Begeleiden van groepen les 5

• MZ
• MBO
• Studiejaar 3

Lesaanbod

Coördineren

Wat wordt er van jou verwacht?

Je gaat gedurende deze module een groepsactiviteit organiseren, begeleiden en coördineren. 

Als persoonlijk begeleider maatschappelijke zorg wordt er het volgende van je verwacht:

• dat je overzicht bewaakt 
• de activiteit en de doelen monitort 
• dat je tijdig signaleert en anticipeert om problemen te voorkomen of op te lossen.
• dat je rekening houdt met HUBO, in je activiteitenplan moet je dit kunnen verantwoorden.

Tijdens dit lesaanbod gaan we hier op in.

Belang van coördinatie van zorg en ondersteuning

Coördinatie wil zeggen het regelen, afstemmen en op elkaar laten aansluiten van verschillende vormen van zorg en ondersteuning rondom een cliënt

Wat houdt coördineren in?

• Maken van goede afspraken (wie doet wat en wanneer?)
  
• Plannen van het werk (wat? welke volgorde?)
  
• Organisatie van het werk (wat heb je nodig?)
  
• Overleg voeren (met collega’s, cliënten en mantelzorgers,     professionals buiten organisatie)
  
• Informatieoverdracht (rapportages, geven van informatie)
  

Coördinerende taken

Coördineren                      het afstemmen van mensen, taken en

                                                werkzaamheden

Coördinerende taak       taak waarin jij een bepaalde verantwoordelijkheid

                                                 neemt en ook  zorgt voor onderlinge afstemming

                                                 tussen betrokkenen

Welke coördinerende taken voer jij uit?

Verschillende soorten coordinerende taken

- de leiding op de groep nemen

- het leiden van een vergadering

- het plannen & organiseren van (grotere) activiteiten

- het (bege)leiden van groepsactiviteiten

- heldere informatie en/of instructie geven

- het begeleiden van nieuwe medewerkers, stagiaires

- het onderhouden van contacten (netwerk)

- het afstemmen met collega's / andere disciplines / verwanten

- de voortgang van de doelen bewaken

Om goed te kunnen coördineren dien je te beschikken over de volgende vaardigheden:

• Communicatieve vaardigheden
  
• Planningsvaardigheden
  
• Begeleidingsvaardigheden
  
• Leiderschapsvaardigheden 

Om goed te kunnen coördineren dien je te beschikken over de volgende vaardigheden:

• Communicatieve vaardigheden
  
• Plannings- en organisatievaardigheden
  
• Begeleidingsvaardigheden
  
• Leiderschapsvaardigheden 

Omstandigheden bepalen of beïnvloeden de communicatie

Tijdens het lesaanbod 'Communicatiepatronen in groepen' is het volgende al aan bod gekomen: 

• het herkennen van communicatiepatronen
• het herkennen van verschillende interactieniveaus
• herkennen van disfunctionele communicatie en het ombuigen hiervan naar functionele communicatie

We zoomen vandaag in op 2 aspecten die je nodig hebt in je coördinerende rol jouw rol

Lesopdracht instructie geven

 (duo opdracht) 

Oefenen met vaardigheden die je nodig hebt in je 

coördinerende rol

Je gaat samen met een klasgenoot met jullie ruggen tegen elkaar aan zitten. Een van jullie maakt een tekening (niet al te moeilijk) op een A4. 

De ander heeft een tafel voor zich met een leeg blaadje er op. 

Diegene die de tekening heeft gemaakt, geeft zo duidelijk mogelijk instructie over de te maken tekening. 

De ander probeert deze instructie zo goed mogelijk op te volgen.

Lesopdracht feedback geven 

(openhartig en oprecht communiceren) 

Oefenen met vaardigheden die je nodig hebt in je coördinerende rol.

Je wisselt nu om van rol; diegene die net instructie heeft ontvangen, gaat nu feedback geven aan de collega.

Casus: Jij krijgt als taak om een activiteitenmiddag te coördineren. 

Iedereen is er van op de hoogte dat jij de leiding hebt. Wat je merkt is, dat een van je collega’s haar eigen gang lijkt te gaan en ook taken geeft aan vrijwilligers, zonder dit met jou te overleggen. 

Hoe maak jij het functioneren bespreekbaar met je collega?

Jouw rol in de communicatie

•  gebruik van juiste woorden tegen juiste     persoon
•  timen van communicatie
•  keuze van het communicatiemiddel   (medium)
•  zelfreflectie; geef juiste voorbeeld en kijk   terug op je handelen
•  geheimhouding en zwijgplicht
  
• Denk ook aan de communicatieregels op   social media!

Om goed te kunnen coördineren dien je te beschikken over de volgende vaardigheden:

• Communicatieve vaardigheden
  
• Planningsvaardigheden
  
• Begeleidingsvaardigheden
  
• Leiderschapsvaardigheden 

Planningsvaardigheden

Planning: dit maak je om efficiënt en effectief te werk te gaan. Zorgt voor overzicht, structuur en verantwoordelijkheid. Ook wel: Plan van Aanpak. Hier komen we straks op terug.

Wat heb je nodig om goed te kunnen plannen?

1. Overzicht van uit te voeren taken
2. Inhoud per taak
3. Tijdsindicatie per taak
4. Prioritering van de taken (meest urgente eerst)
5. Planning maken (houd rekening met enige speling/marge in je planning)

Jouw rol in het plannen

* goede voorbereiding 

*werkplan/draaiboek: voorzien van 6 W's tijdpad, begroting

*Duidelijke taakverdeling en afstemming

*Voortgangsbewaking

*Evaluatie na afloop

Planning 

...volgens 6 W's

Waarom? Bedoeling van taak

Wat? Resultaten

Wie? Betrokkenen

Wanneer? Data 

Waar? Locatie

Welke wijze? Manieren 

Om goed te kunnen coördineren dien je te beschikken over de volgende vaardigheden:

• Communicatieve vaardigheden
  
• Plannings- en organisatievaardigheden
  
• Begeleidingsvaardigheden
  
• Leiderschapsvaardigheden 

Neem een goede persoonlijk begeleider in gedachten.
Welke begeleidingsvaardigheden heeft deze persoon?

Het werken in groepen wordt voor een deel bepaald door groepsprocessen.
In de loop van de tijd verandert een groep, doordat groepsleden op elkaar reageren.
Wat kan jij, persoonlijk begeleider, betekenen bij het groepsproces van jouw cliënten?

Groepsprocessen & begeleidingaspecten

Wat kan jij betekenen als persoonlijk begeleider bij het groepsproces van jouw cliënten?

• Inspelen op groepsontwikkeling
  
• Zorgen voor goede en veilige sfeer
  
• Stimuleren van betrokkenheid en interactie
• Tijdig signaleren en anticiperen 
• Geven van individuele aandacht
  
• Omgaan met conformisme
  
• Evenwicht bewaken en overzicht houden
  

Om goed te kunnen coördineren dien je te beschikken over de volgende vaardigheden:

• Communicatieve vaardigheden
  
• Planningsvaardigheden
  
• Begeleidingsvaardigheden
  
• Leiderschapsvaardigheden 

Vaardigheden van een coördinerend leider

• proactief
• ondernemend
• doelgericht
• scherp
• kan prioriteiten stellen
• enthousiast 
• flexibel

• open
• eerlijk
• coachend
• heeft begrip en interesse in en voor de ander
• is bereid tot samenwerken
• zelfreflectie en zelfkritiek
  

Leiderschapsstijlen

Als persoonlijk begeleider dien je óók leiding te kunnen geven. 

 De manier waarop je dit doet wordt bepaald door je karakter, opvoeding, leeftijd, ervaring, vaardigheden én je eigen visie. 

Lees de volgende slide aandachtig door.

Denk alvast na over welke manier van leiding geven het beste bij jou past en waarom? 

Wat is jouw leiderschapsstijl?
Welke stijl past het beste bij jou en waarom?

Het activiteitenplan  

Er volgt nu een klein stukje herhaling en dan pakken we het format op vanaf 'Monitoring en coördinatie'

Organiseren groepsactiviteit

In de organisatie van de groepsactiviteit houd je rekening met de:

• Ontwikkelingsmogelijkheden van de individuele cliënt en die van de groep cliënten
• Belastbaarheid van de cliënten
• Beginsituatie – ondersteuningsvragen – doelen van de individuele cliënt en van de groep   cliënten (bronnen: OP,  groepsanalyse, etc.)
• Hoe de gekozen activiteiten passen bij de ondersteuningsdoelen van de cliënten.
• Hoe het activiteitenplan aansluit op de groepsanalyse. 
• Middelen die beschikbaar zijn (gereedschappen, materialen en apparatuur)
• Financiële middelen die beschikbaar zijn

Vervolg

• Welke voorwaarden de student creëert voor een veilig groepsklimaat
  
• Welke benaderingswijze is gekozen. Welke rol speel je als leider?
• Hoe de student uitleg of instructie geeft over de activiteit aan de cliënten en voorbeelden ,   keuzemogelijkheden en alternatieven laat zien.
  
• Zo nodig het gebruik van gereedschappen, apparatuur en materialen demonstreert
• Hoe de student tijdens de activiteit inspeelt op de mogelijkheden, wensen, behoeften en   problemen van de cliënt en de groep en zo nodig de activiteit bijstelt.
  
• Hoe de student denkt te dealen met de groepsdynamiek en denkt te kunnen schakelen   tussen individu en groep. Wanneer en hoe geef je feedback, wanneer en hoe grijp je in?
• Bewaken van de voortgang en zorgen dat cliënten de gestelde doelen kunnen behalen.

Plan van aanpak 

(pak format erbij van Its) 

We gaan verder met het onderdeel Monitoring en coördinatie

Waar staat de afkorting HUBO voor?

Hoe draag je zorg voor de HUBO?

HUBO                                    Verantwoording

Haalbaarheid                    Kan de activiteit worden uitgevoerd met de beschikbare 

                                                 middelen en capaciteiten? (bijv. met risicoanalyse of  SWOT-analyse.

Uitvoerbaarheid              Dit kun je aantonen door duidelijk de stappen voor de uitvoering te

                                                 beschrijven (bijv. middels een draaiboek)

Betaalbaarheid               Je beschrijft wat de kosten zijn van de activiteit en wat het

                                                beschikbare budget hiervoor is

Organiseerbaarheid     Je bewijst dit door helder de rollen en verantwoordelijkheden van de

                                                betrokkenen te beschrijven

Monitoring

Noteer observatievragen

• Van de individuele doelen van de cliënt
• Van de groepsdoelen

Om te monitoren of en hoe er gewerkt wordt aan de doelen.  

Inventariseer mogelijke knelpunten en bedenk op welke manier je hierop

kan anticiperen.   

Het laatste criterium van het formaat vraagt:
Inventariseer mogelijke knelpunten en bedenk op welke manier je hierop kan anticiperen. Hoe doe je dit?

Evaluatie les

Wat is het belangrijkste dat je vandaag geleerd hebt?

Wat is er nog onduidelijk?

Wil je verder nog iets kwijt?