Grammatik Kapitel 2 GESUNDHEIT delen leerlingen

• Duits
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Grammatik Kapitel 2 GESUNDHEIT

Grammatik Kapitel 2: GESUNDHEIT

1. Satzanalyse
2. Präpositionen
3. Verben im dritten Fall
4. Stufenplan (stappenplan)

Doelen:

• Je leert het persoonlijk en vragend voornaamwoord als meewerkend voorwerp te gebruiken.
• Je leert het persoonlijk en vragend voornaamwoord als lijdend voorwerp te gebruiken
• Je leert het persoonlijk en vragend voornaamwoord met de voorzetsels 3e en 4e naamval te gebruiken

Grammatik

Satzanalyse (zinsontleding):

• Nominativ = onderwerp = 1e naamval
• Dativ = meewerkend voorwerp = 3e naamval
• Akkusativ = lijdend voorwerp = 4e naamval

Präpositionen (voorzetsels):

• 1e naamval  => geen voorzetsels
• 3e naamval => mit nach bei seit von zu aus
• 4e naamval => bis durch für gegen ohne um entlang

Grammatik

Werkwoorden 3e naamval (voor wie / aan wie):

antworten     helfen     begegnen     erklären     erzählen     gratulieren     raten      vertrauen

glauben     schenken     schicken     zeigen     überreichen     schreiben     sagen      geben

gehören   bringen

Voorbeelden (aan/voor wie?):

• Je laat iets zien aan iemand => zeigen
• Je geeft iets aan iemand => geben
• Je zegt iets aan/tegen iemand => sagen
• Je stuurt iets aan iemand => schicken
• Je vertelt iets aan iemand => sagen

Voorzetsels 4e naamval

bis              tot

durch        door

für               voor

gegen        tegen

ohne           zonder

um               om

entlang      langs (evenwijdig)

Voorzetsels 3e naamval

mit           met

nach        naar

bei            bij

seit           sinds

von           van

zu              naar (bij personen)

aus            uit

Persoonlijk voornaamwoorden 4e naamval

ich                                      mich

du                                       dich

er                                        ihn

sie                                      sie

es                                       es

wir                                     uns

ihr                                      euch

sie                                     sie

Sie                                     Sie

wer                                    wen

Persoonlijke voornaamwoorden 3e naamval

mir

dir

ihm

ihr

ihm

uns

euch

ihnen

Ihnen

wem

Satzanalyse

Volgorde zinsontleding:

1. onderwerp
2. lijdend voorwerp
3. meewerkend voorwerp

Ontleden: onderwerp 

Hoe vind je het onderwerp in een zin? Welke vraag stel je?

- Wie (wat) + persoonsvorm?

Hoe vind je de persoonsvorm (pv)?

1. Maak de zin vragend; de persoonsvorm komt vooraan.

2. Zet de zin in een andere tijd; het woord dat verandert is de persoonsvorm.

Ontleden: Lijdend vw. 

Hoe vind je het lijdend voorwerp (lv)?

1. Zoek het onderwerp

2. Stel de vraag: wie/wat + gezegde + onderwerp

3. Antwoord op deze vraag → het lijdend voorwerp

Ontleden: meewerkend vw. 

Hoe vind je het meewerkend voorwerp (mv) in een zin?

1. Zoek eerst de persoonsvorm, het onderwerp, het gezegde en het eventuele lijdend voorwerp in de zin.

2. Zet Aan wie of Voor wie voor het onderwerp, het gezegde en het eventuele lijdend voorwerp.

3. Staat het woord -aan of het woord -voor in een zin, dan weet je al dat er een meewerkend voorwerp in de zin zit.

4. In een zin kan altijd maar één meewerkend voorwerp zitten.

Vragend vnw

Vragend nww → wie in het Nld → in Duits wer, wem of wen

Tip:

Vervang het vragend vnw door een naam → het ontleden van de zin gaat nu makkelijker!!!!

Stappenplan:

1. Staan er voorzetsels van de 3e of de 4e naamval in de zin?
2. Staan er werkwoorden 3e naamval in de zin?
3. Ja, kijk in het schema en vul het juiste vorm van het persoonlijk of vragend vnw in.
4. Nee → ontleed de zin: Als 1e het onderwerp, daarna het lijdend vw, als laatste het meewerkend vw. 
5. Zoek in het schema naar de juiste vorm van het persoonlijk of vragend vnw in.