6.4 + 6.5 hv1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

6.4 + 6.5 hv1

1. Leg uit welke wereldlijke macht de bisschop had.

2. Leg uit waardoor de macht van de bisschop verzwakten.

Wat gaan we doen vandaag?

- Huiswerk Check 

- Uitleg leerdoelen

- Huiswerk woensdag/vrijdag = leren!

Meer macht voor de bisschop

Bisschoppen waren celibaat

gevolg 

Koning wilden dat de bisschoppen leenheren werden

Celibaat

Is als een geestelijke (priester, bisschop, monnik of paus) niet mocht trouwen en geen kinderen mocht krijgen. Geen seks dus!

Waarom?

Als een bisschop een leenman was dan had de leenheer de garantie dat deze leenman geen erfgenamen kregen. Iedere keer als een geestelijke dood ging kon de leenheer zelf een nieuwe aanwijzen.

Sticht onder druk

Bisschoppen hadden geen leger, leenmannen wel.

Land van het sticht werd ingepikt door leenmannen. Leenheer hielp niet. 

Sticht

Is het stuk land die een geestelijke heeft gekregen van de koning (leenheer).

Investituurstrijd 

Een strijd tussen koning en paus.

Wat was de investituurstrijd?

1. Strijd tussen ridders om te laten zien wie het sterkste was
2. Strijd tussen koningen om een groot stuk land
3. Strijd tussen de koning en de paus over de bisschoppen
4. Geen van alle antwoorden

Wie heeft de investituurstrijd gewonnen?

1. De paus
2. De Duitse koning

Stadsrechten

Bestuur van de stad

Schout + schepen spraken recht in de schepenbank

Gevolg

                     Macht van de bisschop nam af

Gilde

Een vereniging van mensen met hetzelfde ambacht heet een gilde.

Elke ambacht had zijn eigen gilde.

Bijvoorbeeld het timmermansgilde

Gilden

Ook binnen steden waren er afspraken over handel. 

Elke stad had meerdere gilden.  

Je mocht pas een ambacht uitoefenen als je lid was van een gilde.

Elk gilde zorgde voor:

• Regels over prijs en kwaliteit van de producten.
  
• Opleiding van ambachtslieden.
  
• Familiezorg als een gildelid ziek werd of stierf.

Gilde

De baas van het gilde heet de gildemeester.

De gildemeesters zijn rijke kooplieden.

Zij zitten ook vaak in de vroedschap van een stad. 

00:10

Wat is aderlaten

1. Een ader (slang) laten gaan
2. Een ader (slang) iemand laten bijten
3. Een bloedvat opensnijden en slecht bloed laten weglopen
4. Een bloedvat dichtmaken met een ader (slang)

Herken jij het juiste gilde?

Sleep het juist beroep naar de juiste afbeelding

Schoenmakers-gilde

Slagers-gilde

Bakkers-gilde

Kleermakers-gilde

Wat is een voordeel en wat is een nadeel van een gilde? Sleep de vakjes

Voordeel van een gilde

Nadeel van een gilde

Het vak is beschermd tegen nieuwelingen

Geen concurrentie

Geen nieuwe producten

Het gilde zorgt voor elkaar

Overal is hetzelfde te koop

Geen concurrentie

Welke uitspraken over de gilden zijn juist? 

Sleep deze naar het vakje juist en sleep de overige naar het vakje onjuist.

juist

onjuist

Het gilde controleerde de kwaliteit van de producten.

De leden van het gilde hielpen elkaar als een lid van het gilde ziek was.

Het gilde had niets te zeggen over de prijs van de producten.

De leden van het gilde hielpen elkaar als een lid van het gilde doodging.

Het gilde vervulde geen rol in het opleiden van nieuwe ambachtslieden.

Bij elke fout ééń punt aftrek.

Dus 5 goed is 2 punten.

4 goed is 1 punt.

3 of minder goed is 0 punten.