5.3 onderwijs

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

5.3 Onderwijs

eerdere begrippen

3 belangrijke terreinen

verzorgingsstaat: waarom onderwijs? 

sociale wetten: welke sociale wetten horen bij onderwijs?

lesdoelen

• Aan het einde van de les kan je benoemen waarom we in Nederland een leerplicht hebben
• Aan het einde van de les ken je de 3 doelen van het onderwijs 
• Aan het einde van de les kan je het belang van een goed opgeleide beroepsbevolking uitleggen
• Aan het einde van de les kan je benoemen wat kansenongelijkheid is en hoe we dit in NL terugzien
• Aan het einde van de les kan je een verband leggen tussen kansenongelijkheid en de maatschappelijke positie van de burger

leerplicht

• 1901: Leerplicht voor kinderen van 6 tot 12 jaar.
• Tegenwoordig: Leerplicht voor kinderen van 5 tot 16 jaar. 
• Maar ook: kwalificatieplicht 
                  = tot je 18e onderwijs blijven volgen als je nog geen startkwalificatie hebt  
• startkwalificatie: een diploma op minimaal mbo2/havo- of vwo-niveau. 

Kwalificatieplicht verhogen naar 21 jaar?

Het is goed dat wij in Nederland een kwalificatieplicht hebben.

De kwalificatieplicht in Nederland zou verhoogd moeten worden tot 21 jaar.

controle

• leerplichtambtenaar: controle op leerlingen
• onderwijsinspectie: controle op instellingen
• eindtermen voor ieder vak: controle op de vakken

Doelen van het onderwijs

1. Zorgen voor een goed opgeleide beroepsbevolking
2. Ongelijkheid terugdringen
3. Iedereen kans geven talenten te ontwikkelen

1. Goed opgeleide beroepsbevolking

• De arbeidsmarkt verandert voortdurend: studenten + werknemers nieuwe stof en vaardigheden leren: voorbeelden?  
•  Meer mensen aan het werk: minder geld nodig voor uitkeringen. 
  
• Goed opgeleide beroepsbevolking betekent niet automatisch een hoogopgeleide beroepsbevolking: want je hebt ook voldoende ambachtslieden nodig. 

Leg uit waarom je het eens/oneens bent met deze sketch van Pieter Derks

ongelijkheid terugdringen

sociale ongelijkheid: Een ongelijke verdeling in de maatschappij van kennis, inkomen, status & politieke macht. 

Begint vaak in het onderwijs!

klassenverschillen leiden tot klasse-verschillen

Eens

Oneens

In Nederland moeten wij te vroeg kiezen over onze eigen toekomst.

eens

Oneens

Talenten ontwikkelen

Wie onderwijs volgt: 

• vergroot zijn kennis en ontwikkelt talenten
• krijgt vaak een betere baan + verbetert zijn maatschappelijke positie 
• voelt zich gezonder
• verdient meer

talenten ontwikkelen

Overheid probeert talentontwikkeling te stimuleren door: 

• zorgen voor makkelijke doorstroming tussen onderwijsniveaus 
• experimenten met brede brugklassen 

www.rijksoverheid.nl

Opdracht

Maak zelf groepjes van 4

Geef antwoord op de volgende vraag (als groep schrijf je minimaal 12 regels), kijkend naar de 3 doelen van onderwijs: 

Hoe kan volgens jullie het Nederlandse onderwijssysteem zich verbeteren? 

Je mag gebruik maken van internet! Volgende les bespreken we dit, ook aan de hand van vergelijkingen met het buitenland. 

wat is de kwalificatieplicht?

1. ergens verplicht aan moeten meedoen
2. tot 16 jaar leerplichtig
3. van 16 t/m 18 verplicht onderwijs of diploma
4. tot je 18e verplicht naar school

Op welke 3 manieren wordt het onderwijs gecontroleerd?

1. De leerlingen, de scholen & de vakken
2. Leerlingen, docenten & docentopleidingen.
3. Overheid, docenten & schoolleiding
4. Het onderwijs wordt niet gecontroleerd.

Wat zijn de 3 doelen van het onderwijs?

Sociale ongelijkheid betekent:

1. Je kunt klimmen op de maatschappelijke ladder
2. Macht, kennis en geld zijn niet gelijk verdeeld over de samenleving.
3. Alle maatschappelijke posities van hoog naar laag
4. Je kunt bewegen, zoals dansen, waardoor je een betere positie hebt.

Hoe zien we kansenongelijkheid in het onderwijs terug in de maatschappelijke posities van burgers