longaandoeningen en gaswisseling bij dieren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

longaandoeningen en gaswisseling bij dieren

Programma

Bespreken programma komende tijd.

Korte herhaling vorige les. 

Uitleg basisstof 5 en 6.

oefenen op eindexamensite óf in je boek.

Herhaling

Borstademhaling: Welke spieren gebruiken we? 

Buikademhaling: Welke spier gebruiken we hiervoor? 

Als het longvolume (longen worden groter) adem ik dan in of uit?

lesdoelen

• Je kunt omschrijven wat er aan de hand is bij astma, bronchitis, longemfyseem, COPD en hooikoorts.
• Je kunt beschrijven hoe de gaswisseling plaatsvindt bij verschillende diergroepen.

Astma

• Bronchiën zijn chronisch ontstoken
• Chronisch houdt in dat iets nooit meer over gaat. 
• Bij een astma aanval spannen de spieren om de luchtpijptakjes zich samen. 
• Bij een astma aanval krijg je een benauwd gevoel.
• Astma is heel vaak erfelijk. 

COPD

• COPD is een verzamelnaam voor 2 longziektes: Chronische bronchitis en longemfyseem. 
• Chronische bronchitis is een chronische ontsteking van de bronchiën. 
• Bij longemfyseem gaan de longblaasjes kapot én kunnen ze minder goed uitrekken. 
• Mensen met COPD kunnen soms maar de helft van het zuurstof opnemen in vergelijking met een gezond persoon. 
• COPD wordt veroorzaak door het inademen van schadelijke gassen (roken!!)

                                                                    Vraag: Wat is het gevolg voor de verbrandingsreactie als je                                                                                               minder zuurstof kan opnemen? (sneller/ langzamer?)

Hooikoorts

Hooikoorts is een allergische reactie op stuifmeelkorrels (pollen). 

Bij longemfyseem veranderen trossen longblaasjes in één grote longblaas.

Verklaar waarom hierdoor minder gaswisseling kan plaatsvinden.

Gaswisseling bij dieren

• Zoogdieren, vogels en reptielen halen adem met longen. 
• Zoogdieren en vogels zijn warmbloedig. 
• Warmbloedig houdt in dat het lichaam 1 temperatuur heeft. 
• Dit kost veel energie dus veel zuurstof, daarom groot longoppervlakte. 

• Reptielen en amfibieën zijn koudbloedig. 
• Lichaamstemperatuur past zich aan aan de omgeving. 
• Kost minder energie (minder zuurstof) dus kleiner longoppervlakte. 
• 
  
• Amfibie: Als larf ademhaling met kieuwen en huid. Als volwassen dier
• ademhaling met longen en huid.  

Vissen

Insecten

• Insecten halen adem via tracheeën (buizenstelsel). Aan de buitenkant zitten openingen, de stigma's. 

Vuursalamanders zijn amfibieën. Ze leven op het land in een vochtige omgeving.

Welke ademhalingsorganen hebben volwassen vuursalamanders?

1. Huid en longen
2. Kieuwen
3. Tracheeën

Sommige planten maken gifstoffen tegen schadelijke insecten, zoals rupsen. Zo'n gifstof kan invloed hebben op het ademhalingsstelsel van rupsen.

Hoe heet het ademhalingsstelsel van rupsen?

Aan de slag

Oefenen op eindexamensite met de onderwerpen: 

ademhalingsstelsel óf vorm, bouw, leefwijze

Oefenen in het boek met basisstof 13.5 

maken opdracht: 1-2-3-6