H/V3 hoofdstuk 2 les 4

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 2

Moleculen en atomen

Les 4

Doel : 

Je begrijpt wat er met de moleculen en atomen gebeurt tijdens een chemische reactie, je kent de termen index, atoombinding en BrINClHOF en je begint te snappen hoe je een reactievergelijking moet opstellen

opbouw les

korte herhaling

experiment calcium in water

uitleg termen

maken opgaven

Wat heb je geleerd?

Wat betekent water (l) --> water (s) ?

1. smelten
2. verdampen
3. rijpen
4. bevriezen

Wat gebeurt er volgens het deeltjesmodel met de moleculen tijdens smelten?

1. ze gaan sneller bewegen
2. ze laten elkaar los
3. ze worden groter
4. ze gaan op hun plaats trillen

Is centrifugeren een chemische reactie?

1. ja, want er ontstaan nieuwe stoffen
2. ja, want er verdwijnen stoffen
3. nee, het is een scheiding
4. nee, het is een fase-overgang

Is fotosynthese een chemische reactie?

1. ja, want er ontstaan nieuwe stoffen
2. ja, want het is een ontledingsreactie
3. nee, het is een scheiding
4. nee, het is een natuurlijk proces

Welk reactieschema is juist voor de thermolyse van papier waarbij vast koolstof, water en brandbare gassen ontstaan?

1. papier(s) -> koolstof(s) + water(l) + brandbare gassen (g)
2. koolstof(s) + water(l) + brandbare gassen (g) -> papier(s)
3. papier(s) + warmte -> koolstof(s) + water(l) + brandbare gassen (g)
4. koolstof(s) + water(l) + brandbare gassen (g) + warmte -> papier(s)

Is suiker een ontleedbare stof?

1. ja, want je kunt het scheiden in karamel, water en brandbare gassen
2. ja, want je kunt het ontleden tot karamel, water en brandbare gassen
3. nee, want het is een zuivere stof
4. nee, want het is een element

Is suiker een mengsel?

1. ja, want je kunt het scheiden in karamel, water en brandbare gassen
2. ja, want je kunt het ontleden tot karamel, water en brandbare gassen
3. nee, want het is een zuivere stof
4. nee, want het is een element

Experiment Calcium en water

Stap 1.

    doe in een reageerbuis +/- 1 cm demiwater
    voeg twee druppels fenolftaleïen toe
    voeg een brokje calcium toe

Stap 2.

    zet een tweede lege reageerbuis op de kop op de eerste
    kijk goed wat er gebeurt!

Stap 3.

    houd een brandende lucifer bij de opening van de bovenste reageerbuis

Experiment Calcium en water

Fenolftaleïen is een kleurstof waarmee je kunt aantonen

dat er calciumhydroxide aanwezig is.

Schrijf het reactieschema op van de reactie tussen

calcium en water.

Het reactieschema van de reactie tussen calcium en water:

1. calcium (s) + water (l) -> calciumhydroxide(aq) + waterstof(g)
2. calcium(s) + water(l)+fenolftaleïen-> calciumhydroxide(aq) + waterstof(g)
3. calciumhydroxide(aq) + waterstof(g) -> calcium (s) + water (l)
4. calcium (s) + water (l) -> waterstof(g)

Tijdens een chemische reactie

verdwijnen moleculen,

maar de atomen blijven wel bestaan

Voorbeeld: Ontleding van water

Uitbreiding Deeltjesmodel

• stoffen bestaan uit heel kleine deeltjes (moleculen)
• elke stof heeft zijn eigen soort moleculen
• moleculen bewegen (bij hogere temperatuur sneller)
• moleculen hebben onderling aantrekkingskracht
  (= vanderwaalskracht)

--> moleculen bestaan uit atomen die elkaar vasthouden (atoombinding)
--> tijdens een chemische reactie laten de atomen elkaar los en vormen nieuwe combinaties

Index

= getal waarmee je aangeeft hoeveel atomen er in het molecuul zijn

H O

2      1 

BrINClHOF

= ezelsbruggetje

om te onthouden welke elementen uit twee atomen bestaan

Broom, jood, stikstof, chloor, waterstof, zuurstof, fluor

Opdracht

Beeld voor de klas uit wat de atomen doen tijdens de reactie tussen koolstof (C) en zuurstof (O2), waarbij koolstofdioxide (CO2) ontstaat

Opdracht

Beeld voor de klas uit wat de atomen doen tijdens de reactie tussen natrium (Na) en chloor (Cl2), waarbij natriumchloride (NaCl) ontstaat

Reactievergelijking

= een reactieschema in symbolen

koolstof (s) + zuurstof (g) -> koolstofdioxide (g)

C (s)       +        O2 (g)     ->          CO2 (g)

In een reactievergelijking

staan voor en na de pijl hetzelfde aantal atomen

koolstof (s) + zuurstof (g) -> koolstofdioxide (g)

1 C (s)       +       1 O2 (g)     ->         1 CO2 (g)

Opgaven

Maak in je online boek de opgaven 18, 21, 22, 23,  van paragraaf 2.2 en 50a1 van paragaaf 2.3

Leer ook de atoomsoorten

Wat heb je nu geleerd?

Les 4

Doel : 

Je begrijpt wat er met de moleculen en atomen gebeurt tijdens een chemische reactie, je kent de termen index, atoombinding en BrINClHOF en je begint te snappen hoe je een reactievergelijking moet opstellen