S03 - Enkelvoudige en samengestelde zinnen

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Regenachtige dagen

Deze namiddag wisselen wolkenvelden en opklaringen elkaar af. In Vlaanderen is er kans op een lokale bui. 

De maxima zijn nog steeds iets lager dan het seizoensgemiddelde. De maxima schommelen rond 10 graden in de Hoge Venen en rond 12 of 14 graden elders.

De wind neemt opnieuw toe in kracht en aan zee zijn rukwinden mogelijk rond 65 km/uur.

Lokale buien en krachtige wind

Deze namiddag wisselen wolkenvelden en opklaringen elkaar af en is er vooral in Vlaanderen kans op een lokale bui. 

De maxima zijn nog steeds iets lager dan het seizoensgemiddelde, en schommelen rond 10 graden in de Hoge Venen en rond 12 of 14 graden elders. 

De wind neemt opnieuw toe in kracht en aan zee zijn rukwinden mogelijk rond 65 km/uur.

Welk weerbericht stond echt in de krant, denk je?

1. Het 1ste weerbericht: Regenachtige dagen
2. Het 2de weerbericht: Lokale buien en krachtige wind

Waarom denk je dat?

1. Het leest vlotter, de zinnen zijn beter geschreven.
2. Kranten gebruiken korte en bondige weerberichten, zonder lange zinnen.
3. Lange zinnen lezen duurt te lang.

S03 - Enkelvoudige en samengestelde zinnen

Doelen

1. Je kunt enkelvoudige en samengestelde zinnen herkennen en benoemen.

2. Je kunt de betekenis van de verschillende voegwoorden weergeven.

3. Je kunt de voegwoorden in samengestelde zinnen juist gebruiken.

4. Je kunt een vlotte tekst schrijven door afwisselend enkelvoudige en samengestelde zinnen te gebruiken.

Pretest

Bookwidget (zie planner)

Hoe herken je een enkelvoudige/samengestelde zin?

Enkelvoudige zin: maximum 1 PV 

Bv. Het is mooi weer vandaag.

Samengestelde zin: meer dan 1 PV

Bv. Het is mooi weer vandaag, want de zon schijnt fel.

De samengestelde zin

Twee (of meer) enkelvoudige zinnen worden als het ware 'samengesteld' tot één zin door ze samen te voegen aan de hand van een 'voegwoord'.

Bv. Het is mooi weer vandaag, want de zon schijnt fel.

De samengestelde zin

Tip: Doe de 'persoonsvorm-test'!

Als er meer dan één persoonsvorm in een zin staat, spreken we van een samengestelde zin.

Buiten was de storm losgeslagen.

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

Takken vlogen tegen het raam en de wind floot in de schoorsteen.

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

Was het de wind of speelde zich daarbuiten iets minder natuurlijks af?

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

Plots hoorden we in de slaapkamer gestommel en een ijzingwekkende gil.

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

Nevenschikking en onderschikking

Eerst even opfrissen...

Hoofdzinnen en bijzinnen

Een zin waar de persoonsvorm en het onderwerp naast elkaar staan en er geen andere woorden tussen kunnen staan, noemen we ...

1. een hoofdzin
2. een bijzin

Een zin waar de persoonsvorm en het onderwerp NIET naast elkaar staan en er wel andere woorden tussen kunnen staan, noemen we ...

1. een hoofdzin
2. een bijzin

Waaruit kan een samengestelde zin bestaan? Sleep de woorden naar de juiste vakjes.

 = beide zinnen zijn even belangrijk en hebben vaak dezelfde zinsbouw

 = de hoofdzin bevat altijd de belangrijkste boodschap

hoofdzin + hoofdzin

hoofdzin + bijzin

De samengestelde zin

Ik ga vandaag naar de markt en ik koop vers fruit.

Ik ga vandaag naar de markt, omdat ik vers fruit wil kopen. 

Nevenschikking	Onderschikking
Hoofdzin + hoofdzin	Hoofdzin + bijzin
Nevenschikkende voegwoorden	Onderschikkende voegwoorden

Theorie

• Bestudeer de theorie in de DM.
• Bestudeer het schema over de samengestelde zin.

Oefeningen

• Oefeningen: basis (1 t.e.m. 4) & uitbreiding (1 en 2)

Pitstop

Heb je alles begrepen?

😒🙁😐🙂😃