Voeding en vertering 10.4

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

10.4 Vetten

- Vooral brandstof, ook bouwstof:
                          (hormonen, fosfolipiden)

- Glycerol, met daaraan drie vetzuren:

Verzadigd/onverzadigd vet

Verzadigd vet:
- Ongezond; kans op 'dichtslibben' aders. Vooral bij dierlijke vetten. Hebben geen dubbele bindingen.

Onverzadigd vet:
- Gezond. Zorgen voor daling cholesterol. Hebben één of meer dubbele bindingen.

Zie BINAS 82. Waar start de vetvertering bij baby's?

1. In de maag
2. In de lever
3. In de alvleesklier
4. in de 12-vingerige darm

Vertering van vetten

Vetdruppels

Let op: hier is nog géén sprake van 

vertering! Je ziet hier slechts het

 emulgeren  van een vet: grote 

vetdruppels vallen uiteen in kleinere 

druppels door galzure zouten.

Verteringsproducten van vet

Niet opneembaar

Niet opneembaar

Opneembaar

Opneembaar

Daarna opname in... 

Bloed of lymfe: Route hangt af van formaat vetzuurstaarten.

Kleine vetzuren (12 C-atomen of minder) zijn redelijk wateroplosbaar                   opname in bloedvat

Grotere vetzuren zijn niet wateroplosbaar                   opname in lymfevat, via chylomicronen

Opname met chylomicronen

HDL / LDL: gezond / ongezond

 Lever maakt uit lipoproteïnen transportblaasjes voor vetachtige stoffen (zoals vetmoleculen, vetzuren en cholesterol)

- Blaasjes gemaakt met veel lipoproteïnen (High Density Lipoproteins) verkleinen de kans op aderverkalking

- Blaasjes gemaakt met weinig lipoproteïnen (Low Density Lipoproteins) vergroten de kans op aderverkalking

Vertering van DNA en RNA

Ja, dat eet je ook en verteer je dus ook.

Eindproducten van vertering: 

losse stikstofbasen, fosfaten en suikers.

Welk enzym heb je nodig om DNA te verteren tot nucleotiden? 82 E.

1. nucleasen
2. nucleosidase
3. nucleotidase
4. DNAse

Nog een paar vragen om te checken...

Eiwitten zijn:

1. Brandstoffen
2. Bouwstoffen
3. Brandstoffen en bouwstoffen
4. aminozuren

Kun je van niet-essentiële aminozuren essentiële aminozuren maken?

1. ja
2. nee

Als ik een vetmolecuul volledig verteer, hoeveel moleculen hou ik dan over?

1. 1
2. 2
3. 4
4. meer dan 4

Onverzadigde vetten:

1. Hebben dubbele bindingen, zijn gezond
2. Hebben dubbele bindingen, zijn ongezond
3. Geen dubbele bindingen, zijn gezond
4. Geen dubbele bindingen, zijn ongezond

Chylomicronen:

1. transportblaasjes voor vet
2. transportblaasjes voor aminozuren
3. geëmulgeerde vetten
4. micellen

Laatste: Welke van de twee is gezond?

1. cholesterol in HDL-blaasjes
2. cholesterol in LDL-blaasjes