Fictie (schrijven) les 39

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Boekopdracht

Les 39 en 40

Leerdoelen

Je kent de basisingrediënten van een verhaal;

Je kunt het toepassen op een eigen verhaal.

Herhaling van de basisingrediënten

Het verhaal stap voor stap

Fantasie, creativiteit en toepassen

De pen van de auteur

Afsluiting

Onderwerp en thema

Setting 

Sfeer

Introductie personage 1

Introductie personage 2

Oplossing en einde

Basisingrediënten van het verhaal

Setting

• Plaats (bijvoorbeeld in Leeuwarden)
• Tijd (ochtend, middeleeuwen, 1950)
  
• Omgeving (Hoe ziet de omgeving eruit?)
• Het weer (Wat voor weer is het?)

• Bedenk of je wilt dat de setting bij de gebeurtenissen past of juist niet? (vindt een bruiloft plaats in een tuin met prachtig weer of regent het hard en moet iedereen in een kelder schuilen?)

Nog geen personage benoemen of beschrijven.

Sfeer

• Zintuigen gebruiken (de lezer moet de tekst zien, horen, ruiken, voelen, proeven)
• Werkwoorden (geen statische, maar juist dynamische werkwoorden)
• Let op details 

Op de eerste etage bevindt zich de woonkamer van de vorige bewoners. Boven de leren sofa hangt een stoffige kroonluchter.  

Op de eerste etage herinnert de woonkamer aan de vorige bewoners. De stoffige kroonluchter bescheen ooit de leren sofa eronder. 

Les 40: dialoog

Je leert hoe je een dialoog schrijft op drie verschillende manieren

Interessant schrijven: 

afwisseling in taalgebruik.

Dit door directe en indirect rede te gebruiken. 

Je kunt dit zelf toepassen. 

3 manieren van een dialoog:

1. Directe rede > Letterlijk + aanhalingstekens
2. Indirecte rede > Niet letterlijk, bijzin
3.  Parafraseren > Eigen en andere woorden

Directe rede

Petra zei: "Morgen wil ik eigenlijk uitslapen."

Alex zei: "Wil je met me naar de film?"

Let op: aanhalingstekens staan om de zin heen. 

Gaat de zin erna verder, dan geen hoofdletter: 

"Ik zei toch dat ik niet wilde fietsen!" riep Theo.

Letterlijk + aanhalingstekens

Indirecte rede

Petra zei dat ze eigenlijk wel wilde uitslapen. 

Alex vroeg of ik mee wilde naar de film. 

Let op: dus geen aanhalingstekens. 

Gebruik een bijzin. 

Niet letterlijk, bijzin

Parafraseren

Petra wilde morgen eens uitslapen. 

Alex wilde met mij naar de film, maar ik had geen zin. 

 

Eigen én andere woorden

Tip!

Gebruik alternatieven in werkwoorden, bijvoorbeeld voor 'zeggen': 

- mompelen

- hinniken

- gillen

- fluisteren

- lachen

- uitroepen

- stamelen

- beloven

- smeken

- grinniken

Afwisseling maakt de tekst leuker om te lezen. 

Wat doe je niet?

Spreektaal: stopwoorden, halve zinnen, herhalingen.

 

Herhalingen/eentonig taalgebruik -> wissel de drie manieren af en gebruik verschillende soorten (werk)woorden.

Oefenen!

1. "Ik moet frisse lucht hebben, ik moet naar buiten," zei Puck terwijl ze duizelig door het lokaal liep.
Zet deze zin in de indirecte rede en parafraseer.

2. “Ik vind het heel dapper van jou dat je die trein hebt opgeblazen, Kars!” roep ik.
Zet deze zin in de indirecte rede en parafraseer.

2. Adelheid had jou nog verteld dat je de wereld in moest en ze kreeg gelijk.
Zet deze zin in de directe rede en parafraseer.

3. Kars is een ontzettend dapper persoon!
Zet deze zin in de indirecte én directe rede.

Boekopdracht

Bestaat uit 2 delen:

Deel 1/A: Over les 39: setting en sfeer beschrijven

Deel 2/B: Over les 40: schrijven van een dialoog