7 werkwoordsvormen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Doel

• Je kunt  werkwoordsvormen herkennen in een zin
  

• Check de doelen op blz.: 33
  
• Welke woorden kies je voor je woordenschrift?
  

Stappenplan bepalen van tijd.

1. Wat is het gezegde van de zin? 
   
2. Staat pv in t(egenwoordige) of v(erleden) tijd? 
   
3. Staat er een vorm van hebben of zijn als hww* in de zin? Ja:v(oltooid). Nee: o(nvoltooid). 
   
4. Staat er een vorm van zullen in de zin?: t(oekomende tijd) 

hulpwerkwoord/zelfstandig werkwoord

Een woord is een hulpwerkwoord als het een zelfstandig woord helpt. Het zelfstandig werkwoord is qua betekenis het belangrijkste werkwoord in de zin. Een hulpwerkwoord kan nooit alleen in de zin voorkomen, altijd in combinatie met een zww. 

Hij heeft een boek. Heeft is zww. De zin is dus onvoltooid. 

Hij heeft een boek gelezen. Heeft is hww en gelezen is zww. De zin is voltooid. 

werkwoordsvormen

Infinitief: het hele werkwoord
Voltooid deelwoord: begint vaak met ge-, be-,her, -ont, -ver. Het staat altijd in combinatie met een pv en komt nooit als enige werkwoord in de zin voor. 
Onvoltooid deelwoord: heeft als vorm; infinitief +d

Het omzetten van de lijdende zin naar de

bedrijvende zin

                                                                         

De hond|wordt|door Jara |uitgelaten <-->Jara|laat |de hond |uit 

• De door -bepaling wordt het nieuwe onderwerp
• Het woordje door verdwijnt.
• Het onderwerp wordt het lijdend voorwerp. 
• Het werkwoord worden verdwijnt.

Het omzetten van de bedrijvende zin naar de 

lijdende vorm

       Bedrijvend                                              Lijdend

Jara|laat |de hond |uit <-->De hond|wordt|door Jara |uitgelaten 

• Zoek het lijdend voorwerp 
  
• Het lijdend voorwerp wordt het nieuwe onderwerp
  
• Na het onderwerp volgt het werkwoord worden
• door- bepaling + het oude onderwerp
• Maak de rest van de zin af.

Aanvulling op theorie

Als er in de zin een vorm staat van het werkwoord worden en zijn als hulpwerkwoord, dan is de zin lijdend. 

(check opdr. 6: zin d: bedrijvend zin e: is bedrijvend )

Opdrachten

• Lees de theorie op blz. 30 en bekijk de 1e ppt hieronder. 
  
• Maak de volgende opdrachten:
  
• Opdracht 1 en 2
  
• Opdracht 3 en 4
  

Lees de theorie van blz. 32 en bekijk de 2e ppt

Maak de volgende opdrachten:

Opdracht 6: benoem lijdend en bedrijvend, maar zet ze niet om. 

 7

Opdracht 9

stof repetitie

Hoofdstuk 5

Zelfstandig naamwoorden: beschrijving/werkwoord of zelfstandig naamwoord

Lidwoorden: bepaald of onbepaald/het als lidwoord

Bijvoeglijk naamwoord, zegt alleen iets van znw

vervolg repetitie

Tijden van zinnen:

Heeft u onze open dag bezocht?

U kunt daar prachtige presentaties zien.

De leerlingen zullen goed hun best doen.

Werkwoordsvormen: onvoltooid deelwoord, voltooid deelwoord, infinitief, persoonsvorm

Is de nieuwe krant al gekomen?

Zij zijn zeer teleurgesteld.

Zijn zij van de schrik bekomen?

vervolg repetitie

Lijdend en bedrijvend

Hij heeft zijn huiswerk niet gemaakt.

Hij wordt daarom uit de les verwijderd.

Aantonende, gebiedende, aanvoegende wijs