H3D herhaling woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Wat gaan we vandaag doen?

- Taalkundig ontleden: herhaling woordsoorten 

- De grote voornaamwoorden-quiz

- Een terugblik op de kerstvakantie

Sleep de woorden naar de juiste categorie

lidwoorden

werkwoorden

voorzetsels

de, het een

in, op, achter, naast, enz...

wonen, spelen, liggen, eten, enz...

Woordsoorten (herhaling)

Er zijn drie lidwoorden: de, het & een

Voorzetsels zijn woorden als aan, in, op, uit en voor. Ze vormen meestal het begin van een woordgroep: in de kast, op donderdag, na een week, uit gewoonte, voor jou, enz.

Werkwoorden: geven meestal een activiteit of toestand aan.

Voorbeelden: werken, leren, zijn, hebben, enz.

Er zijn drie soorten werkwoorden

1. zelfstandige werkwoorden

2. hulpwerkwoorden

3. koppelwerkwoorden

Tijdens de kerstvakantie heb ik lekker veel kerstkransjes kunnen eten

Welke werkwoorden zitten er in deze zin?

Wat is het inhoudelijk het belangrijkste werkwoord in deze zin?

Tijdens de kerstvakantie heb ik lekker veel kerstkransjes kunnen eten

Wat is het inhoudelijk het belangrijkste werkwoord in deze zin?

eten = zelfstandig werkwoord

Alle andere woorden in de zin zijn dus hulpwerkwoorden

heb = hulpwerkwoord

kunnen = hulpwerkwoord

Achmed en Sarah zijn advocaten

zijn = een koppelwerkwoord, net als...

(steek je hand op als je het durft te proberen!)

Achmed en Sarah zijn advocaten

zijn = een koppelwerkwoord, net als...

worden, blijven, 

blijken, lijken, schijnen, 

heten, dunken, voorkomen

Typ een voorbeeld van een zelfstandig naamwoord

Zelfstandig naamwoord 

Hier kun je een lidwoord voor zetten. 

Let op: een werkwoord kan ook als een zelfstandig naamwoord worden gebruikt: ‘Lachen is gezond’.

Vergeet ook niet dat namen een zelfstandig naamwoord kunnen zijn: Rotterdam, Eva, SG Sint Ursula, enz.

Typ een voorbeeld van een bijvoeglijk naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord 

Dit zegt iets over een zelfstandig naamwoord

Een bijvoeglijk naamwoord staat vóór een zelfstandig naamwoord óf vormt de kern van een naamwoordelijk gezegde.

een gezellige vakantie

Honden zijn fantastisch

Voornaamwoorden: even opfrissen

Persoonlijk voornaamwoord

Heeft een antecedent (= woord waarnaar het verwijst)

-> De man loopt op straat. Ik heb hem nog nooit eerder gezien.

Bezittelijk voornaamwoord

mijn tas, jouw pen, ons klaslokaal

Let op: ‘jouw’ is een bezittelijk voornaamwoord; in ‘van jou’ is ‘jou’ een persoonlijk voornaamwoord.

Voornaamwoorden: even opfrissen

Aanwijzend voornaamwoord.

Staat voor een zelfstandig naamwoord of los in de zin. 

De belangrijkste zijn ‘die’, ‘deze’, ‘dit’ en ‘dat’.

Betrekkelijk voornaamwoord

Er zijn er drie: ‘die’, ‘dat’ en ‘wat’. 

Let op: wat is wat in deze zin? 

die vrouw die in het bos aan het hardlopen is

Voornaamwoorden: even opfrissen

Betrekkelijk voornaamwoord met ingesloten antecedent (mia)

‘Wie’ of ‘wat’ als je het kunt vervangen door respectievelijk ‘degene die’ of ‘datgene wat’

Voorbeelden:

Wat je kunt eten, staat al op tafel

Wie je daar ziet fietsen, is Mark Rutte

Voornaamwoorden: even opfrissen

Wederkerend voornaamwoord

Hoort bij een wederkerend werkwoord en verandert mee met het onderwerp: Voorbeelden: ik vergis me, zij verslaapt zich

Wederkerig voornaamwoord

Hier is er maar één van: elkaar (let op de varianten mekaar en elkander) 

Voornaamwoorden: even opfrissen

Onbepaald voornaamwoord

Heeft in tegenstelling tot de andere voornaamwoorden geen antecedent. 

Voorbeelden: men, iets, alles, wat, niets, iemand, niemand

De grote voornaamwoorden-quiz

Pak je iPad er weer bij!

Tot welke categorie behoren de volgende woorden?
ik / wij / mij

1. persoonlijke voornaamwoorden
2. bezittelijke voornaamwoorden
3. aanwijzende voornaamwoorden
4. betrekkelijke voornaamwoorden

'Het feest dat ze organiseerde, was een groot succes.'
Wat is 'dat' in deze zin?

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord
3. aanwijzend voornaamwoord
4. betrekkelijk voornaamwoord

'Dat is mijn fiets!'
Wat is 'mijn' in deze zin?

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord
3. aanwijzend voornaamwoord
4. betrekkelijk voornaamwoord

'Ik vind deze vragen niet zo moeilijk.'
Wat is 'deze' in deze zin?

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord
3. aanwijzend voornaamwoord
4. betrekkelijk voornaamwoord

'Wie dit leest, is gek.'
Wat is 'wie' in deze zin?

1. aanwijzend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. betrekkelijk voornaamwoord met ingesloten antecedent

'Hij gaf dit boek vanmorgen aan me.'
Wat is 'me' in deze zin?

1. persoonlijk voornaamwoord
2. wederkerend voornaamwoord
3. wederkerig voornaamwoord
4. onbepaald voornaamwoord

'Ik was me elke dag.'
Wat is 'me' in deze zin?

1. persoonlijk voornaamwoord
2. wederkerend voornaamwoord
3. wederkerig voornaamwoord
4. onbepaald voornaamwoord

'Men noemt een snoek een vis.'
Wat is 'men' in deze zin?

1. persoonlijk voornaamwoord
2. wederkerend voornaamwoord
3. wederkerig voornaamwoord
4. onbepaald voornaamwoord

'Ik heb niks gezien.'
Wat is 'niks' in deze zin?

1. persoonlijk voornaamwoord
2. wederkerend voornaamwoord
3. wederkerig voornaamwoord
4. onbepaald voornaamwoord

'Ze gaven elkaar een hand.'
Wat is 'elkaar' in deze zin?

1. persoonlijk voornaamwoord
2. wederkerend voornaamwoord
3. wederkerig voornaamwoord
4. onbepaald voornaamwoord

'Hij scheerde zich met zijn vaders scheerapparaat.'
Wat is 'zich' in deze zin?

1. persoonlijk voornaamwoord
2. wederkerend voornaamwoord
3. wederkerig voornaamwoord
4. onbepaald voornaamwoord

Wat IK nou toch meemaakte...

- Schrijf een vrolijk, spannend of gek

verhaal met als thema 'mijn kerstvakantie'

- Het mag echt gebeurd zijn óf juist 

verzonnen

- Je hebt 3 minuten de tijd

- Daarna gaan we er een paar voorlezen. De rest van de klas mag raden of het verhaal echt gebeurd is of niet.

Wat IK nou toch meemaakte...

- Schrijf een vrolijk, spannend of gek

verhaal met als thema 'mijn kerstvakantie'

- Het mag echt gebeurd zijn óf juist 

verzonnen

- Je hebt 3 minuten de tijd

- Daarna gaan we er een paar voorlezen. De rest van de klas mag raden of het verhaal echt gebeurd is of niet.

Is dit verhaal echt gebeurd of niet?