Thema 6 Les 2: Vertering

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Slopen, afbreken, verteren

§2 en 3

Hfst. 6 Nectar

Nodige kennis...

• 6 voedingsstoffen
• organen van het verteringsstelsel
• (an)aerobe dissimilatie glucose
• hoe aminozuren, vetzuren/glycerol gedissimileerd worden

Wat kom je tegen:

- je leert dat verschillende verteringssappen meerdere functies vervullen,

- je leert mechanische en chemische vertering herkennen,

- je leert enzymen herkennen en hoe je BINAS goed inzet,

- je leert het verschil tussen een pro-enzym en een enzym.

Vertering

Wij zijn consumenten, heterotroof.

Stoffen waar (organismen) uit bestaan, moeten soms verteerd worden: terug naar de bouwstenen.

Wij maken onze eigen stoffen van deze bouwstenen.

Vertering

Vertering is niet nodig voor:

• water
• mineralen
• vitamines
• glucose
• aminozuren
• vetzuren
• glycerol

Vertering

Wel nodig voor:

• Vetten                               > vetzuren en glycerol
• Eiwitten                              > aminozuren
• Koolhydraten (meeste) > glucose

Deze organische stoffen zijn door voortgezette assimilatie ontstaan. 

Dit moet (grotendeels) ongedaan worden gemaakt.

Peristaltische beweging

Darmkanaal, kring- en lengtespieren

Verteringssappen toegevoegd

> Mond,

> Maag,

> Twaalfvingerige darm,

> Dunne darm.

Maagsap

Maagsap heeft een pH van?

Welke stof zorgt hiervoor?

Maagsap

Maagsap heeft pH van 1,5-3,5

Maag maakt pepsinogeen.

Inactief pro-enzym

Door positieve terugkoppeling wordt pepsine gevormd.

Maag

Maagportier opent af en toe om voedsel door te laten.

Wordt geregeld door pH.

> Dicht bij lage pH in 12-vingerige darm

> Open bij hoge pH in 12-vingerige darm

Darmen

12-vingerige darm

eerste deel dunne darm

vindt veel vertering plaats

Dunne darm

Laatste ronde vertering

Opname van stoffen

Darmen

Dikke darm

Opname van water (met name van verteringssappen)

Vertering door darmbacteriën

Endeldarm

Opname water en verzamelen onverteerde resten

Mechanisch en chemisch

Een appel in zijn geheel is moeilijk doorslikken. Speeksel helpt, maar kauwen is nodig.  Verteren (of: kleiner maken) is begonnen!

Bij verkleinen van voedingsmiddelen wordt oppervlak groter. Enzymen kunnen zo beter binden aan het substraat. 

Verteren kan ook chemisch: gal en maagzuur. Enzymen vallen ook onder chemische vertering.

Enzymen

Enzymen zijn speciale eiwitten die processen versnellen. Verteringseiwitten helpen bij het afbreken van stoffen.

Zij binden aan een substraat, verbreken bindingen en zo ontstaat een product.

Enzymen moeten er wel bij kunnen!

Enzymen

Bedenk:

• Enzymen worden niet verbruikt, ze blijven hun werk doen.
• Enzymen zijn eiwitten, dus kunnen ook elkaar (of lichaamseigen) verteren. Oplossing: pro-enzymen.
• Enzymen werken het best bij een bepaalde temperatuur en zuurgraad.
• Naam enzym begint met naam substraat. Eindigt op -ase.
  Sacharose verteert door enzym sacharase. 

biologiepagina.nl

BINAS

Wil je:

... weten door welk enzym iets verteerd wordt? - BINAS 82E

... weten in welke stappen vertering gaat? - BINAS 82G

.. weten wat er in een verteringssap zit? - BINAS 82F

.. weten wat het pH optimum is van een enzym? - BINAS 82E