Visies en onderwijsconcepten 1

• Pedagogiek
• HBO
• Studiejaar 3

Visies en onderwijsconcepten 1

Bijeenkomst 1

Noem iets dat volgens jou onmisbaar is in goed onderwijs

Inhoud

Check in

VEO1

Bubbelopdracht

Terugblik op internationalisering

Visie

Typologieën APS > groepjes maken

Verschil en verbondenheid van pedagogiek en didactiek

Wat is een paper

Korte toelichting filmfestival

Check out

VEO1 inhoud

Bijeenkomst 1 Zie vorige slide

Bijeenkomst 2 Filmfestival

Bijeenkomst 3 Literatuur; hoe en wat?

Bijeenkomst 4 Excursie Amsterdam

Bijeenkomst 5 Podcast beluisteren en elkaar feedback geven + aanvullen paper

Bijeenkomst 6 Feedback in groepjes + werken

Toetsopdracht

• Deze periode ontwikkel je in een team jullie visie op onderwijs. Dit werk je uit in een gezamenlijke paper. In deze paper beschrijven jullie wat volgens jullie de essentie van onderwijs is. Kortom, waartoe dient onderwijs!?
• In dit paper beantwoord je gezamenlijk de vraag: 'Wat is voor jullie de essentie van onderwijs?'
• Inspiratie voor deze paper over jullie visie halen jullie de bijeenkomsten, uit literatuur, podcasts, actualiteiten, films, literatuur, schoolervaringen, ervaringen uit de samenleving, interviews etc.
  

Zie Its voor complete toetsopdracht

Een paper is:

Definitie

1. Een paper is: een wetenschappelijke tekst van beperkte lengte, over het algemeen geschreven in opdracht. 
2. Een paper heeft als doel dat studenten inhoudelijk met het vakgebied bezig zijn, problemen aanpakken en benaderen zoals experts en academische vaardigheden, in casu (in dit geval) het schriftelijk communiceren, inoefenen of aantonen. 
3. Een paper is: vaak een schriftelijke eindopdracht voor studenten, waarmee ze een specifiek vak afronden.

Toetscriteria

• De essentie is in maximaal vijf regels weergegeven
• De onderdelen uit het kader van goed onderwijs komen duidelijk terug
• Er is minimaal een van de aanbevolen bronnen gebruikt
• Binnen de visie zijn minimaal vier betrouwbare bronnen gebruikt
• Er wordt binnen de visie gebruik gemaakt van inspirerende podcasts, actualiteiten, films, schoolervaringen, ervaringen uit de samenleving, interviews etc.
• De paper is consistent geschreven
• Er wordt gezamenlijk antwoord gegeven opvraag: ‘wat is de essentie van onderwijs?' 
• 
  
• Voorwaardelijke criteria:
  
• De APA normen worden goed gehanteerd
• Er is een bronnenlijst toegevoegd 
• Op alle bovenstaande onderdelen is een voldoende gescoord
• Wanneer alle onderdelen van de toetscriteria voldoende zijn, sluiten jullie deze module met een V af.

Bubbelopdracht uitleggen

Je bubbel

'Inlevingsvermogen voor mensen die tot onze eigen bubbel horen, lijken we in ruime mate te bezitten. Maar echt ingewikkeld wordt het pas als we ons moeten verhouden tot mensen en groepen met andere belangen of identiteiten. Dan vervallen we vaak in een soort groepsegoïsme. Opvoeding, educatie, jongerenwerk en jeugdzorg kunnen hieraan op een positieve manier tegenwicht bieden, bijvoorbeeld door – in de woorden van Hannah Arendt – kinderen en jongeren te stimuleren op reis te gaan in de gedachtewereld van anderen'  (De Winter, 2024).

Terugblik internationalisering

Wat zijn ideeën of opvattingen die indruk op je hebben gemaakt?

Visie=

kijk die een persoon of bedrijf heeft op een situatie. 

Doel van een visie:

 voor ogen hebben wat je wilt bereiken. Een visie wordt daarom ook vaak een toekomstdroom genoemd.

Stappen schrijven visie

1. Bepaal je doelgroep
   
2. Wat wil je/jullie bereiken met je school? Wat is je/jullie droomscenario?
3. Hoe ziet de omgeving er voor onze school uit in de toekomst?
   
4. Waar willen we voor staan?
   
5. Hoe bereiken we onze gedroomde positie?
   
6. Schrijf een visiestuk: Alles wat je opgeschreven hebt in de eerste stappen, vat je nu samen in een visiestuk. Hierin beschrijf je waar jouw school voor staat en welk probleem je wilt oplossen met je product of dienst. Het is belangrijk dat je visiestuk inspirerend is voor zowel je werknemers als voor je klanten.

Bepaal je doelgroep

Wat wil je/jullie bereiken met je school? Wat is je/jullie droomscenario?

Hoe ziet de omgeving er voor onze school uit in de toekomst?

Waar willen we voor staan?

Hoe bereiken we onze gedroomde positie?

Schrijf een visiestuk: Alles wat je opgeschreven hebt in de eerste stappen, vat je nu samen in een visiestuk. Hierin beschrijf je waar jouw school voor staat en welk probleem je wilt oplossen met je product of dienst. Het is belangrijk dat je visiestuk inspirerend is voor zowel je werknemers als voor je klanten.

Hoe ontstaat een visie en een bijpassend onderwijsconcept?

Macro, input van de overheid

Scholen dienen een bijdrage te leveren aan kennisverwerving, persoonsvorming en maatschappelijke toerusting. Deze uitgangspunten zijn terug te vinden in in de kerndoelen voor po, onderbouw vo en (v)so en de wet op burgerschapsvorming.

Meso (schoolniveau/onderwijsconcept)

Een visie op schoolniveau geeft op globale wijze richting aan de manier waarop de school invulling geeft aan kennisontwikkeling, persoonsvorming en maatschappelijke toerusting van leerlingen. De overheid geeft scholen en leraren de ruimte om de eigen visie te formuleren en daarmee aan te geven op welke punten de school zich al dan niet wenst te profileren. Deze uitgangspunten zijn richtinggevend voor nadere keuzes op alle andere draden.

Micro (lesniveau)

Visie op micro-niveau geeft aan hoe kinderen leren op deze specifieke school. Dit is vaak vormgegeven door de evt. in samenspraak met leerlingen.

Didactische dimensies

Scholen van het type B zijn te herkennen als klassikale scholen. Kinderen

werken aan dezelfde inhoud, differentiatie vindt plaats door (de-)intensivering van instructie en begeleiding, aan aanpassing van taken. We noemen dit type scholen neoklassikale scholen.

In scholen van het type C vindt instructie plaats in kleine instructiegroepen.

Kinderen werken zelfstandig aan dag- en weektaken. In deze scholen wordt

veel werk gemaakt van het vaststellen van de onderwijsbehoeften van leerlingen, onderwijs wordt daaromheen georganiseerd. We noemen dit type

scholen geïndividualiseerde scholen.

Scholen van het type D richten zich op de individuele ontwikkeling van

kinderen. Daarbij wordt ontwikkeling vaak ruimer gezien dan in scholen van

het type C. Het gaat om ontwikkeling van talenten. Belangrijk in deze scholen

is de zelfsturing van leerlingen. Het eigenaarschap voor eigen leren staat

voorop. We noemen dit type scholen ontwikkelingsscholen.

In scholen van het type E werken kinderen vaak gezamenlijk aan thema’s en projecten.

De bijdrage van kinderen hieraan hoeft niet gelijk te zijn. Deze scholen

willen een leergemeenschap zijn. We noemen ze gemeenschapsscholen.

Prototypen scholen:

de neoklassikale school;

de geïndividualiseerde school;

de ontwikkelingsschool;

de gemeenschapsschool.

Scholen van het type B zijn te herkennen als klassikale scholen. Kinderen

werken aan dezelfde inhoud, differentiatie vindt plaats door (de-)intensivering van instructie en begeleiding, aan aanpassing van taken. We noemen dit type scholen neoklassikale scholen.

In scholen van het type C vindt instructie plaats in kleine instructiegroepen.

Kinderen werken zelfstandig aan dag- en weektaken. In deze scholen wordt

veel werk gemaakt van het vaststellen van de onderwijsbehoeften van leerlingen, onderwijs wordt daaromheen georganiseerd. We noemen dit type

scholen geïndividualiseerde scholen.

Scholen van het type D richten zich op de individuele ontwikkeling van

kinderen. Daarbij wordt ontwikkeling vaak ruimer gezien dan in scholen van

het type C. Het gaat om ontwikkeling van talenten. Belangrijk in deze scholen

is de zelfsturing van leerlingen. Het eigenaarschap voor eigen leren staat

voorop. We noemen dit type scholen ontwikkelingsscholen.

In scholen van het type E werken kinderen vaak gezamenlijk aan thema’s en projecten.

De bijdrage van kinderen hieraan hoeft niet gelijk te zijn. Deze scholen

willen een leergemeenschap zijn. We noemen ze gemeenschapsscholen.

De ontwikkelingsschool wordt gekenmerkt door individualiteit en zelfsturing; de (leer)gemeenschapsschool door een

gerichtheid op brede persoonlijke ontwikkeling en onderwijs, waarin deelname aan de groep en dialoog belangrijk zijn. 

Pedagogische dimensies

In scholen van het type B is het handelen van de leerkracht gericht op de regels en de structuur die nodig zijn om samen in de klas les te krijgen.

In scholen van het type C is de leerkracht erop gericht dat leerlingen het werk doen dat bij hen past. Centraal staat het individu met een leertaak.

Regels en structuren moeten ertoe leiden dat leerlingen elkaar niet storen.

In scholen van het type D is de leerkracht gericht op de individuele ontwikkeling

van kinderen en de interactie die daaraan bijdraagt.

In scholen van het type E is de leerkracht erop gericht onderling verschillende

kinderen in een gemeenschap te laten samenleven en -werken.

Samengevoegd

Het verschil tussen pedagogiek en didactiek is:

De overeenkomsten tussen pedagogiek en didactiek zijn:

Keuzes maken

Curriculum

Leerkrachten met een lineaire opvatting over het curriculum gaan ervan

uit dat leren stap voor stap verloopt. Het curriculum is verdeeld in kleine

stappen of deelonderwerpen waarvan de volgorde vastligt. Deze manier van

denken zorgt ervoor dat een lineair curriculum goed is vast te leggen in

een methode. Leerkrachten die een lineair curriculum aanhangen maken danook graag gebruik van methoden. Lessen in een lineair curriculum zijn een

opeenvolging van instructies en oefeningen. De kwaliteit van het werken

met een lineair curriculum is gelegen in het getrouw volgen van methodes en

goed uitgevoerde instructie. Het denken in termen van een lineair curriculum

is verbonden met een behavioristische opvatting over leren.

Leerkrachten met een concentrische opvatting over leren gaan ervan uit dat

herhaalde confrontatie met een onderwerp of vaardigheid leidt tot verdieping en verbetering. Metaforen voor deze manier van kijken naar het curriculum zijn: het pellen van de ui, het trekken rond Jericho, het groeien van

de boom.

Leerkrachten die kiezen voor een concentrisch curriculum werken graag met voor de leerlingen betekenisvolle gehelen, zoals thema’s en projecten. In

het werk in de klas zie je vormen van ontdekkend leren, leren door doen,

gesprekken. De leerkracht is hier niet alleen uitvoerder, maar ook ontwerper

van onderwijs. Belangrijk voor de kwaliteit van het werken met een concentrisch curriculum is de reflectie door leerlingen. Werken met een concentrisch curriculum is verbonden met een constructivistische opvatting over leren.

Reflectievragen

• Werk je het liefst met een lineair of met een concentrisch curriculum?

• Wat zijn hiervoor argumenten of beweegredenen?

• I s die voorkeur hetzelfde voor alle leerlingen en alle vak- en vormingsgebieden

of zijn er verschillen?

• Werk je in de praktijk ook met de curriculumopvatting van je keuze?

• Hoe komt dat?

Organisatie

Groepsgewijs - individugericht

Sinds de 19e eeuw wordt er klassikaal lesgegeven. Een traditie die zich tot

in de 21e eeuw voortzet. De keuze voor klassikaal onderwijs, in de tijd van

rationalisatie van organisaties, komt voort uit de organiseerbaarheid. Het

is efficiënt om een groep leerlingen met min of meer dezelfde vorderingen

gezamenlijk instructie te geven en te laten oefenen. Een ander argument om

onderwijs groepsgewijs te organiseren is de veronderstelling dat leerlingen

in een groep van en met elkaar leren. Verder is er de verwachting dat werken

in een groep positieve effecten heeft op de sociale vorming van kinderen.

Kijkend naar klassen blijkt dat vorderingen ver uiteen kunnen liggen, soms is er wel tot vier jaar verschil in didactische leeftijd. De vaststelling dat de onderwijsbehoeften van leerlingen te veel verschillen om ze te laten profiteren

van klassikaal aangeboden instructie en oefeningen, is een argument om

te kiezen voor een meer individugerichte organisatie. Aan de keus voor meer

individueel organiseren kan ook een uitgesproken opvatting over mensen en

kinderen ten grondslag liggen. Dit merk je aan uitspraken als: “leerlingen

zijn eigenaar van hun eigen leren” en “leren is persoonlijk”.

Reflectievragen

• Organiseer je je werk in de klas het liefst groepsgericht of individugericht?

• Wat zijn hiervoor argumenten of beweegredenen?

• I s die voorkeur hetzelfde voor alle leerlingen en alle vak- en vormingsgebieden

of zijn er verschillen?

• Werk je in de praktijk ook met de manier van organiseren van je keuze?

• Hoe komt dat?

Pedagogiek

Conformisme - non-conformisme

“Regels zijn regels” is een uitspraak die hoort bij een conformistische opvatting

over gedrag. Ook hoor je in dit verband vaak: “Als leerkracht moet je consequent zijn.” Er zijn vaste normen en structuren waar iedereen zich aan te houden heeft. Een leerkracht in de conformistische traditie zal op problemen reageren met het opstellen van regels. De manier om leerlingen tot gewenst gedrag te krijgen is straffen en belonen. Conformisme past goed bij een behavioristische opvatting over gedragsbeïnvloeding.

Een non-conformist wil vooral ruimte geven aan ontwikkeling. De non-conformist is gericht op een optimale individuele ontwikkeling. Niet ieder mens heeft hetzelfde nodig. Niet ieder mens hoeft zich hetzelfde te gedragen. In plaats van op normen, oriënteert een non-conformist zich op ruimer geformuleerde waarden. Reflectie op waarden en het overdenken van consequenties voor gedrag past in de non-conformistische traditie. Dialoog is dan ook een belangrijk sturingsmiddel. In plaats van regels op te stellen zoekt een non-conformist naar procedures. Procedures zijn onderhandelbaar en nuttig zolang ze bijdragen aan een doel. Een non-conformist voelt zich goed bij

relativisme.

Reflectievragen

• Voel je je het meest aangesproken tot een conformistische of tot een

non-conformistische benadering?

• Wat zijn hiervoor argumenten of beweegredenen?

• Is die voorkeur hetzelfde voor alle leerlingen en alle situaties of zijn er

verschillen?

• Werk je in de praktijk ook met de pedagogische benadering van je keuze?

• Hoe komt dat?

Welke visie past bij jou? Doe de test

Tel nu jouw antwoorden op

A:   ..  = schooltype B        C:   ..   = schooltype D

B:   ..   = schooltype C       D:   ..    = schooltype E

Groepjes maken op basis van antwoorden

Keuzes maken

Uitleg filmfestival

Ik kijk uit naar.....