Externe effecten

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Marktresultaat en overheidsinvloed

Wat gaan we doen?

Externe effecten

Voor deze les heb ik gebruik gemaakt van de bron: economielokaal

Waarom kan de overheid jou niet verbieden om gebruik te maken van een collectief goed?

1. Het wordt aan iedereen persoonlijk geleverd, dus ook aan jou
2. Je hebt voldoende geld om het product te betalen
3. Collectieve goederen worden tegen kostprijs geleverd en zijn dus goedkoop
4. Je hoeft er niet voor te betalen, dus je kunt niet uitgesloten worden van het gebruik

Welke stelling over quasi-collectieve goederen klopt?

1. voor een quasi-collectief goed kun je (via een omweg) niet laten betalen
2. bij een quasi-collectief goed kun je vragers uitsluiten.
3. quasi-collectieve goederen kunnen alleen door de overheid geleverd worden

Externe effecten

• Wat zijn het?
• Definitie
• Positief / Negatief
• Is het belangrijk
  

https:

Een inkrimping van Schiphol kan zowel positieve als negatieve externe effecten hebben. Twee uitspraken:
I. Een negatief extern effect is dat Schiphol minder omzet zal maken.
II. Een postief extern effect is dat omwonenden minder last van lawaai zullen hebben.

1. Beide zijn goed
2. I is goed en II is fout
3. I is fout en II is juist
4. Beide zijn goed

Kosten aanbieder zijn niet alle kosten (macro versus micro)

Maatschappelijke kosten worden door anderen betaald

Voorbeeld negatieve externe effecten

1. ‘milieuvervuiling bij productie’. 

2. Vandalisme rond voetbalwedstrijden. De kosten van politie, de kosten van het opruimen van rommel en de schade die ontstaat zijn allemaal niet in prijs van de kaartjes meegenomen.

3. Het meeluisteren naar je de muziek van je buren als je in de tuin zit kan zowel positief als negatief zijn. Als je het rotmuziek vindt is het negatief. Het wordt echter een positief extern effect als je het leuke muziek vindt.

Extern in model

Reizen met een vliegtuig is slecht voor het milieu en veroorzaakt geluidsoverlast. 

Om de effecten tóch in de prijs te verwerken zal de overheid in een aantal gevallen, bijvoorbeeld met boetes of heffingen, de producent laten betalen voor de negatieve bijwerkingen.

In dit voorbeeld de vliegtax. Zo veranderen maatschappelijke kosten in bedrijfskosten.

Evenwicht normaal

De evenwichtsprijs komt dus uitsluitend tot stand door Qa en Qv.

In dit voorbeeld:

Qv = -2P + 100

Qa = 5P – 50

Hetgeen resulteert in een evenwichtsprijs van € 21,43 en een hoeveelheid van 57,14 mln. stuks.

Maatschappelijke kosten

Rekening houdend met de maatschappelijke kosten die ontstaan door de milieuvervuiling, liggen de werkelijke kosten hoger dan de private kosten.

In dit voorbeeld zijn de maatschappelijke kosten van de milieuvervuiling € 10 per product.

Maatschappelijke kosten

Deze € 10 maatschappelijke kosten heeft geen invloed op het gedrag van de producent of de consument.

De markt zal dus in evenwicht blijven bij een evenwichtsprijs van € 21,43 en een hoeveelheid van 57,14 mln. stuks.

Maatschappelijke kosten

Omdat er 57,14 mln. stuks verhandeld worden, die elk € 10 aan milieuvervuiling veroorzaken, zijn de totale maatschappelijke kosten € 571,4 mln.

Maatschappelijke kosten

Het rood gearceerde vlak geeft de totale omvang van het negatieve externe effect weer. Hetgeen gelijk is aan de omvang van de maatschappelijke kosten.

Het product op onderstaande markt heeft een negatief extern effect.
De blauwe aanbodlijn geeft de leveringsbereidheid van de producenten weer. De oranje lijn houdt ook rekening met de maatschappelijke kosten.

1. 1 en 2
2. alleen 2
3. 2 en 3
4. 3 en 4

Heffing zorgt voor private kosten

Wanneer de overheid een heffing van € 10 in stelt, worden maatschappelijke kosten voortaan private kosten. Het gedrag van de producent zal hierdoor beïnvloed worden. Hij zal voortaan € 10 méér vragen dan zijn originele leveringsbereidheid.

Heffing zorgt voor private kosten

De aanbodlijn veranderd daardoor in:

Qa = 5P – 100

Omdat het gedrag van de aanbieder verandert, verandert ook de evenwichtssituatie.

Voortaan is de markt in evenwicht bij een prijs van € 28,57 en een hoeveelheid van 42,86 mln. stuks.

Heffing zorgt voor private kosten

Omdat er minder producten worden geproduceerd, neemt het negatieve externe effect af. Deze afname wordt weergegeven met het groene vlak.

Er vindt nog steeds milieuvervuiling plaats ter waarde van het paarse vlak. Echter worden deze kosten nu betaald door de ‘markt’ en niet door de maatschappij.

Aan het werk