Les 6 (extra uitleg; differentiëren) Spelling 1A

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 1

Les 6, Spelling

Maandag 1 maart 2021 - R_1A

Klaar voor de les?!

1. Zet je camera aan!

2. Start alvast PLOT26 op.

Log nog niet in via LessonUp!

Wat gaan we vandaag doen?

- Lesstart

- Uitleg

- Zelfstandig werken/extra oefenen samen met mij

- Afsluiting les

De volgende leerlingen mogen van les 9 Toets N1 of N2 Werkwoordspelling maken:

Jozeph, Liam, Deacon, Eva, Joshua, Diko, Regi, Oumnia, Gijs, Ela, Tatum, Tim, Phaedra, Daan, Jasper, Jeremy & Tishon.

De anderen (en mensen die vrijwillig mee willen doen) doen mee met de extra uitleg en oefening van les 3 en les 5. Jullie loggen nu in via LessonUp:

Daniël, Jesse, Ziad, Isa, Justin en Wouter.

Extra uitleg

We gaan de theorie herhalen over samenstellingen en hoofdletters. Daarna gaan we oefenen.

Les 3: samenstellingen

Dubbelklanken

Als twee zelfstandig naamwoorden bij elkaar horen, schrijf je ze in het Nederlands aan elkaar vast.          computer + spel = computerspel

                                                                    camera+opstelling = cameraopstelling

Bij sommige woorden ontstaan er dan uitspraakproblemen. Dit kun je oplossen met een streepje.          mini+enquête = mini-enquête

Gala + avond

Politie + auto

Auto + onderdelen

Tussen-n

Samenstellingen met twee zelfstandig naamwoorden krijgen in het Nederlands een tussen-n.          konijn+hokken = konijnenhokken

Woorden die geen echte samenstelling zijn, krijgen nooit een tussen-n!

     Platteland (platte = bijvoeglijk naamwoord)

     knarsetanden (knarsen = werkwoord)

jongedame of jongendame?

1. jongedame
2. jongendame

mug + bult

1. mugbult
2. muggebult
3. muggenbult

hoge + school

Echte samenstellingen zonder tussen-n

Er zijn vier uitzonderingen bij samenstellingen van 2 zelfstandig naamwoorden:

1. Meervoud op -s                                  groente + soep = groentesoep

2. Geen meervoud                                tarwe + brood = tarwebrood

3. Uniek exemplaar                               zon + schijn = zonneschijn

4. Versteende samenstelling (als een samenstelling niet meer voelt als een samenstelling en een eigen betekenis heeft gekregen).         burgemeester

rijst+pap

maan + schijn

groente + soep

Tussen-s

Bij sommige samenstellingen in het Nederlands hoor je een -s in het midden:

meisje + kleding = meisjeskleding          station + plein = stationsplein

Soms moet je wel een s schrijven, maar kun je hem niet horen:

 meisjes + stem = meisjesstem                station + straat = stationsstraat

Oorlog + winter

oorlog + schip

lieveling + zanger

Van andere woordsoorten één woord maken

Je kunt ook van andere woordsoorten één woord maken.

De regel is: hetzelfde, dezelfde, eenzelfde schrijf je altijd aan elkaar.

Staan er achter er of daar één of meer voorzetsels? Dan schrijf je die eraan vast:

daar + op = daarop

er + over + heen = eroverheen

er + achter = erachter

daar + door = daardoor

Er + onder + door

1. Er onder door
2. Eronder door
3. Er onderdoor
4. Eronderdoor

Het + zelfde

1. het zelfde
2. hetzelfde

Les 5: hoofdletters

Hoofdletters

Wanneer schrijf je een hoofdletter:

- Namen van personen (voornamen en achternamen).               Jan Smit

- Aardrijkskundigen namen.                                                                      Amsterdam

- Namen van feestdagen.                                                                           Kerstmis

- Woorden waarmee (een) God bedoeld wordt                                Allah, de Heer

Wanneer schrijf je geen hoofdletter:

- Woorden waar de naam van de feestdag in zit.                            kerstboom

- Woorden waarmee een religie bedoeld wordt.                             christendom, islam

- Woorden waarmee een groep gelovigen bedoeld wordt.        moslims, katholieken

pasen of Pasen?

paashaas of Paashaas?

nieuwjaarsfeest of Nieuwjaarsfeest?

Hoofdletters bij persoonsnamen

Voor- en achternamen krijgen altijd een hoofdletter:

Marco Borsato,  Johan Goossens

Andere woorden tussen voor- en achternaam met een kleine letter:

Jan-Arie van der Heijden, Marco van Basten

Staat de voornaam er niet voor? Dan schrijf je het eerste woord van de achternaam met een hoofdletter:

De voetballer Van der Vaart, meneer Van den Berg

meneer van zuidam

mevrouw marinussen

rafaël van der vaart

Zijn er vragen over deze stof?

Geen vragen? Dan mogen jullie ook gaan werken aan de eerste of tweede oefentoets van werkwoordspelling van les 9!