week 1, znw, bnw, lidwoorden, hoofdletters, leestekens, klankgroepen,meervoud-enkelvoud, i ie, au ou, trappen van vergelijking

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 1

Taalverzorging en schrijfvaardigheid

Wat is taalverzorging? 

- Gebruik van spellingsregels;

- Gebruik van hoofdletters en interpunctie. 

Wat is schrijfvaardigheid? 

 Het  gaat om het gebruik van grammatica, woordenschat en structuur in een zin. 

Deze periode: 

- Gebruik online omgeving

(zorg dat je je inloggegevens hebt!)

- Oefentoetsen online zijn verplicht! 

Leerdoelen week 1

• Je weet wat een zelfstandig naamwoord en een lidwoord is.
• Wanneer je hoofdletters en leestekens gebruikt. 
• Weet je welke klankgroepen er zijn en hoe je ze moet gebruiken.
• Ken je de theorie over meervoud/ enkelvoud.
• Oefenen we met i/ie en au/ ou. 
• Leren we de trappen van vergelijking.

Lidwoorden

Er zijn drie lidwoorden: 

de, het, een.

Let op!

Alle meervouden krijgen
de als lidwoord.
Bijvoorbeeld: de huizen

Alle verkleinwoorden krijgen het als lidwoord.

Bijvoorbeeld: het huisje

 Zelfstandig naamwoorden krijgen in het meervoud dus altijd de  en nooit het of een.  Ook al staat er in het enkelvoud het  voor het zelfstandig naamwoord.

Bron foto: Jennifer C., Flickr

Uitzonderingen lidwoorden

- Als je een uitspreekt als 1, is het geen lidwoord.

- Als het niet voor een zelfstandig naamwoord staat, is het geen lidwoord, bijvoorbeeld: 

Het regent.

Het is gezellig.

Vandaag moet ik afwas doen. 

Welk woord mist? 

Pagina 35 boek A. Opdracht 1 

Zelfstandig naamwoord (znw)

Huiswerk nakijken:

Pagina 122 boek B 

opdracht 4

Znw

- Je kan er een lidwoord voor zetten (de, het of een). 

- Je kan er een meervoud of verkleinwoord van maken.

 

Welke zijn zelfstandig naamwoorden?

1. foto
2. boos
3. zon
4. naast

Welke zijn zelfstandig naamwoorden?

1. Maya
2. flesje
3. muziek
4. geweest

Bijvoeglijk naamwoord (bnw) 

Vertelt iets over een zelfstandig naamwoord.

Kan voor of achter het znw staan

- het spannende boek

- een spannend boek'

- het boek is spannend

wat is een bijvoeglijk naamwoord?

1. aardappel
2. het
3. geweldige
4. gescoord

wat zijn bijvoeglijke naamwoorden?

1. de, het , een
2. slimme, mooie, rode
3. fiets, boek, volleybal
4. lopen, werken, denken

Werkwoorden (ww)

Een werkwoord geeft aan wat iemand of iets doet of wat er gebeurd. 

dus: 

- een activiteit als lopen, springen, maken. 

maar ook: 

zijn, worden, hebben, mogen, kunnen. 

Je kan het vervoegen: ik/jij/wij

pagina 40 opdracht 11 en 12.

lidwoord

bijvoeglijk naamwoord

werkwoord

zelfstandig naamwoord

computeren

zilveren

mooie

meisje

de

zelfstandig naamwoord

Lidwoord

Bijvoeglijk naamwoord

het

kleine

rode

autootje

Leestekens

Tekens die in de tekst gebruikt worden om een tekst beter leesbaar te maken, bijvb: een punt, vraagteken en een uitroepteken.

Een zin eindigt met een leesteken.

• Punt in een gewone zin:
  De deelnemers presenteren hun act.

• Vraagteken in een vraagzin:
  Zijn ze erg zenuwachtig?

• Uitroepteken (uitroep):
  Doe je best!

• Dubbele punt: voor een opsomming. 

Wanneer gebruik je hoofdletters?

• Aan het begin van de zin.
• Bij namen. 
• Bij feestdagen, historische gebeurtenissen of de titel van een film/ boek, bijvoorbeeld: Tweede Wereldoorlog/ Pasen.

Klinkers/ medeklinkers

a - e - i - o - u - (ij)

De J is geen klinker, maar ij klinkt als ei -> daarom telt ij ook als klinker. 

medeklinkers:  alle andere letters uit het alfabet.

klinker

medeklinker

A

F

C

P

E

R

U

O

Z

S

In welk rijtje staan alleen maar medeklinkers?

1. abcdef
2. aeiouy
3. kljpnm
4. ghftre

Omcirkel de klinkers

Klomp                                        Schoen                           

Olifant                                        Politie

Saai                                           Breuken

Ooievaar                                    Beker

Maak de woorden compleet

str   ks 

h     fd

tw    

bl    f

l     rs

Korte en lange klanken (blz. 37)

Heeft het woord een korte of een lange klank of beide?

lokaal

1. korte klank
2. lange klank
3. korte en lange klank

Heeft het woord een korte of een lange klank of beide?

hok

1. korte klank
2. lange klank
3. korte en lange klank

Heeft het woord een korte of een lange klank of beide?

lantaarn

1. korte klank
2. lange klank
3. korte en lange klank

Klankgroepen

Zet streepjes tussen de klankgroepen (-). Als een woord uit één klankgroep bestaat, hoef je geen streepje te zetten.

pannenkoek

Zet streepjes tussen de klankgroepen (/). Als een woord uit één klankgroep bestaat, hoef je geen streepje te zetten.

enkeltje

Pagina 41 boek A

Opdracht 18 B, C en D. 

Meervoud (pagina 43)

Oefening 20 helemaal!

i of ie?

De lange klank 'ie' schrijf je met een

i of met een ie

je hoort geen verschil: dus leer de woorden uit je hoofd

Wat is de juiste spelling?

1. lineaal
2. liniaal
3. lieniaal
4. linieaal

Wat is de juiste spelling?

1. polietie
2. politi
3. polieti
4. politie

Wat is de juiste spelling?

1. Eskiemo
2. Eskimoo
3. Eskimo
4. Eskiemoo

Au of ou? 

Au of ou: Bij de letters au en ou hoor je 

dezelfde klank, maar schrijf je de klank 

niet steeds hetzelfde.

voorbeelden: gauw, kou, auto, stout

Er is geen regel wanneer je au of ou schrijft. 

De spelling van deze woorden moet je uit je hoofd leren! (Doe de online zelftoets)

Trappen van vergelijking

Trap 1 (grondwoord)	Trap 2 (+er)	Trap 3 (+st)
duur	duurd er	duur st
fijn	fijn er	fijn st
dom	domm er	dom st

Trappen van vergelijking

Pagina 50 boek A

Opdracht 25, 26, 27 en 28

Trappen van vergelijking

Ik weet wat klinkers en medeklinkers zijn.

1. ja
2. met hulp
3. soms
4. snap er niks van

Ik weet wat letterlijk en figuurlijk taalgebruik is?

1. ja
2. nee

Is 'drinken' een werkwoord of geen werkwoord?

1. werkwoord
2. geen werkwoord

Is 'boven' een werkwoord of geen werkwoord?

1. werkwoord
2. geen werkwoord

Is 'jarig' een werkwoord of geen werkwoord?

1. werkwoord
2. geen werkwoord

Is 'zijn' een werkwoord of geen werkwoord?

1. werkwoord
2. geen werkwoord