les 6 H1 Schrijven do 3e uur 16-9-21 klas 1hv1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom! Klas 1HV1

3e uur NE

16-9-2021

Les 6  

H1 Schrijven  

Belangrijk schrijven

Voorleestijd!

Zomerwoud van Linda Dielenmans

Plotseling werd hij met een ruk naar achteren gesleurd. ‘Erkin! Waar was je?’ klonk een zware stem. ‘We hebben overal naar je gezocht en iedereen was ongerust! Wat heb je uitgespookt?’

Erkin keek omhoog en zag zijn vader. Hij was een grote, gespierde man met net zulke donkere haren en ogen als zijn zoon. Zijn voorhoofd glom van het zweet en zijn armen, handen en gezicht zaten onder de zwarte vegen van het zware werk.

‘Ik was bij de rivier, ik wilde vis vangen. Maar vader! Er zijn hier nog meer mensen! Er was daar een meisje en…’ Erkin zweeg toen hij de woede in zijn vaders gezicht zag verschijnen.

‘Bij de rivier zeg je?’ bulderde de man. ‘Je wist dat we vandaag zouden beginnen met de bouw van Heyda’s huis! Je wist dat iedereen vandaag nodig was! En jij gaat luieren bij de rivier? Ongelofelijk! Ga nu Hano’s vader zoeken en vraag wat je kunt doen. Hier hebben we het later nog over. Je moeder en ik zijn erg teleurgesteld. Wegwezen nu!’ 

Erkin kreeg een duw in de richting van de werkplaats en hij botste al struikelend tegen minstens drie mensen op. Sommigen wierpen hem een boze blik toe, maar 

hij kreeg ook een paar meelevende knipogen. Hij maakte snel zijn excuses en haastte zich toen naar de plek waar het huis werd opgericht.

Hano’s vader zou hier zeker zijn. Hij voelde zich teleurgesteld, vooral in zichzelf. Hij had beter moeten weten. Maar plotseling realiseerde Erkin zich dat zijn vader helemaal niets had gezegd op zijn verhaal over het meisje. Als hij niet naar de rivier was gegaan, had hij Alja nooit ontmoet, en hadden ze misschien nooit geweten van de andere mensen in de buurt! Waarom had zijn vader niet geluisterd? Een belangrijk iemand, iemand van de dorpsraad moest dit weten! Gelukkig was Hano’s vader, Miko, het dorpshoofd. Hij zou zijn verhaal aan hém vertellen. 

Er waren veel mensen bezig rond het huis. Enkele van de grote, dikke palen die het dak zouden dragen, waren al opgericht en staken hoog de hemel in. Achter Erkin werden kleinere stammen gekliefd om wandpalen en planken te maken. Er lagen nog nieuwe gekapte bomen klaar om van hun bast en takken te worden ontdaan. De grote stapels gedroogd riet die daarnaast lagen, zouden later op het dak worden gelegd.

Ongerust dacht Erkin aan de grote hoeveelheid werk die iedereen nog te wachten stond naast het dagelijkse werk op het land en met het vee. Net als toen ze hier voor het eerst aan waren gekomen. Het dorp in het oosten waar Erkin de eerste jaren van zijn leven had gewoond, was te klein geworden om iedereen eten en een dak boven zijn hoofd te geven. Het dorpshoofd en de raad hadden daarom besloten dat een aantal families weg moest trekken om een nieuw dorp te bouwen.

Miko was als dorpshoofd benoemd en vier gezinnen gingen met hem mee. Ze hadden lang gereisd om een stuk land te vinden dat geschikt was voor huizen en akkers, waar de grond goed was en water dichtbij, maar niet zo dichtbij dat de huizen konden overstromen. Toen ze deze plek eindelijk ontdekt hadden, hier op de hoogvlakte, waren de bladeren van de bomen vlammend rood, zonnig geel en warm bruin geweest. Drie woonhuizen en het gemeenschapshuis moesten toen worden

gebouwd, en de akkers moesten worden aangelegd op de open plekken die waren ontstaan door de bomen die waren gekapt voor hun hout. Iedereen had dag en nacht gewerkt,en de maan was meerdere keren van een dunne sikkel in een

witte, ronde schijf veranderd. De dagen waren veel te snel donker en koud geworden, en het was erg zwaar geweest. Maar nu was het zomer, het was warm en 

lang licht. Het zou vast beter gaan.

‘Erkin!’ Hano kwam naar hem toegerend. De jongen had rode wangen van het werk en zijn bruine haar lag plat tegen zijn hoofd geplakt van het zweet. Zijn ogen glinsterden. ‘Daar ben je! Iedereen heeft je gezocht! Pfff, waar was je?’

‘Hano! Luister, ik moet je iets vertellen…’

‘Erkin! Je vader zei al dat ik je hier kon verwachten!’ Hano’s vader, een slanke man met bruin haar en glanzende diepbruine ogen, kwam met een brede glimlach naar de twee jongens toegelopen. Erkin had een boos tierend dorpshoofd verwacht, klaar om hem op zijn verantwoordelijkheden te wijzen. Niet deze vriendelijke begroeting van een vrolijk kijkende man.

‘Miko, het spijt me dat ik…’ begon Erkin onderdanig totdat een dunne, maar sterke arm om zijn schouders werd geslagen.

‘Maak je niet druk!’ riep de man. ‘Je vader is al kwaad genoeg op je. Ik heb een klusje dat de hele ochtend al op je ligt te wachten. Kom maar mee.’ Erkin keek naar zijn vriend en haalde zijn schouders op terwijl hij door het dorpshoofd werd meegenomen naar het nieuwe huis. Hano zelf verdween snel weer in de drukte. 

van gaten.

Het was een lichte klus die hij kreeg, vond Erkin. Niet het bekappen van boomstammen of het splijten van planken of het graven van gaten.

De grote stapels riet moesten gesplitst worden in kleinere bundeltjes om het dak mee te bedekken. Hij moest de touwen loshalen, het riet verdelen en dan weer vastbinden. De rest van de dag was dit zijn taak, want er was erg veel bedekking nodig voor het dak van dit grote huis, dat maar iets kleiner zou worden dan het gemeenschapshuis. Eigenlijk was dit oude vrouwen- of kinderwerk, bedacht Erkin. Hij was toch zeker geen kind meer? Hij was al bijna een man. Maar blijkbaar vond het dorpshoofd dit niet. Het kostte hem een tijdje om te beseffen dat dit eigenlijk zo slecht nog niet was. Hij ontknoopte, rangschikte en knoopte het riet weer bij elkaar, telkens weer. Intussen bedacht hij hoe hij het grote nieuws over Alja het beste aan Miko zou kunnen vertellen. Maar hoewel het dorpshoofd regelmatig even langs -

kwam voor een praatje, lukte het op de een of andere manier nooit om zijn verhaal te vertellen. Toen de avond begon te vallen kwam Erkins vader hem halen. Zijn ogen stonden al een stuk vriendelijker dan toen Erkin hem voor het laatst had gezien. 

‘Kom mee, zoon,’ bromde hij. ‘Er is een groot vuur en eten. Miko vertelde me dat je erg hard hebt gewerkt, en dat je je niet te goed voelde voor deze taak. Je moeder en ik waarderen dit. Je hebt een beetje vertrouwen terugverdiend. Kom nu maar mee, we gaan eten.’

Toen Erkin opstond sloeg zijn vader een arm om hem heen en kneep hem even hard tegen zich aan. ‘Maak ons niet meer zo ongerust,’ was het enige wat hij zei. ‘Dat zal ik niet doen,’ antwoordde Erkin en hij liep met zijn vader naar de vuurplaats. En even, voor deze avond althans, vergat Erkin het meisje van de rivier en voelde hij zich gelukkig en tevreden.

Terugblik vorige les(sen)

Wat weet je nog?

Doe mee!

The spinner!

Wat is het onderwerp van een tekst? Het onderwerp van een tekst...

1. ... vertelt in één of een paar woorden waar de tekst over gaat.
2. ... vertelt wat het belangrijkste van de tekst is.
3. ... vertelt wat iemand ergens van vindt.
4. ... vertelt wat waar of niet waar is.

Wat is oriënterend lezen?

1. Je bekijkt de tekst en je leest de eerste alinea.
2. Je leest de hele tekst.
3. Je bestudeert de tekst.
4. Je leest de hele tekst kritisch door.

Moet je de hele tekst lezen om het onderwerp te bepalen?

1. Ja
2. Nee

• titel
• illustraties
• tussenkopjes
• anders gedrukte woorden
• eerste alinea
• antwoord geven op vraag "Waar gaat de tekst over?¨

Wat moet je van een tekst lezen om het onderwerp te achterhalen (te vinden)?

Huiswerkcontrole

donderdag 16 september

3e uur

Nakijken opdracht 1 t/m 5 van H1 Lezen afmaken!

M(aken) Startopdracht van Schrijven 1 op blz. 18

Let op!

Schrijf in je schrift boven deze opdracht "Schrijven 1"

Vandaag

H1 Schrijven

Belangrijk schrijven

Startopdracht

Lees de e-mail van Renske aan Robin. Robin is in juli naar Brussel verhuisd. Ze hebben afgesproken dat Renske in de herfstvakantie bij hem gaat logeren. Renske schrijft een e-mail om haar komst aan te kondigen.

Verwacht je dat zaterdag alles goed zal verlopen? Licht je antwoord toe.

Waarschijnlijk gaat het niet goed verlopen.
De volgende onderdelen hadden opgenomen moeten worden in de e-mail:

• het station van aankomst (Brussel heeft verschillende stations); 
• de tijd van aankomst; 
• eventueel aangevuld met het aantal dagen dat ze daar zal verblijven en/of de datum van vertrek; 
• eventueel andere benodigdheden; 
• vraag om reactie.

Wat weet je al?

Hoe schrijf je een begrijpelijke tekst?

Lesdoelen

• Je leert begrijpelijk schrijven

nieuwnederlands.digitaal.noordhoff.nl

Begrijpelijk schrijven

Als je schrijft, wil je dat de lezer van je tekst in één keer begrijpt wat je bedoelt.

• Daarom moet je goed nadenken over ieder woord en iedere zin.
• Je tekst is begrijpelijk als de informatie volledig en duidelijk is.

Zo schrijf je begrijpelijk

• Bedenk een onderwerp en wat je daarover wilt schrijven. Maak zo nodig een kladversie.

• Controleer daarna de inhoud van je tekst

          – Is de tekst volledig? Weet de lezer nu alles wat hij moet                         weten?

          – Is de tekst duidelijk? Begrijpt de lezer alles wat er staat?

• Vul je tekst eventueel aan of maak de tekst duidelijker

• Controleer tot slot de vorm van de tekst. Is de tekst foutloos?

          – Heb je geen woorden of letters vergeten?

          – Staan er geen spel- of andere taalfouten in de tekst?

          – Begint elke zin met een hoofdletter en eindigt elke zin met                   een punt, vraagteken of uitroepteken?

Begrepen?

Als ik een korte, begrijpelijke tekst wil schrijven, dan
let ik op deze 3 dingen:

1. duidelijk , foutloos, kort
2. volledig, duidelijk, grappig
3. volledig, duidelijk, foutloos
4. foutloos, duidelijk, kort

Wat wil je van jouw lezer als je een brief (e-mail) schrijft?

1. Dat hij/zij doet wat je zegt.
2. Dat hij/zij begrijpt wat jij bedoelt.
3. Dat hij/zij de moeilijk woorden begrijpt.
4. Dat hij/zij de volgende keer ook weer jouw boodschap leest.

Wat moet je doen als je wilt dat jouw lezer jouw brief (e-mail) begrijpt?

1. Je moet goed nadenken wat de lezer van jou verwacht.
2. Je moet luchtig en grappig schrijven.
3. Je moet je boodschap snel opschrijven.
4. Je moet goed nadenken over ieder woord en iedere zin.

Wanneer is jouw tekst begrijpelijk?

1. Als de tekst duidelijk en volledig is.
2. Als de tekst foutloos en volledig is.
3. Als de tekst netjes en mooi is.
4. Als de tekst eenvoudig en kort is.

Zet de volgende zinnen in de juiste volgorde!

Hoe schrijf je zo duidelijk mogelijk?

Bedenk een onderwerp en wat je daarover wilt schrijven. Maak zo nodig een kladversie.

Controleer daarna de inhoud van je tekst.

Vul je tekst eventueel aan of maak de tekst duidelijker.

Controleer tot slot de vorm van de tekst. Is de tekst foutloos?

1

2

3

4

Als je een tekst foutloos wilt schrijven, dan let je op:

1. Heb je geen woorden of letters vergeten?
2. Staan er geen spel- of andere taalfouten in de tekst?
3. Begint elke zin met een hoofdletter en eindigt elke zin met een punt, vraagteken of uitroepteken?
4. Heb je geen woorden of letters vergeten? Staan er geen spel- of andere taalfouten in de tekst? Begint elke zin met een hoofdletter en eindigt elke zin met een punt, vraagteken of uitroepteken?

Vul de juiste woorden in!
Een begrijpelijke tekst is .....
Een begrijpelijke tekst is .....
Een begrijpelijke tekst is .....

Oefenen

Jouw klas organiseert op de eerste zaterdag van oktober een rommelmarkt. De opbrengst is bestemd voor een weeshuis in Harare (Zimbabwe). Natuurlijk willen jullie zo veel mogelijk spulletjes verkopen.

Lees de brief die Sajide heeft opgesteld.

1. Noteer in wat volgens jou ontbreekt of onduidelijk is.
2. Noteer ten minste drie spel- of taalfouten uit de brief in.

Opdracht 1 (blz. 18)

• Schrijf nu zelf een betere brief (e-mail).
• Stuur vandaag deze brief naar de schoolmail ([e-mail]) van je buurman of -vrouw.
• Wissel je brief uit met een klasgenoot en geef elkaar commentaar aan de hand van het feedbackformulier.

cdp.contentdelivery.nu

Evaluatie Lesdoelen

• Ik weet nu hoe ik begrijpelijk moet schrijven.

Huiswerk

maandag 20 september

5e uur

• Leren: Theorie Lezen (blz. 12) en Schrijven (blz. 18)
• Vul het feedbackformulier in van de email van je buurman of -vrouwin en neem dit vandaag (20 september) mee naar school.

Ik vond deze les:

😒🙁😐🙂😃