Slide 1 - Tekstslide
BOEKEN
Slide 2 - Tekstslide
Leerdoel
Je leert Wagt verlichtingsideeën zijn en hoe deze in de literatuur vorm krijgen.
Slide 3 - Tekstslide
Ontdekking van het kind
- Hieronymus van Alphen
- kinderliteratuur
- beloning voor goed gedrag
- afstemming op doelgroep
- Betje Wolff: Proeve over de opvoeding (1977)
Slide 4 - Tekstslide
Denken is het nieuwe ontdekken
- Cogito ergo sum - Ik denk dus ik ben
- Descartes (helft 17e eeuw)
- ratio
- van klassieken naar geest en wetenschap (kennis is macht)
- de verlichting
Slide 5 - Tekstslide
Opvoeding
- nieuwe term: pedagogie
- humanist Locke: het kind is een tabula rasa
- door opvoeding een verbeterde samenleving
- Jean-Jaques Rousseau: kind is van nature goed, maar moet worden afgeschermd tegen de kwade invloed van de wereld om hem heen (waaronder het christendom)
- Robinson Crusoe
Slide 6 - Tekstslide
Je beter voordoen dan je bent
- Nederland verliest positie als Europees gidsland
- welvaart blijft, maar ongelijk verdeeld
- rijken zijn losbandig
- armen trekken weg uit de steden
- Pieter Langendijk: Het wederzyds huwelijksbedrog (satire)
Voorlichtingsliteratuur - spiegel
- 'pruikentijd'
Slide 7 - Tekstslide
De perfecte echtgenote
- een goed huwelijk is maakbaar (verlichting)
- de man moet de vrouw eren/de vrouw moet zich naar de wensen van de man
- Betje Wolff en Aagje Deken: Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart (1782) - een briefroman
- door vrouwen voor vrouwen
- voorbereiding op de 'perfecte' samenleving
Slide 8 - Tekstslide
Het koffiehuis
- alternatief voor de kroeg
- groeiende onvrede (door ongelijkheid)
- grote en kleine thema's worden besproken
- tijdschriften - begin van de journalistiek
- Justus van Effen: De Hollandsche Spectator (1731-1735)
(navolging van de Engelse Spectator)
- daarna veel spectatoriale tijdschriften
Slide 9 - Tekstslide
Wijs door reizen
- vertaling van Justus van Effen:
Robinson Crusoe (1719) van Daniel Dafoe en Gulliver's travels (1726) van Jonathan Swift
- imaginair reisverhaal - spiegel van de maatschappij
- J.A. Schatz - Reize door het Aapenland (1788)
Slide 10 - Tekstslide
Dichtende boerenzoon
- ontwikkeling dichtkunst
- Hubert Korneliszoon Poot - gelegenheidspoëzie
- toevoeging: persoonlijke gevoelens ipv algemene
- voorloper op de romantiek
Slide 11 - Tekstslide
Literaire werken
Hieronymus van Alphen: Proeve van kleine gedichten voor kinderen (1778)
Rhijnvis Feith: Julia (1783, briefroman)
Pieter Langendijk: Het wederzijds huwelijksbedrog (1714)
J.A. Schatz: Reize door het Aapenland (1788)
Betje Wolff en Aagje Deken: De historie van Mejuffrouw Sara Burgerhart (1782)
Slide 12 - Tekstslide
Laagland
Uit het werkboek hoofdstuk 10, B leesopdrachten (vanaf blz. 93)
- Opdracht 2 - brief van een spectatoriale reiziger
Lesduur is: 45 min
