Hst 22 Fictie - Tijd H2C

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Hst 22 Fictie - Tijd

Leerdoel: leren hoe een schrijver spanning creëert met het gebruik van tijd

Eerst instructie, met een paar vragen. 

Dan zelf aan de slag met vragen

Tijd in verhalen (boek, serie of film) 

Tijden gaan soms door elkaar heen, soms gaan ze logisch van begin tot einde. Maar soms ook niet.... 

Chronologisch = gebeurtenissen vinden plaats in de volgorde waarin ze hebben plaatsgevonden

Verteltijd en Vertelde tijd

1. verteltijd = de lengte van het verhaal (woorden, zinnen, uren dat je hebt gelezen, aantal bladzijden of aflevering etc.)

1. vertelde tijd=  de tijdperiode die in een verhaal wordt besproken

Een voorbeeld

Verteltijd is 318 blz. MAARRRRRR..... de vertelde tijd is ongeveer twee jaar: Vanaf het begin waarin een inuït jongen wordt ontvoerd, naar Nederland wordt gebracht, allerlei dingen beleeft en meegaat op een walvisvaarder. Tot het einde wanneer hij  weer terug gaat naar Groenland, naar zijn eigen eiland. 

Tijd versnellen of vertragen 

Versnellen: als je in een paar zinnen een hele dag, hele week of zelfs een heel jaar (of nog langer) beschrijft

Vertragen: als je juist heel precies elke gedachte, beweging, gebeurtenis beschrijft.  

Voorbeeld 

"Je slaapt. Je droomt. Van olifanten en je oma. Je bent iets vergeten en moet ergens naar toe. En dan dus je oma die iets over olifanten zegt, en jij vraagt: 'Welke olifanten bedoel je' en zij zegt: 'Wat een domme vraag nou weer, de olifanten, daar zou jij toch voor zorgen!"

Eerst staan jullie bij haar in de keuken, maar dan komt de bus, en eindelijk weet je wat je vergeten bent. Je abonnement." 

Was dit versnellen of vertragen?

1. versnellen
2. vertragen

Een versnelling heb je als een periode wordt overgeslagen.

1. Goed
2. Fout

Bij versnelling is de vertelde tijd korter dan de verteltijd

1. Waar
2. Niet waar

Als er sprake is van vertraging, ...

1. is de verteltijd langer dan de vertelde tijd
2. is de verteltijd korter dan de vertelde tijd.

Een vertraging wordt gebruikt bij ...

1. Belangrijke gebeurtenissen
2. Onbelangrijke gebeurtenissen

Flashback of Flashforward

Flashback = terugkijken

Flashforward = vooruit kijken

Let op: een flashback of -forward kan een zin zijn, maar ook een heel hoofdstuk of langer. Dan wordt de 'chronologie' verbroken. 

Voorbeeld

Proloog (soort inleiding, voorafgaand aan een verhaal) : Nacht van woensdag op donderdag 01.58 

Waarin het meisje dat vermoord is, vertelt hoe dat gebeurt. Het eindigt met 'Doodgaan op een schoolreisje naar Vlieland. Dommer kan echt niet'

Dan hoofdstuk 1: Woensdag 14.45 

Wat geeft de proloog in dit geval?

1. flashback
2. flashforward

Wat is een Flashback?

1. Het is de volgorde waar in iets gebeurd.
2. De schrijver beschrijft iets wat al is gebeurd.
3. De schrijver verteld iets wat in de toekomst kan gebeuren.
4. Een handgranaat dat mensen laat verblinden.

Met een flashback wordt het verhaal...

1. niet-chronologisch.
2. chronologisch.

Aan de slag

Maak nu vraag 1, 2 en 3 op blz. 90 en 91

Over 10 minuten gaan we bespreken. 

Aan de slag

Lees de tekst op blz. 92

Maak nu vraag 5 t/m 9 op blz. 93

Over 10 minuten gaan we bespreken. 

Vandaag hebben we

Tijd in literatuur en films behandeld: je kent nu de belangrijkste begrippen en snapt (een beetje) hoe spanning kan worden gecreëerd.

Vrijdag gaan we hiermee verder, met huiswerk hst 22 vraag 5 t/m 9