GK2023 P1 lesweek 1, 1; Cel, erfelijkheid, weefsels

• Gezondheidskunde
• MBO
• Studiejaar 1

GK Periode 1

Periode 1 = 8 lesweken

Toetsen

Voorafgaand aan de les: Hoofdstuk doorlezen.

Tijdens de les: boeken/laptop/pen/papier mee, aantekeningen maken, opletten.

Na de les: doornemen wat behandeld is en evt. opdrachten maken.

Waar houdt gezondheidskunde
volgens jou in?

Module Basis

Anatomie

&

Fysiologie

Lees de inleiding bij hoofdstuk 1 Lichaam en uiterlijk

Wat wordt bedoeld met de begrippen 

Anatomie en Fysiologie?

            Anatomie

- Gaat over de bouw en

  opbouw van het lichaam

- 'Hoe ziet het eruit'

           Fysiologie 

- Gaat over de functies van

  het lichaam

- 'Hoe werkt het'

We gaan aan de slag met de volgende begrippen.

- Cel

- Weefsel

- Orgaan

- Orgaanstelsel

- Organisme

Deze begrippen moet je leren!

Opdracht Lichaam en uiterlijk

H1.3 Cytologie 

Cytologie is de leer van de cel

In H1.3 lees je hoe een cel is opgebouwd

Celkern = nucleus

Celkern bevat de chromosomen

Chromosomen

Chromosomen bevatten het erfelijke materiaal

Iedere lichaamscel bevat 46 chromosomen 

- 23 paar chromosomen

- bij de vrouw is het 23e paar = XX

- bij de man is het 23e paar = XY 

Chromosomen

Chromosomen bevatten het erfelijke materiaal;

het DNA

Iedere lichaamscel bevat 46 chromosomen

Behalve de geslachtscellen, 

de eicel en de zaadcel

De geslachtscellen bevatten 23 chromosomen

Hoeveel chromosomen bevatten de 'gewone' lichaamscellen?

1. 45
2. 46
3. 23
4. 25

Wat wordt bedoeld met Mitose?

1. Gewone celdeling
2. Reductiedeling

Hoeveel chromosomen bevatten de geslachtscellen na Meiose?

1. 45
2. 46
3. 23
4. 25

In welke cellen vindt Meiose plaats?

1. Gewone lichaamscellen
2. Geslachtscellen

Bij de celdeling kan het ook mis gaan...

Bij het syndroom van Down is de celdeling afwijkend

Alle lichaamscellen bevatten 47 chromosomen!

Wat is er aan de hand bij het syndroom van Down?

Wat is anatomie?

Wat is Mitose

Wat is een kenmerk van een weefsel?

Hoe heet de celdeling van geslachtscellen?

H1.5 Weefsels

Weefsel: een groep cellen met dezelfde vorm en functie

We behandelen hier 2 soorten weefsels:

1. Dekweefsel (epitheel)
2. Steunweefsel (bindweefsel, kraakbeen en been)

Dekweefsel

Dekweefsel wordt ook wel epitheel of slijmvlies genoemd

Het vormt de buitenlaag van het lichaam (de opperhuid)

én de binnenbekleding van de holle organen

Het dekweefsel 'bedekt' dus ons lichaam 

en vormt de binnenlaag van holle organen 

zoals b.v. de luchtwegen en 

maag-darmen

Welke functies heeft het dekweefsel?

1. Dekweefsel heeft een begrenzende functie

De cellen liggen in het dekweefsel dicht tegen elkaar aan en beschermen tegen tegen invloeden van buiten af

Bijvoorbeeld bij de opperhuid

Welke functies heeft het dekweefsel?

2. Dekweefsel van de dunne darm heeft een resorptiefunctie

Resorptie is de opname van voedingsstoffen naar het bloed;

in de dunne darm worden alle voedingsstoffen en geneesmiddelen in het lichaam opgenomen

Welke functies heeft het dekweefsel?

3. Dekweefsel van o.a. de luchtwegen en de maag heeft een secretiefunctie

Secretie is het afscheiden van stoffen zoals slijm

De luchtwegen bevatten slijmvliesepitheel met trilharen, 

die zo beschermen tegen prikkels van buitenaf!

De maag maakt slijm om te beschermen tegen het maagzuur!

Naast dekweefsel hebben ook klieren een secretiefunctie

(zie de tekst bij 1.5.1)

Bij exocriene klieren (ex = uit) 

worden stoffen naar buiten afgescheiden;

Voorbeelden zijn zweetklieren en speekselklieren

Bij endocriene klieren (endo = in of binnen) 

worden stoffen aan het bloed afgegeven

Voorbeelden zijn de hormoonklieren (hypofyse, schildklier en alvleesklier)

Alle blauwe begrippen moet je leren!

Steunweefsel

Steunweefsel bestaat uit bindweefsel, kraakbeen en been

Bindweefsel komt overal in het lichaam voor;

in de huid, rondom organen, 

als pezen bij de spieren etc.

Vetweefsel is ook bindweefsel

In de huid bevindt het vetweefsel zich in de onderste huidlaag

Welke functies heeft het vetweefsel?

1. Opslag vetreserve

Zit in onderhuids bindweefsel

Welke functies heeft het vetweefsel?

2. Isolatiefunctie

Warmte-isolatie (bescherming tegen kou/warmte)

Welke functies heeft het vetweefsel?

3. Steun aan organen

Functie: druk opvangen van deze lichaamsdelen

vb: wangen, nieren, handpalmen, oogkassen

Welke functies heeft het vetweefsel?

4. Electronische isolatie

Zenuwceluitlopers zit vet omheen.

bv bij mensen met MS mist dit vettige laagje

Welk weefsel is GEEN steunweefsel?

1. Been
2. Bindweefsel
3. Kraakbeen
4. Spierweefsel

Welk weefsel wordt ook wel epitheel genoemd?

1. Bindweefsel
2. Dekweefsel
3. Spierweefsel
4. Zenuwweefsel

Wat wordt bedoeld met resorptie?

1. Opnemen van stoffen in het bloed
2. Afscheiden van stoffen naar buiten

De schildklier is een voorbeeld van een

1. Endocriene klier
2. Exocriene klier

Welke functie heeft het vetweefsel?

1. Isolatiefunctie
2. Uitscheiden stoffen
4. Opnemen stoffen

Vetweefsel =

1. Bindweefsel
2. Dekweefsel
3. Slijm