Pijn en Pijnbehandeling: Begrijpen en Beheersen

Pijn en Pijnbehandeling: Begrijpen en Beheersen

Leerdoel

Aan het einde van de les kun je de basisprincipes van pijn begrijpen en verschillende pijnbehandelingen identificeren.

Wat weet je al over pijn en pijnbehandeling?

Wat is pijn?

Pijn is een onplezierige sensorische en emotionele ervaring die gepaard gaat met feitelijke of mogelijke weefselschade.

Werking van pijnreceptoren

Pijnreceptoren, ook bekend als nociceptoren, zijn gespecialiseerde zenuwvezels die geactiveerd worden door schadelijke prikkels.

Acute en chronische pijn

Acute pijn treedt op als reactie op een specifieke schadelijke stimulus en gaat meestal binnen een bepaalde tijd weg. Chronische pijn daarentegen houdt langer aan en kan maanden of zelfs jaren duren.

Pijnprikkels

Pijnprikkels kunnen mechanisch, thermisch of chemisch van aard zijn.

Pijnervaring 

Pijnervaring is subjectief en kan worden beïnvloed door factoren zoals emoties en gedachten. 

De cirkel van Loeser

De cirkel van Loeser is een model dat de interactie tussen lichamelijke pijn, emotionele pijn en gedachten over pijn visualiseert.

Lichamelijke pijn

Lichamelijke pijn kan worden veroorzaakt door letsel, ziekte of andere fysieke oorzaken. Het kan variëren in intensiteit en duur.

Emotionele pijn

Emotionele pijn verwijst naar de psychologische impact van pijn en kan gevoelens van verdriet, angst en frustratie veroorzaken.

Gedachten en pijn

Gedachten over pijn, zoals catastroferende gedachten, kunnen de pijnervaring versterken en het moeilijker maken om met pijn om te gaan.

Pijn en gedrag

Pijn kan invloed hebben op het gedrag van een persoon, zoals vermijdingsgedrag of veranderingen in activiteitenniveau.

Pijnsensitisatie

Pijnsensitisatie verwijst naar een verhoogde gevoeligheid voor pijn als reactie op aanhoudende pijnprikkels.

Pijn meten en indexeren

Pijn kan worden gemeten en geïndexeerd met behulp van verschillende observatieschalen, zoals de Numerieke Rating Schaal (NRS) en de Subjectieve Cijfer Gezichtschaal (SCEGS).

Pijnstillers volgens de WHO-pijnladder

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft een pijnladder ontwikkeld die de stapsgewijze aanpak van pijnbestrijding beschrijft.

Stap 1: Paracetamol

Paracetamol is een effectieve pijnstiller met weinig bijwerkingen. Het kan worden gebruikt voor hoofdpijn, kiespijn en spierpijn.

Stap 2: NSAID

NSAID's zijn ontstekingsremmende middelen die ook pijnstillend werken. Ze kunnen maagdarmklachten en nierproblemen veroorzaken, dus een maagbeschermer kan nodig zijn.

Stap 3: Zwakwerkende opioïde

Zwakwerkende opioïden zoals codeïne en tramadol kunnen worden gebruikt bij matige tot ernstige pijn. Bijwerkingen zijn onder andere verstopping en misselijkheid.

Stap 4: Sterk werkende opioïde

Sterk werkende opioïden zoals morfine, oxycodon en fentanyl worden gebruikt voor ernstige pijn. De dosering wordt aangepast op basis van het effect.

Stap 5: Opioïde met injectie

In sommige gevallen kan een opioïde via injectie worden toegediend voor snelle en efficiënte pijnbestrijding.

Neuropathische pijn

Neuropathische pijn is pijn die wordt veroorzaakt door beschadigde zenuwen. Pijnstillers zijn meestal niet effectief, maar medicijnen voor epilepsie of depressie kunnen helpen.

Voorbeelden van antidepressiva

Voorbeelden van antidepressiva die kunnen worden gebruikt voor neuropathische pijn zijn Amitriptyline (Sarotex) en Nortriptyline.

Voorbeelden van anti-epileptica

Voorbeelden van anti-epileptica die kunnen worden gebruikt voor neuropathische pijn zijn Gabapentine en Pregabaline (Lyrica).