8.5 Je lijkt op

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

8.5 Je lijkt op

• Hoofdstuk 8
• Paragraaf 5

Herhaling

De placenta

• Bestaat uit bloedvaten van de foetus en de moeder
• Zorgt voor de uitwisseling van voedingsstoffen en zuurstof, en afvalstoffen en CO2 tussen de moeder en de foetus
  

De placenta

De placenta

• 2 slagaders van de foetus af
  
• Slagaders want het bloed gaat van het kind af. Dit bloed is zuurstofarm. 
• 1 ader naar het kind
  
• Ader want het bloed gaat naar een hart toe. Dit bloed is zuurstofrijk. 

8.5 Je lijkt op

• Hoofdstuk 8
• Paragraaf 5
• 
  

Van klein naar groot

Chromosomen en DNA

• Chromosomen zijn lange dunne draden die bestaan uit de stof: DNA

Karyogram

• 46 chromosomen
  
• 23 chromosomenparen
  
• 23ste paar geeft het geslacht aan
  
• XX: vrouw
  
• XY: man
  

Waardoor lijk je op je ouders

• Je ouders hebben beide 23 chromosomenparen
  
• Van elk paar komt 1 chromosoom in een eicel of zaadcel terecht
  
• Random
  

Jongen of meisje

• Vader heeft XY als geslachtschromosomen
  
• Moeder heeft XX als geslachtschromosomen
  

havo/vwo: maak opdracht 1 t/m 10

kgt: maak opdracht 1 t/m 12

Hoe zitten eigenschappen op chromosomen

• Eigenschappen worden bepaald door genen
  
• Iedereen heeft een gen voor een bepaalde eigenschap, maar de informatie kan anders zijn.                                                                                                              

• Gen heeft verschillende varianten, dit noem je een allel
  
• Allel voor oogkleur
  
• Altijd minstens twee allelen voor dezelfde eigenschap
  

Chromosomenparen & Genenparen

Je hebt chromosomen in paren. 1 van je vader en 1 van je moeder. 

Maar dus ook genenparen; 

Het gen van de vader en het gen van de moeder vormen samen een genenpaar.

genotype en fenotype 

Genotype

• De erfelijke eigenschappen waar je niks aan kan veranderen.
  
• Wordt bepaald door je genen
  

Fenotype

• Dat wat je ziet van de eigenschappen
  
• Het fenotype is het resultaat van het genotype en de omgeving
  

bevruchting

hoe ontstaan tweelingen

hoe ontstaan tweelingen

Tweeling

twee-eiige tweeling

eeneiige tweeling

Prenataal onderzoek

• ‘Onderzoek voor de geboorte’
  
• De vruchtwaterpunctie
  
• De vlokkentest
  

vruchtwaterpunctie

• Cellen uit het vruchtwater

Vlokkentest

• Cellen uit de placenta

Zelf aan het werk

havo/vwo: maak opdracht 1 t/m 22

kgt: maak opdracht 1 t/m 20