Voedingsleer 2 - les 3 - Allergenen

• Voeding
• MBO
• Studiejaar 2

Voedselovergevoeligheid

- ik ken verschillende voedselallergieën

- ik ken verschillende voedselintoleranties

- ik ken voedingsmiddelen die allergenen bevatten

- ik leg uit waar allergeneninformatie te vinden is
op de verpakking van een voedingsmiddel

- eindopdracht allergenen helder & start gemaakt

benodigdheden uitvoer gezonde school morgen zelf mee naar school

de doelen voor vandaag doornemen

Wat weet jij over
voedselovergevoeligheid?

we gaan het hebben over voedsel overgevoeligheid, wat allergenen zijn en hoe je dit op verpakking ziet. is iemand hiermee bekend? Jezelf of familie?

Voedselovergevoeligheid

Voedselovergevoeligheid is een algemene omschrijving van ongewenste overgevoeligheidsreacties op bepaalde voedingsmiddelen.  

Onderverdeeld in voedselallergie en intolerantie 

 

Er is een verschil tussen een allergie en een intolerantie.  

 

Een allergie = een acute reactie waarbij IgE antistoffen een rol spelen.

Een intolerantie is een verzamelbegrip voor reacties die niet allergisch van aard zijn. vb. lactose, gluten  

Bij een intolerantie is een niet allergische reactie. Het afweersysteem heeft hier geen of nauwelijks een rol in. 

Voedselallergie

• heftige reactie van het afweersysteem op bepaalde voedselbestanddelen = eiwitten = allergenen
• lichaam maakt antistoffen aan
• reactie bij de volgende keren steeds heftiger
• huiduitslag, rode huid, hartkloppingen, benauwd 

voorbeeld: noten, (steen)fruit, paprika

Ervaringsverhaal

"Terwijl ik aan het werk ben, ligt er een zak met bananenschuimpjes op mijn bureau. Ik eet er een, twee, drie... Maar dan krijg ik het warm; ik voel dat mijn huid gloeit en in de weerspiegeling van mijn computerscherm zie ik dat mijn gezicht rood is en mijn lippen gezwollen zijn. Alles jeukt en de galbulten nemen per seconde toe. Ik ben opeens ook ontzettend benauwd.

Ik trek mijn bureaula open en neem extra Tavegil in. Inmiddels doet mijn hart raar en heb ik iets wat op opvliegers lijkt. Een collega brengt me naar de huisarts. Die is boos. Of ik me wel realiseerde dat ik een anafylactische shock heb gehad. Het dichtstbijzijnde ziekenhuis was slimmer geweest. Oh."

een ervaring van iemand met een sterke allergische reactie van de site stichting voedselallergie https://www.voedselallergie.nl/leven-met-voedselallergie/ervaringsverhalen/257-niet-bang-wel-voorzichtig.html 

lees hem voor (of laat student dit doen) en vraag of iemand weet wat die shock is?

Anafylactische reactie

- zeer heftige reactie 

- kan in coma raken 

- EpiPen met adrenaline om de allergische reactie op te heffen

een allergie KAN erg gevaarlijk zijn. de persoon die de allergie heeft, weet dit. we moeten dit als voedingsadviseur dus niet onderschatten en zeer goed alert zijn met ons voedingsadvies/menu's die we maken

Voedselintolerantie

• een bepaalde voedingsstof kan niet goed verteerd / afgebroken worden door gebrek aan enzym.
• hoofdpijn - migraine - duizelig- buikpijn, diarree - uitslag
• kan wel klein beetje verdragen

bekend voorbeeld = lactose intolerantie

link met vorige week spijsvertering - welk enzym en intolerantie hadden we het toen over? 

lactose intolerantie - gebrek lactase in dunne darm

Het lichaam reageert altijd heftiger bij een voedselintolerantie dan bij een voedselallergie.

1. Juist
2. Onjuist

Een allergeen is een ...

1. vet in het bloed
2. afweerstof
3. eiwit dat het lichaam als gevaarlijk beoordeeld
4. melksuiker

Wanneer je coeliakie hebt, kun je niet tegen

1. Lactose
2. Gluten
3. Eiwitten
4. suikers

Wat is een voedsel allergie?

Melk: allergie én intolerantie

• Alle soorten melk afkomstig  van landbouwdieren
  
  
• Melkallergie: allergisch voor melkeiwit
  
  
• Lactose-intolerantie: lichaam kan lactose niet verteren
  

Alle soorten melk van dus koeien, geiten, paarden, schapen.

Koemelkallergie is de meest voorkomende voedselallergie bij baby's en kinderen. 

Komt voor als allergie en intolerantie. het lichaam reageert in beide gevallen op de eiwitten die in melk(producten) voorkomen. 

Bij een melkallergie reageert het afweersysteem op het melkeiwit dat aanwezig is. 
Verschillende processen zoals fermentatie of hittebehandeling hebben geen invloed op de mate waarin melkeiwitten allergische reacties kunnen veroorzaken. 

Bij een lactose-intolerantie worden de melksuikers (lactose) in de melk niet goed verteerd doordat het lichaam het enzym lactase niet of onvoldoende aanmaakt. Lactase is aanwezig in de dunne darmen zorgt ervoor dat lactose wordt afgebroken. Je kan kleine hoeveelheden over de dag blijven consumeren. 
Soms worden gefermenteerde producten zoals yoghurt en kefir beter verdragen. 

Stellingen
1: Je kan over een melkallergie heen groeien.
2: Een aardbei allergie kan ontstaan als je 30 jaar oud bent.

1. 1 juist, 2 onjuist
2. 1 onjuist, 2 juist
3. beide juist
4. beide onjuist

de meeste kinderen die op jonge leeftijd melkeiwit allergie hebben, groeien hier in peuterleeftijd over heen

ook op latere leeftijd kan uit het niets een allergie (en kruisallergie) ontstaan

Begeleiding van een allergie patiënt is werk voor een (specialistisch) diëtist.

1. Ja, klopt
2. Nee, dat kan elke voedingsadviseur

dit is zo. het kan wel zo zijn dat jij iemand begeleidt met zijn overgewicht bijvoorbeeld en dat die ook een pinda allergie heeft, die verder onder controle is. dan kan jij wel adviseren op overgewicht en moet je heel alert zijn op voedingsmiddelen met pinda

Het etiket 

In de ingredientenlijst mag in plaats van 'tarwe' het woord 'gluten' gebruikt worden. Het soort glutenbevattende graan moet ook in de lijst genoemd worden. 

Hoe weet je of een allergeen in een product zit?

Op het etiket moeten 14 allergenen worden vermeld. 

Voor de consument met een allergie is correcte informatie over de allergenen in producten van levensbelang. 
Het is niet altijd meteen duidelijk of hoofd- of hulpstoffen bepaalde allergene stoffen bevatten. Dit noemen we ook wel verborgen allergenen. 

Ze kunnen bijv. ook zitten in additieven (E-nummers), enzymen of aroma's 

Hier zie je de lijst van 14 verplicht te vermelden allergenen.

Opdracht - tweetal - 10 min.

1. kies een ontbijt product dat jij eet
2. onderzoek online welke allergenen er in zitten
3. voor welke allergie of intolerantie is dit van belang?

wij kunnen mensen wel helpen met het vinden van informatie over allergenen op producten. en moeten het zelf als voedingsadviseur ook kunnen vinden. studenten in tweetallen een product laten onderzoeken.

daarna klassikaal aan elkaar vertellen wat ze hebben gevonden

Eindopdracht voedingsleer 2

Uitleg opdracht

Start maken

Afsluiting les

Check leerdoelen

-noem vijf bekende allergenen

- leg uit waar ik allergenen vind op verpakking van eten