Formuleren V5

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

Formuleren

Zinnen onjuist begrenzen

Onjuiste inversie

Geen symmetrie

Zinnen onjuist begrenzen

Hoe zit het ook alweer met het verschil tussen hoofdzin en bijzin?

Zinsopbouw

In het Nederlands kun je twee hoofdzinnen aan elkaar plakken, óf een hoofdzin en een bijzin. 

Ik eet een appel (hoofdzin) en (voegwoord) mijn zus eet een peer (hoofdzin). 

Ik eet een appel (hoofdzin), omdat (voegwoord) ik die lekker vind (bijzin). 

Kenmerken van een bijzin

• begint met een onderschikkend voegwoord (dat, terwijl, om, omdat, doordat, zodat, zodra, als, toen, hoewel, tenzij, voor zover)
• persoonsvorm & onderwerpen hoeven niet naast elkaar te staan (kan wel, dus controleer!)

Bijvoorbeeld...

Hij zei dat hij vanmiddag ging tennissen.

Hij zei = hoofdzin

dat hij (ow) vanmiddag ging (pv) tennissen = bijzin

Ik heb gehoord dat hij weer terug is.

1. Ik heb gehoord = bijzin
2. dat hij weer terug is = bijzin

De veldrijders namen wat gas terug, omdat ze op het WK wilden pieken.

1. De veldrijders namen wat gas terug = bijzin
2. omdat ze op het WK wilden pieken = bijzin

Behalve een bijzin heb je ook...

een beknopte bijzin..

beknopt = beperkt. 

Bij een beknopte bijzin zijn de persoonsvorm en onderwerp weggelaten (maar je kunt ze wel bedenken)

Bijvoorbeeld...

Om bij het WK te pieken, namen de veldrijders wat gas terug. 

om bij het WK te pieken = beknopte bijzin (geen ow & geen pv - ow kun je wel bedenken, namelijk: de veldrijders)

namen de veldrijders wat gas terug (pv = namen, ow = de veldrijders)

Beknopte bijzin

• heeft geen onderwerp (maar je kunt het onderwerp wel bedenken - verzwegen onderwerp)
• heeft geen persoonsvorm, maar wél een ander (groepje) werkwoord(en):
• voltooid deelwoord
• onvoltooid deelwoord
• te + infinitief (= hele werkwoord)

Zinnen onjuist begrenzen

losstaand zinsgedeelte &

zinnen aan elkaar plakken (ten onrechte samenvoegen)

Fout!

Een bijzin mag nooit los van de hoofdzin staan. Een bijzin en een hoofdzin zitten altijd aan elkaar, met een komma. 

Dus: 

Om bij het WK te pieken, namen de veldrijders wat gas terug. 

Fout!

Hier zijn twee hoofdzinnen en twee bijzinnen aan elkaar geplakt: het wordt onduidelijk & onleesbaar. 

Veel studenten zijn niet bij met de verengelsing van de opleiding, ze denken dat de kwaliteit eronder lijdt, volgens hen beheersen de docenten het Engels onvoldoende, daardoor vinden ze het niet prettig om in het Engels les te krijgen.

Verbeterd

Veel studenten zijn niet bij met de verengelsing van de opleiding, want ze denken dat de kwaliteit eronder lijdt. Volgens hen beheersen de docenten het Engels onvoldoende, waardoor die het niet prettig vinden om in het Engels les te krijgen.

Waardoor/daardoor

Verschil tussen daardoor en daarom enerzijds en waardoor anderzijds. 

• Daardoor en daarom gebruik je in hoofdzinnen; 
• met waardoor verbind je een hoofd- en een bijzin met elkaar.

Onjuiste inversie

Meestal staat het onderwerp vóór de persoonsvorm:

Lale Gül (ow) is (pv) Nederlander van het jaar geworden. 

Staat het onderwerp áchter de persoonsvorm, dan heet dat inversie:

Nederlander van het jaar is Lale Gül geworden. 

Samengestelde zinnen

In samengestelde zinnen kan ook inversie voorkomen: 

Vroeger benoemde het staatshoofd de informateur en (..) hield de Tweede Kamer zich afzijdig. 

Wat is er weggelaten? vroeger, maar heeft dezelfde plek, dus mag. 

Onjuiste inversie

Op het moment dat je door de inversie iets weglaat dat je niet op dezelfde plek kunt invullen, is er onjuiste inversie:

Vroeger benoemde het staatshoofd de informateur, maar (...) gebeurt dat sinds 2012 door de Tweede Kamer. 

(...) = vroeger, maar kan niet!

Verbeteren

Dit kun je op twee manieren verbeteren:

Vroeger benoemde het staatshoofd de informateur, maar dat gebeurt sinds 2012 door de Tweede Kamer. 

Vroeger benoemde het staatshoofd de informateur, maar sinds 2012 gebeurt dat door de Tweede Kamer. 

In Punda gingen we naar de bioscoop en waren we
gezellig uit.

1. juiste inversie
2. onjuiste inversie

Uw bestelling is vandaag verzonden en kunt u via de track-en-tracecode uw pakket volgen

1. Goede inversie
2. Onjuiste inversie

Geen symmetrie

Benoem de fout:
Het regende de hele middag en hebben we dus niets kunnen doen.

1. Geen symmetrie
2. Incongruentie
3. Onjuiste inversie
4. Zinnen onjuist begrenzen

2e hoofdzin begint niet met een ander zinsdeel + is geen vragende zin

Het concert was uitverkocht en gingen we dus maar weer naar huis.

1. goed
2. fout

Als je topsporter wilt worden, zijn doorzetten, talent, goede begeleiding en dat je ouders je steunen belangrijk.

1. Wel symmetrie
2. Geen symmetrie

1. Veel mannen zien het nut van schoonheidsbehandelingen voor henzelf niet in, maar de moderne man zou best eens wat meer aandacht aan zijn uiterlijk kunnen besteden.

1. Wel symmetrie
2. Geen symmetrie

Verbeter de volgende zin:
In dit artikel bespreken we de werkwijzen van huiswerkinstituten, de kosten van de ondersteuning en of de begeleiding voldoende kwaliteit heeft.