3hv C4 Taal: 6. Uitdrukkingen en collocaties

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

§6 Uitdrukkingen en collocaties

p. 102

Tekst

startopdracht

Herken de beeldspraak

Lees de volgende zinnen en bepaal welke vorm van beeldspraak erin voorkomt. Schrijf erachter of het een vergelijking, synesthesie, personificatie of metonymie is.

De zon streelde mijn gezicht terwijl ik op het strand lag. → __________

Haar stem klonk als fluweel in mijn oren. → __________

Een golf van paniek overspoelde hem. → __________

De schreeuwende kleuren van het schilderij deden pijn aan mijn ogen. → __________

Hij bestelde nog een glas en proostte op de avond. → __________

Schrijf bij elke vorm van beeldspraak de juiste definitie. Kies uit: Vergelijking, 

Synesthesie, Personificatie en Metonymie

Een stijlfiguur waarbij zintuigen met elkaar worden vermengd, zoals geluid dat wordt gekoppeld aan een kleur. → __________

Een stijlfiguur waarbij een object of begrip menselijke eigenschappen krijgt. → __________

Een stijlfiguur waarbij een object of persoon wordt aangeduid met een woord dat ermee te maken heeft, zoals 'een glas drinken'. → __________

Een stijlfiguur waarbij iets wordt vergeleken met iets anders, vaak met de woorden 'als' of 'zoals'. 

vwo

havo

Tekst

startopdracht

Herken de beeldspraak

De zon streelde mijn gezicht terwijl ik op het strand lag. → Personificatie

Haar stem klonk als fluweel in mijn oren. → Vergelijking

Een golf van paniek overspoelde hem. → Metonymie (metafoor gebaseerd op associatie, paniek wordt als een golf voorgesteld)

De schreeuwende kleuren van het schilderij deden pijn aan mijn ogen. → Synesthesie

Hij bestelde nog een glas en proostte op de avond. → Metonymie (het glas staat symbool voor de drank)

Definities invullen

Een stijlfiguur waarbij zintuigen met elkaar worden vermengd, zoals geluid dat wordt gekoppeld aan een kleur. → Synesthesie

Een stijlfiguur waarbij een object of begrip menselijke eigenschappen krijgt. → Personificatie

Een stijlfiguur waarbij een object of persoon wordt aangeduid met een woord dat ermee te maken heeft, zoals 'een glas drinken'. → Metonymie

Een stijlfiguur waarbij iets wordt vergeleken met iets anders, vaak met de woorden 'als' of 'zoals'. → Vergelijking

vwo 

havo

In deze les:

• Startopdracht 
• Korte uitleg uitdrukkingen en collocaties
• Opdrachten maken 
• Gezamenlijk afsluiten

Leerdoelen:

• Je kent de betekenis van een aantal thematische uitdrukkingen
• Je kunt uitdrukkingen en collocaties herkennen en goed gebruiken.

vwo

Je kent de betekenis van de uitdrukkingen uit de Griekse mythologie.

Taalactiviteit

Noteer onbekende begrippen in je schrift en zoek de betekenis op.

Uitdrukking

Een vaste groep woorden met een figuurlijke betekenis; meestal kun je de vorm aanpassen.

Thematische uitdrukkingen

Een aantal uitdrukkingen over één onderwerp.

Zo sterk als een beer.

Als een olifant door de porseleinkast gaan

Zo sluw als een vos.

Als een kip zonder kop.

Zo snel als een haas.

Een bezige bij zijn

Collocaties

(min of meer) vaste combinaties van woorden, zoals een beslissing nemen en willens en wetens.

een zelfstandig naamwoord met een vast werkwoord: een besluit nemen;

uitdrukkingen met een werkwoord: het onderspit delven; de plank misslaan;

uitdrukkingen zonder werkwoord: het volle pond; een gelopen race;

uitdrukkingen met een woordpaar: op stel en sprong; wis en waarachtig;

uitdrukkingen met een woordpaar en een vast werkwoord: paal en perk stellen (aan); van toeten noch blazen weten; kant noch wal raken.

Uitdrukkingen uit de Griekse mythologie

Tekst

(t)huiswerk

Opdracht 1t/m 3

Klaar? Heb je nog een leesboek?

Opdracht 1 t/m 3 

Klaar? Heb je nog een leesboek?

havo

vwo

Tekst

Heb je je leerdoelen behaald?

Je kent de betekenis van een aantal thematische uitdrukkingen

Je kunt uitdrukkingen en collocaties herkennen en goed gebruiken.

vwo

Je kent de betekenis van de uitdrukkingen uit de Griekse mythologie..

Taalactiviteit

Heb je nog nieuwe woorden genoteerd?