2.2 Het verteringsstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

2.2 Het verteringsstelsel

Lesdoelen

• Je kunt de werking en functie van vertering, verteringssappen en enzymen beschrijven.
• Je kunt de delen van een gebit noemen met hun functie.
• Je kunt de werking en functie van de darmperistaltiek beschrijven.

Samenhang met BS 2.1 

Je lichaam heeft voedingsstoffen nodig om te kunnen functioneren. Voordat je cellen de voedingsstoffen kunnen opnemen, moet je voedsel worden verteerd. Daarvoor zorgt het verteringsstelsel. 

Voedingsmiddelen           Vertering          Voedingsstoffen

Herhaling 2.1

Combineer de functies van voedingsstoffen met de juiste omschrijving. 

Brandstoffen

Bouwstoffen

Reservestoffen

Beschermende stoffen

Zorgen ervoor dat je niet ziek wordt

Niet direct nodig, worden opgeslagen in lichaam

Leveren energie, nodig voor verbranding

Nodig voor groei, ontwikkeling en herstel bij schade, om nieuwe cellen en weefsels te maken

Zet de voedingsmiddelen op de juiste voedingsstoffen.

Herhaling 2.1

Brandstoffen

koolhydraten en vetten

Bouwstoffen

eiwitten en water

Beschermstoffen

vitaminen en mineralen

Verteringsstelsel

• Bestaat voor het grootste deel uit een lang kanaal van de mond tot de anus: het darmkanaal.
• Doel: Voedingsstoffen opnemen in het bloed.

• Direct opnemen: glucose, water, vitaminen en mineralen. 
• Niet direct opnemen: eiwitten, koolhydraten en vetten. 

Vertering

Bij vertering worden grotere voedingsstoffen afgebroken tot kleinere producten die wel door de darmwand heen in het bloed kunnen worden opgenomen!

De afbraak gebeurt in twee stappen:

Kauwen

(Mechanische vertering)

Verteringssappen

(Chemische vertering)

Mechanische vertering

Mechanische vertering

1. Voedsel komt in de mond.
2.  Met snij-en hoektanden bijt je stukjes van je voedsel af.
3. Door de kiezen wordt het voedsel fijngemalen.

Voedsel in kleine stukjes verdeeld:

--> makkelijker door te slikken

--> oppervlak wordt vergroot 

Mechanische vertering

Chemische vertering

Door de vergroting van het voedseloppervlak, kunnen de verteringssappen beter inwerken!

• In verteringssappen zitten enzymen, die het voedsel afbreken tot kleinere stofjes.

Mechanische vertering

Veteringssappen

• Verteringssappen worden gemaakt door verteringsklieren. 
• De verteringsklieren bij de mens zijn:

de speekselklieren

de maagsapklieren

de lever

de alvleesklier

de darmsapklieren

Mechanische vertering

Enzymen

• Versnellen de chemische vertering
• Sleutel-slot principe --> enzymen zijn specifiek voor hun substraat
• Voor elke reactie is een ander enzym nodig!
• Voor enzymen in ons lichaam is 37 °C een optimale temperatuur om te werken.

Mechanische vertering

De werking van een enzym

s

• Maakt van een voedingsstof die niet opgenomen kan worden in het bloed verteringsproducten die wel opgenomen kunnen worden.

Darmperistaltiek

• Het voedsel verplaatst zich door darmperistaltiek.
• Lengte- en kringspieren trekken om de beurt samen.
• Voedsel wordt vooruit geduwd.

Darmperistaltiek

Huiswerk

Opdracht 1 t/m 8 (min SV)