Taalverzorging D

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Taalverzorging voltooid en onvoltooid deelwoord

Programma

-Huiswerk controleren + nakijken	10 min
-Herhalen persoonsvorm schrijven	5 min
-Voltooid en onvoltooid deelwoord	15 min
-Zelfstandig oefenen	45 min

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Je weet wat de regels zijn voor het spellen van het voltooid en onvoltooid deelwoord. 
• Je kan in een zin een passende vorm van het voltooid en onvoltooid deelwoord invullen.
• Je kan bijzonderheden in de spelling van het voltooid en onvoltooid deelwoord uitleggen. 
• Je kan zelf zinnen bedenken met moeilijkheden in de spelling van het voltooid en onvoltooid deelwoord. 

Huiswerk controleren + nakijken

Open je schrift. 

Ga naar Google Classroom. 

In de map "Nederlands h3u" vind je een kopje met "Antwoorden". 

Daarin staan de antwoorden van Taalverzorging C.

Kijk je gemaakte opdrachten na.  

(vergissen) u zich ook wel eens met werkwoordspelling?

Werkwoordspelling:
De hardrijder is (bekeuren).

WERKWOORDSPELLING
[verbazen]
Dat heeft me altijd __________.

Werkwoordspelling tegenwoordige tijd

Soms kan er meer veranderen in de spelling van de persoonsvorm. 

-Ik -Jij achter persoonsvorm	Hele werkwoord -en.	Ik fiets het liefst samen. Fiets jij altijd alleen?
-Jij voor de persoonsvorm -Hij/zij/het	Hele werkwoord -en +t.	Zij fietst altijd met haar broer. Jij wordt nooit moe van fietsen.
-Wij/jullie/zij	Hele werkwoord.	Jullie fietsen te snel. Wij worden niet snel moe.

Korte klank met twee dezelfde medeklinkers --> een verdwijnt.	Pakken - ik pak - jij pakt Bestellen - ik bestel - jij bestelt
Als een werkwoord -en eindigt op één medeklinker, dan verdubbelt de klinker zodat de klank lang blijft.	Raken - ik raak - jij raakt Bespelen - ik bespeel - jij bespeelt
Z verandert in s, v verandert in f.	Kiezen - ik kies - jij kiest Proeven - ik proef - jij proeft

Werkwoordspelling verleden tijd

Zwakke werkwoorden

Ik/jij/hij/zij/het	Hele werkwoord -en + te/de	Ik fietste langzaam. Het regende de hele dag.
Wij/jullie/zij	Hele werkwoord - en + ten/den	We lachten ons kapot. Ze belandden in het water.

Sterke werkwoorden

Veranderen van klank

o --> ie

ij --> ee

i --> o

e --> a

lopen --> liep

schrijven --> schreef

beginnen --> begon

lezen --> las

Wat is het werkwoord in de slogan "steeds verrassend, altijd voordelig"?

Voltooid deelwoord

Handeling is gebeurd of gedaan. Vaak gepaard met hebben, zijn of worden. 

Schrijf zo kort en eenvoudig mogelijk.	Ik had nog nooit zo ver gelopen.
Maak langer om te horen of je een -t of -d schrijft.	Vannacht zijn er twee bomen omgewaaid . Het dak heeft gelekt.
Gebruik de regel van 't ex-kofschip.	Zie hierboven.
Geen extra voorvoegsel.	Je had me toch niet geloofd.
Scheidbare werkwoorden.	Moet werkwoordspelling worden afgeschaft?
Soms ge- .ervoor bij samengestelde werkwoorden die niet scheidbaar zijn.	Op dat terrein heb ik gehandbald .
Trema bij klinkerbotsing.	Die opmerking heeft hem nogal geërgerd .

Onvoltooid deelwoord

Handeling is nog bezig. Te herkennen aan -nde.

Hele werkwoord +d.	Fluitend won ze de wedstrijd. Uit het niets opdoemend kwam de boot recht op ons af.
Soms hele werkwoord +de.	Leraar zijnde wil je het goede voorbeeld geven. Al pratende vergaten ze de tijd.

Samen oefenen

Het updaten van mijn telefoon is helaas niet helemaal goed .... (gaan). 

De spits heeft drie grote kansen ... (missen). 

Er wordt nog steeds ... (zoeken) naar een goede bassist voor de band. 

De bosbrand werd gelukkig snel ... (doven). 

De mannen waren bijna vanaf de pier in het water .... (plonzen). 

Afgelopen weekend hebben we lekker lang ... (lanterfanten). 

Oefeningen

Wie?	Zelfstandig.
Wat?	Oefenboek Taalverzorging, paragraaf D, voltooid en onvoltooid deelwoord, opdracht 4, 6, 7, 8 en 9.
Hoe?	Oefenboek blz 114-115. Handboek blz 182.
Hulp?	Docent.
Tijd?	Tot 11:10.
Uitkomst?	Je beheerst de leerdoelen.
Klaar?	-Huiswerk gisteren, Zie LessonUp/Magister/Studiewijzer. -Huiswerk volgende week, Zie LessonUp/Magister/Studiewijzer.

Welke leerdoelen beheers je nu?

Deze leerdoelen beheers ik nu al

Deze leerdoelen beheers ik nog niet. Dus ga ik hier nog mee verder oefenen/lezen. Anders vraag ik hulp aan de docent.

Je weet wat de regels zijn voor het spellen van het voltooid en onvoltooid deelwoord.

Je kan in een zin een passende vorm van het voltooid en onvoltooid deelwoord invullen.

Je kan zelf zinnen bedenken met moeilijkheden in de spelling van het voltooid en onvoltooid deelwoord.

Je kan bijzonderheden in de spelling van het voltooid en onvoltooid deelwoord uitleggen.