Spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Spelling

vwo 5

1. Ik weet niet hoe ik dat vorige week heb (managen).
2. Vorig jaar heeft hij na de diploma-uitreiking (speechen).
3. Als zij de kans krijgt, (skateboarden) zij elke dag!
4. Ik (douchen) snel zodat er weinig water (verwarmen) hoeft te worden.

1. Ik weet niet hoe ik dat vorige week heb (managen).

2. Vorig jaar heeft hij na de diploma-uitreiking (speechen).

3. Als zij de kans krijgt, (skateboarden) zij elke dag!

4. Ik (douchen) snel zodat er weinig water (verwarmen) hoeft te worden.

1. gemanaged

2. gespeecht

3. skateboardt

4. douch, verwarmd

Andere spellingkwesties

- Hoofdletters

- Aan elkaar en los

- Tussen-n en tussen-s

- Leestekens, 'streepjes' en accenten

- Meervoud

- Verkleinwoorden

- Afkortingen

- Alle(n), sommige(n), andere(n), beide(n)

Zonder de eerste wereldoorlog was het nazisme niet ontstaan.

1. eerste wereldoorlog, nazisme
2. Eerste Wereldoorlog, Nazisme
3. eerste wereldoorlog, Nazisme
4. Eerste Wereldoorlog, nazisme

vwo er

1. vwo'er
2. vwo-er
3. vwoër
4. allemaal fout

café

1. cafés, cafétje
2. cafees, cafeetje
3. cafés, cafeetje
4. cafees, cafétje

Waarvoor staat de afkorting 't.a.v.'?

Hoofdletters

• Hoofdletter waar de naam begint                                                            mevrouw Van den Brink | mevrouw P. van den Brink

• Historische gebeurtenissen een hoofdletter, historische periodes niet                                                                                           Tweede Wereldoorlog | renaissance

• Feestdagen een hoofdletter, afleidingen ervan niet   Koningsdag | Pinksteren | paasvakantie | kerstboom

Geen hoofdletter

• Afleidingen van persoonsnamen krijgen geen hoofdletter            calvinistisch | downsyndroom (maar: syndroom van Down)

• Aanduidingen van ras of geloofsovertuiging                                                  moslim, christendom, indianen

• Windrichtingen, dagen, maanden, munten, ambten                                   westen, noordwesten, september, dollar, premier

• Eigennamen die soortnamen zijn geworden                                                           een glas cola of cognac

Hij woont in...

1. Amsterdam-zuid
2. Amsterdamzuid
3. Amsterdam-Zuid
4. een Kast van een Huis

Wat drinkt je moeder?

1. Een glas bordeaux
2. Een glas Bordeaux

'Joden' met hoofdletter: een volk
'joden' met kleine letter: een geloofsgroep

1. juist
2. onjuist

Aan elkaar of los

• Samenstellingen: aan elkaar (ook als het heel lang wordt):    kortetermijngeheugen | sciencefiction 

• Spaties uit een naam neem je over:                                                                                     1 aprilgrap | Van Goghtentoonstelling

• Voorzetsels + 'er', 'hier', 'daar' en 'waar': let op waar ze bij horen                          Ik kom hierop uit. (want: uitkomen op iets)                                                                 Hij gaat ervan uit dat je komt. (want: uitgaan van iets)                                             Wil je niet steeds erdoorheen praten? (want: praten, niet 'heenpraten')

Tussen-n

Een samenstelling krijgt een tussen-n als:

• het geheel een zelfstandig naamwoord is
• én het eerste deel een zelfstandig naamwoord is
• ... dat alléén een meervoud op -n heeft

tomatensoep, pannenkoek, ziekenhuis, hondenhok

Hier dus geen tussen-n:

habbekrats, brekebeen, zonnewijzer, tarwebrood, keuzestress, groentesoep, blindedarm, beresterk, huisvredebreuk

Waarom is het 'zielenpoot' en 'huilebalk'?

Koppelteken

Bij klinkerbotsing gebruik je een koppelteken

• cao-onderhandeling, auto-ongeluk, ski-jack, zo-even
• politieagent, giroafschrift

Leer alle andere regels voor het koppelteken goed. Zoals...

• voorvoegsels (ex-vrouw maar vicepremier), bij symbolen (€-teken), getallen (A4-formaat) en afkortingen (vwo-leerling maar havoleerling), vaste woordcombinaties (glas-in-loodraam)

Weglatingsstreepje. Kort in:
fietsbanden en fietszadels

Weglatingsstreepje. Kort in:
fietsbanden en autobanden

Weglatingsstreepje. Kort in:
mooie films en saaie films

Wat is juist?

1. mavo-examen
2. mavoexamen

Wat is juist?

1. rijstenpap
2. rijstepap
3. rijstpap

Wat is juist?

1. Hij is er op voorbereid.
2. Hij is erop voorbereid.
3. Hij is eropvoor bereid.

Bezit

Let goed op het verschil:

• Nienkes schooltas
• Anna's hond, Evy's cadeau
• Roos' fiets, Max' idee, Inez' grap

Het nieuwe huis van Anna Rosa

1. Anna Rosas huis
2. Anna Rosaas huis
3. Anna Rosa's huis
4. Anna's Rosa's huis

Meervoud

cafés

auto's

taxi's

baby's

displays

bureaus

Verkleinwoorden

cafeetje

autootje

taxietje

baby'tje

displaytje

bureautje

Meervoud en klemtoon

Meervoud op -ie

• porie, poriën
• melodie, melodieën

Woorden op -ik, -es en -et

• strikken | haviken
• messen | dreumesen

Wat is het meervoud van 'handvat'? En van 'bloedvat'?

Wat is het meervoud van 'medicus'?

Welk woord is goed gespeld?

1. accuus
2. karbonadetje
3. ei'tje
4. pony's

Alle(n), sommige(n), beide(n), andere(n)

Alléén met -n als:

• het verwijst naar personen
• en zelfstandig gebruikt is

Wij waren op tijd, maar anderen kwamen te laat.

De meeste recepten kan ik volgen, maar van sommige begrijp ik niets! 

De steward heeft alle passagiers hun plek gewezen.

Veel kennissen van mijn ouders ken wel, maar enkele nog niet. (bijvoeglijk!)

Mijn zus en ik komen graag in die winkel, maar ik weet dat ... er niets aan vinden.

1. andere
2. anderen

Sommige leerlingen liepen snel door, maar ... bleven in de gang staan.

1. andere
2. anderen

Wat vind je de lastigste spellingregel?