Les 5 Mineralen

• Voeding
• MBO
• Studiejaar 1

Voedingsleer II - les 4

Weekplanning

Week 1: Vocht

Week 2: Vezels en alcohol

Week 3: Zoetstoffen en e-nummers

Week 4: Vitaminen

Week 5: Mineralen + spoorelementen

Week 6: Herhaling / oefentoets

Week 7: Toets

Afsluiting: theoretische toets (deze vindt plaats in week 7 i.p.v. week 8)

Vermelden welke lessen uitvallen

Lesplanning

• Herhaling vorige week
• Theorie mineralen en spoorelementen
• Puzzel mineralen
• Casussen

Waarom zijn vitamines belangrijk voor het menselijk lichaam?

Wat zijn de in wateroplosbare vitaminen?

1. Vitamine A en Vitamine D
2. Vitamine E en vitamine K
3. Vitamine B en Vitamine C
4. Vitamine B en vitamine D

Ondersteunt de groei van weefsel en speelt een rol in het gezichtsvermogen.

Bescherming van cellen tegen beschadiging (antioxidant)

en in stand houden van de weerstand

Helpt bij de opname van calcium, wat belangrijk is voor sterke botten en tanden.

Goede bloedstolling en behoud van sterke botten

Werkt als een antioxidant, wat helpt om cellen te beschermen tegen schade door vrije radicalen.

Normale groei, goede werking van het lichaam, aanmaak van witte en rode bloedcellen en verkleinen van de kans op geboorteafwijkingen.

Belangrijk voor het omzetten van voedsel in energie en het functioneren van het zenuwstelsel.

Vitamine A

Vitamine B1, 2, 3, 5, 6, 8, B12

Vitamine C

Vitamine D

Vitamine E

Vitamine K

Vitamine B11

Lesplanning

• Herhaling vorige week
• Theorie mineralen en spoorelementen
• Puzzel mineralen
• Casussen

Leerdoelen

• Jij kunt de functie van mineralen in het menselijk lichaam toelichten
  
• Jij kunt de ADH van mineralen opzoeken en vaststellen
  
• Jij kunt voorbeelden benoemen van sporenelementen in voeding en weet welke functie deze hebben in het menselijk lichaam
  
• Jij kent de definitie van bio-actieve stoffen en weet welke functie deze stoffen hebben in het menselijk lichaam

Wat zijn mineralen?

• Essentiele voedingsstof
• Een gevarieerde, gezonde voeding is belangrijk voor een goede mineralenvoorziening.
  

Mineralen

• Onmisbare bouwstoffen voor het skelet, cellen en weefsels
• Belangrijke componenten van enzymen, vitaminen en hormonen. 
• 18 mineralen
• Minstens één functie die van wezenlijk belang is voor het leven,
  de groei of de voortplanting. 
• Macro- en micro-elementen

Mineralen

Mineralen zijn onmisbare bouwstoffen voor het skelet, cellen en weefsels en zijn belangrijke componenten van enzymen, vitaminen en hormonen.

Ten minste 18 mineralen zijn onmisbaar in onze voeding. Deze vervullen ieder minstens één functie in het lichaam die van wezenlijk belang is voor het leven, de groei of de voortplanting.

We kunnen mineralen onderverdelen in macro- en micro-elementen. 

Macro-elementen

Komen in relatief grote hoeveelheden in ons lichaam voor. 

Micro-elementen - spoorelementen

Komen in veel lagere concentraties voor. 

calcium

fosfor

kalium

natrium

chloride

magnesium

ijzer	zink
koper	mangaan
jodium	fluor
chroom	molybdeen
selenium

Er bestaan ook spoorelementen die niet essentieel (onmisbaar) zijn. Het gaat om arseen, borium, kobalt, lithium, lood, nikkel, silicium, tin en vanadium. Hiervoor bestaan daarom ook geen aanbevelingen voor wat je elke dag nodig hebt. In grotere hoeveelheden dan van nature aanwezig in de voeding, zijn de meeste van deze stoffen giftig.             

Opname van mineralen

• Dunne darm
• Afhankelijk van welke vorm hoe goed ze oplossen in de darm
• IJzer uit plantaardige producten - vitamine C
• Calcium - vitamine D 

Wat is het verschil tussen vitamines en mineralen?

• Veel overeenkomsten
• Onmisbaar voor het lichaam
• Scheikundig verschil

Vitamines:

•  komen uit de levende natuur 
• sommige planten of dieren kunnen vitamines zelf maken

Mineralen:

• komen uit de dode natuur
• moeten door planten worden opgenomen uit de aarde en door dieren uit voeding of water. 

Vitaminen versus mineralen

Vitamines en mineralen hebben meer overeenkomsten dan verschillen. In het lichaam zijn beiden onmisbaar bij veel processen. Het belangrijkste verschil tussen vitamines en mineralen is een scheikundig verschil. Vitamines komen uit de levende natuur en kunnen door sommige planten of dieren zelf gemaakt worden, terwijl mineralen uit de dode natuur komen en door planten moeten worden opgenomen uit de aarde en door dieren uit voeding of water. Mineralen en spoorelementen zijn, net als vitamines, stoffen die het lichaam niet zelf aan kan maken. Ze zijn onder andere nodig bij de regulatie van enzymen en hormonen.

Lesplanning

• Herhaling vorige week
• Theorie mineralen en spoorelementen
• Puzzel mineralen
• Casussen

Lesplanning

• Herhaling vorige week
• Theorie mineralen en spoorelementen
• Puzzel mineralen
• Casussen

Casus 1

Dhr. Klomp is 51 jaar. Hij werkt als timmerman bij een aannemer. Sinds dit jaar is hij opgeroepen door de huisarts voor een jaarlijkse gezondheidstest. Uit dit onderzoek is gekomen dat dhr. een te hoge bloeddruk heeft. Hij ervaart echter geen klachten. 

Welke mineraal heeft meneer teveel tot zich genomen?

Natrium

Casus 2

Suus, 24 jaar, heeft na haar corona vaccinatie last van hele heftige menstruaties (zie het krantenartikel). Sinds twee weken ervaart ze veel last van vermoeidheid, ze is snel buiten adem en heeft ze last van rusteloze benen, en drang om ze te bewegen.

Suus volgt een vegetarisch voedingspatroon en gebruikt geen supplementen naast haar dagelijkse voeding.

Krantenartikel - klik hier

Van welk mineraal heeft mevrouw een tekort?

IJzer

Casus 3

Mieke is een vrouw van 29 jaar oud. Ze heeft last van koude handen en voeten, spierkrampen, stijfheid, haaruitval, obstipatie, droge huid en depressieve stemmingen en PCOS.

PCOS is niet gediagnosticeerd in de familie van Mieke, al heeft haar moeder wel onregelmatige cyclussen gekend.

Extra informatie

Mieke is toen ze 13 jaar was voor het eerst ongesteld geworden. Op haar 15e is ze gestart met de pil en hiermee doorgegaan tot haar 22e. Ze stopte toen vanwege een kinderwens en merkte in het halve jaar dat volgde dat haar menstruatie volledig uitbleef. Hoewel ze rekening had gehouden met eventuele hobbels op de weg, had zij nooit gedacht aan een hormonale disbalans. De enige klachten die ze in haar tienerjaren ervoer waren pijnlijke bloedingen tijdens de stopweek van de pil en een blijvende onzuivere huid. Wel waren haar menstruaties voor haar 15e niet helemaal regelmatig, maar dat gebeurt toch wel vaker aan de start?

Na een half jaar zonder anticonceptie besloot Mieke naar de huisarts te gaan. Die adviseerde haar langer te wachten en schreef de symptomen weg onder het mom ‘ontpillen’. Mieke ging naar huis met het advies zes maanden later terug te komen.

Echter, de kinderwens en onwetendheid zaten Mieke dwars en zij besloot drie maanden later naar een andere huisarts te stappen. Die stuurde haar door naar de gynaecoloog en hier werd snel duidelijk dat er sprake was van PCOS.

Enige tijd later heeft Mieke een bezoek gebracht aan de vrouwenpoli. Hier geven ze gericht advies op het gebied van gynaecologie en kijken ze met een brede visie naar jouw situatie en hulpvraag. Hier kreeg Mieke een intake en bloedonderzoek. Opvallend was haar tekort aan vitamine D en er werd opgemerkt dat haar schildklier juist traag werkt in plaats van snel. Ook de auto-immuunziekte Hashimoto werd geconstateerd. Deze ziekte heeft invloed op de werking van je schildklier en zorgt voor vermindering van de aanmaak van schildklierhormoon.

Van welke mineraal heeft mevrouw een tekort?

Magnesium

Leerdoelen

• Jij kunt de functie van mineralen in het menselijk lichaam toelichten
  
• Jij kunt de ADH van mineralen opzoeken en vaststellen
  
• Jij kunt voorbeelden benoemen van sporenelementen in voeding en weet welke functie deze hebben in het menselijk lichaam
  
• Jij kent de definitie van bio-actieve stoffen en weet welke functie deze stoffen hebben in het menselijk lichaam