H2.2 deel 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

VMBO KGT 4

2.2 De tijd van de wereldoorlogen

Lesdoelen:

Aan het einde van deze paragraaf kan je:

- uitleggen wat de gevolgen waren van de economische wereldcrisis en de Tweede Wereldoorlog voor de sociale zekerheid.

VMBO KGT 4

2.2 De tijd van de wereldoorlogen

De periode na de Eerste Wereldoorlog worden ook wel de 'gelukkige jaren 20' genoemd. Er was economische welvaart waardoor er een consumptiemaatschappij was ontstaan.

In 1929 kwam er een einde aan deze welvaart. In de VS brak een economische crisis uit, die zich ook naar Nederland verspreidde.

VMBO KGT 4

2.2 De tijd van de wereldoorlogen

De VS had Europa geld uitgeleend voor de wederopbouw na de Eerste Wereldoorlog.

1929 De beurskrach --> oorzaken:

1. Overproductie (de markt is verzadigd)

2. Speculatie (geruchten over daling waarde aandelen)

3. Slechte banken (lenen geld uit zonder controle)

VMBO KGT 4

2.2 De tijd van de wereldoorlogen

De Amerikanen kopen nu geen Nederlandse producten meer en willen hun leningen terug. Hierdoor ontstaat ook hier een economische crisis.

Een kwart van de beroepsbevolking werd werkloos. De overheid greep in:

- werkverschaffingsprojecten (hierbij werd er geen rekening gehouden met ervaring)

- Steun (stempelkaart om zwartwerken tegen te gaan)

In 1941 komen er nieuwe maatregelen. Ouders kregen voortaan kinderbijslag.

Sleep de gebeurtenissen in de juiste volgorde:

1

2

3

4

Amerikaanse bedrijven gingen minder produceren of sloten.

Amerikanen kochten minder producten

In Nederland en Duitsland ontstonden werkeloosheid en armoede 

De crisis werd door handelscontacten in de wereldeconomie over de hele wereld verspreid

01:33

Waar kwamen mensen aan geld om nieuwe spullen te kopen?

1. Ze vonden geld op straat.
2. Ze gingen extra werken.
3. Ze leenden geld bij de bank.
4. Als ze geen geld hadden kochten ze geen spullen.

02:25

Waarom worden er mensen ontslagen of gaan fabrieken failliet?

1. Omdat zij hun werk niet goed deden.
2. Omdat mensen stoppen met het kopen van spullen.
3. Omdat de overheid vond dat het moest.
4. Omdat de vraag naar spullen bleef stijgen.

04:51

Welk Nederlands product werd er door de Amerikanen niet meer gekocht?

1. Bloemen
2. Dropjes
3. Kaas
4. Klompen

06:44

Wat krijgen de mensen van de overheid als hulp?

1. Voedselbonnen
2. Een beetje geld, genaamd steun.
3. Niets
4. Veel geld, genaamd steun.

08:42

Hoe werd het kanaal gegraven?

13:30

Waar breken er rellen uit?

1. Amsterdam
2. Rotterdam
3. Utrecht
4. Eindhoven

VMBO KGT 4

2.2 De tijd van de wereldoorlogen

In de eerste jaren van de Duitse bezetting (1940 - 1945) bloeide de economie op. Nederlandse bedrijven kregen opdrachten van het Duitse leger. Maar dit veranderde:

-vanaf 1942 begonnen de Duitsers het land leeg te roven.

- vanaf 1943 kwam de arbeitseinsatz (arbeidsinzet). Hierdoor was er in de fabrieken een tekort aan mankracht en gingen veel bedrijven weer failliet.

De armoede nam weer toe.

Kijk bij interesse de video over arbeitsinzet.

VMBO KGT 4

2.2 De tijd van de wereldoorlogen

De sociale zekerheid verslechterde sterk:

- Voedsel ging op de bon.

- Veel arme mensen waren afhankelijk van gaarkeukens.

- Winter van 1944/1945 hongerwinter 

Bekijk de video voor extra uitleg.

Lees de tekst 'Crisis en oorlog'. TIk de juiste aanleiding aan van de economische crisis die in de jaren 1930 in Nederland uitbrak.

1. De grote afhankelijkheid van het buitenland.
2. de Eerste Wereldoorlog.
3. De crisis die in oktober 1929 in de Verenigde Staten uitbrak.
4. De opkomst van het socialisme.

Lees de tekst 'Crisis en oorlog'. TIk de juiste oorzaak aan van de economische crisis die in de jaren 1930 in Nederland uitbrak.

1. De grote afhankelijkheid van het buitenland.
2. De invoering van het algemeen kiesrecht.
3. De crisis die in oktober 1929 in de Verenigde Staten uitbrak.
4. De opkomst van het socialisme.

Maak de juiste combinaties.

Kinderbijslag

Hongerwinter

Gaarkeuken

Steunfonds

Neutraliteit

Strenge winter van 1944 toen er een tekort aan voedsel was in West-Nederland.

Uitkering van de overheid als je een kind hebt.

Uitdeelpunt waar arme mensen gratis of voor weinig geld maaltijden kunnen krijgen.

Geld van vakbonden voor steun aan werklozen of stakers.

Een neutrale positie innemen, geen partij kiezen.

Lees de tekst 'Meer sociale zekerheid'. Versleep de uitspraken naar de juiste plaats.

Juist

Onjuist

Als gevolg van de Eerste Wereldoorlog gingen veel Nederlandse bedrijven failliet.

Tijdens WO1 was Nederland neutraal.

De ouderdoms- en invaliditeitswet gold voor iedereen.

Na WO1 werd er aandacht besteed aan slechte huisvesting.

Het geld uit steunfondsen werd o.a. gebruikt om Belgische vluchtelingen te helpen.

Vanaf 1919 mochtenmensen 10 tot 12 uur per dag werken.

In Nederland brak er in 1918 een revolutie uit.

Door het Werkloosheidbesluit kregen vakbonden minder geld.

VMBO KGT 4

2.2 De tijd van de wereldoorlogen

Aan de slag!

- Lees blz. 56

- Maak de gedeelde LessonUp 

- Maak opdr. 5 t/m 8 blz. 58-59