Teksten lezen, week 6 > Schiermonnikoog

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2,3

Grenzen van dialecten, week 6

Schiermonnikoog
stap 30

Na deze les:

* Heb je meer geleerd over het bereik van de Twentse taal.

* Heb je je verdiept in de grenzen tussen dialecten.

* Heb je een mening gevormd over het idee dat je dialecten moet bewaren.

Het bestellen van broodjes ging Bram Agterbos goed af, maar hoe reageerde de Duitse mevrouw bij de bakker op zijn praatje over Schalke 04?

Hoe komt het volgens Laurens ten Den dat de Duitsers, mits ze plat praten, Twents moeten kunnen verstaan?

Kennen ze Grolsch in Duitsland?

1. ja
2. nee

De teksten die bij de vragen in deze les horen, vind je door de linkjes in deze les te openen.

Ze staan deze week niet in de drive.

Lees het artikel in de volgende link:

Hoe bepaal je de grens van een dialect?

(Neerlandistiek, 29 januari 2018)

Waarom werd juist nu een oude dialectscheidslijn in Noord-Limburg door twee taalkundigen geëvalueerd en niet al jaren eerder?

Hoe ontdek je tegenwoordig wat voor klanken, woorden en zinnen mensen gebruiken in een bepaald gebied?

Hoe deed je vroeger onderzoek naar lokale varianten?

Wat is een dialectoloog?

Wat is een isoglosse?

Alleen isoglossen tekenen bleek niet te werken om de vraag te beantwoorden of het terecht is dat de Uerdingerlijn als dialectgrens wordt gezien. Hoe losten Frens Bakker en Roeland van Hout dit probleem op?

Wat was de conclusie van het onderzoek naar de Uerdingerlijn?

In het artikel zie je een kaart met de isoglosse van patat en friet, afkomstig uit de "Dialectatlas van het Nederlands" van Nicoline van der Sijs. Bij de Kaartenbank van het Meertens Instituut kun je nog meer van dit soort kaarten vinden.

Ga naar de Kaartenbank. Zoek op een willekeurig woord (bijvoorbeeld kaas, kabouter of vlinder). Noteer hieronder waar je op gezocht hebt en plaats een schermafbeelding in het antwoordvlak. Kun je beschrijven wat je op de kaart ziet?

Lees het bericht in de volgende link:

Staatsgrens breekt dialect op

(Kennislink, 5 juni 2008)

De uitspraak van Laurens ten Den in het filmpje en het onderzoek naar de Uerdingerlijn doen vermoeden dat dialectsprekers zich niets van staatsgrenzen aantrekken en dat er sprake is van een dialectcontinuüm. Charlotte Giesbers deed hier onderzoek naar, wat waren haar bevindingen?

Charlotte Giesbers vindt het zonde dat het dialectspreken afneemt. Welke (subjectieve) argumenten geeft zij daarvoor?

Dialecten verdwijnen en daarom helpt Giesbers graag mee met het verzamelen van wat er nog is. ‘Dialect, dat is de taal van je grootouders, van je dorp, van je familie en dus van jezelf. Dat moet je bewaren. We bewaren tenslotte wel meer in musea.’
Ben jij het eens met het idee dat je dialecten moet bewaren? En hoe zou je dat het beste kunnen doen?Geef minimaal drie argumenten voor je mening en een tegenargument.

Wat heb je geleerd?

* Je hebt meer geleerd over het bereik van de Twentse taal.

* Je hebt je verdiept in de grenzen tussen dialecten.

* Je hebt een mening gevormd over het idee dat je dialecten moet bewaren.

Wat bereid je voor voor de volgende les?

Vorige week heb je informatie gezocht over dialecten, een mening gevormd en je argumenten genoteerd.

Tijdens de instructie hebben we kort naar het spreekplan gekeken. Je vindt een spreekplan in de drive in het mapje van jouw Waddeneiland, bij week 6.
Vul dit spreekplan in met behulp van jouw mening en argumenten.

Nog meer informatie over Nederlandse dialecten en streektaal?

Kijk Sprekend Nederland terug op www.npostart.nl.