12 dec: les 20 koppelwerkwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Op tafel:

- Laptop en log in op LessonUp

- Kern

- Map

- Pen

Welkom havo 2B

Telefoon in het zakkie en rechtsboven op je tafel of in je tas.

Vandaag dinsdag 12 december: 

Aan de slag met koppelwerkwoorden (les 20)

Leerdoelen les 20

1. R: Ik weet wat de kenmerken en functie zijn van koppelwerkwoorden en het naamwoordelijk gezegde in een zin.
   
2. T1: Ik kan koppelwerkwoorden in een zin herkennen en benoemen. 

Grammatica

Het koppelwerkwoord

Soorten werkwoorden

Naast het

Zelfstandig werkwoord (zww)

En het hulpwerkwoord (hww)

Heb je ook een Koppelwerkwoord (kww)

Een koppelwerkwoord komt voor in het naamwoordelijk gezegde, hierover leer je later meer.

Er zijn negen koppelwerkwoorden:

Zijn

Worden

Blijven

Blijken

Lijken

Schijnen

Heten

Dunken

Voorkomen

Een koppelwerkwoord (kww) geeft géén handeling aan. Het koppelt het onderwerp van een zin aan het deel waarin een bijvoeglijk of een zelfstandig naamwoord staat. Het onderwerp doet niet iets, maar IS iets.

Shayla is een gezellige vriendin.

Shayla is het onderwerp. 

IS geeft geen handeling aan. 

IS koppelt Shayla aan 'een gezellige vriendin'.

De leraar wordt ongeduldig van je gezeur:

'De leraar' is het onderwerp.

'Wordt' geeft geen handeling aan.

'Wordt' koppelt ongeduldig aan 'de leraar'. 

Tips:

Als het KWW het onderwerp koppelt aan een deel met een zelfstandig naamwoord dan kan je het koppelwerkwoord vaak vervangen voor een = teken. (Shayla = een gezellige vriendin).

Als het KWW  het onderwerp koppelt aan een deel met een bijvoeglijk naamwoord dan kun je het bijvoeglijk naamwoord voor het zelfstandig naamwoord in het onderwerp plaatsen. Het woord noemt een eigenschap of kenmerk van het zelfstandig naamwoord. Dan kan je het koppelwerkwoord weglaten. (Bijvoorbeeld: De ongeduldige leraar).

Wat is het KWW. En geef aan welk deel van de zin wordt gekoppeld?

Gelukkig wordt het weer in het weekend zomers.

Wat is het KWW. En geef aan welk deel van de zin wordt gekoppeld?

Een uitstapje naar Lille lijkt me erg leuk.

Wat is het KWW. En geef aan welk deel van de zin wordt gekoppeld?

Die man tegenover mij in de bus kwam mij heel bekend voor.

Wat is het KWW. En geef aan welk deel van de zin wordt gekoppeld?

Ons reisje naar het Archeon blijft na al die jaren nog steeds interessant.

Wat is het KWW. En geef aan welk deel van de zin wordt gekoppeld?

De kerstmusical was een groot succes.

Wat is het KWW. En geef aan welk deel van de zin wordt gekoppeld?

Nederlands blijft voor mij een makkelijk vak.

Een HWW én een KWW

In een zin kunnen ook een Hulpwerkwoord (HWW) én een Koppelwerkwoord (KWW) voorkomen. 

Het KWW is dan een voltooid deelwoord óf een infinitief.

Junior is twee weken ziek geweest:

gezegde = is geweest

is = kww

geweest = hww

Zal hij nu voorlopig niet meer ziek zijn?

gezegde = zal zijn

zal = hww

zijn = kww

De werkwoorden zijn, worden en blijven kunnen als kww én als hww worden gebruikt.

Aan de slag

Schrijf de antwoorden in je schrift. 

Nakijken

Schrijf een krul of verbeter je antwoord

Aan de slag

Schrijf de antwoorden in je schrift. 

Nakijken

Schrijf een krul of verbeter je antwoord

De werkwoorden zijn, worden en blijven kunnen als kww én als hww worden gebruikt.

De werkwoorden zijn en blijven kunnen ook als zww (zelfstandig werkwoord) worden gebruikt. Ze hebben dan de betekenis van 'zich ergens bevinden'. 

Junior is ziek	is = kww (bij 'ziek')
Junior is ziek geweest	is = hww
Junior is weer op school	is = zww
De winkel blijft twee weken dicht	blijft = kww (bij 'twee weken dicht')
De winkel blijft twee weken gesloten	blijft = hww
De winkel blijft in de hoofdstraat	blijft = zww
De serie wordt steeds spannender	wordt = kww (bij 'steeds spannender')
De serie wordt niet meer uitgezonden	wordt = hww

Een kww en een zww kunnen nooit tegelijk in een zin voorkomen!

Aan de slag

Schrijf de antwoorden in je schrift. 

Nakijken

Schrijf een krul of verbeter je antwoord

Begrippen uit deze les

Koppelwerkwoord

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Huiswerk 

Les 20, opdracht 5