3.6 Evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, vwo
• Leerjaar 3

Goedemorgen klas 3

Pak alvast je boek erbij

b6 Evolutie blz 197

Deze les:

* Terugblik mutaties

* Uitleg b6 Evolutie

* Zelf aan de slag

Aan het einde van de les kun je

• Je kunt uitleggen wat mutaties zijn en hoe ze tot stand komen.
• Je kent het verschil tussen een soort en een ras
• Je kent de drie processen die nodig zijn voor evolutie.

Nadelige mutaties

Factoren mutaties

Alcohol

Vervuild lucht (uitlaatgassen)

Slecht dieet
(weinig vezels, veel bewerkt voedsel)^

Weinig beweging

Ziekteverwekkers
(HPV > baarmoederhalskanker)^

Kanker

Ongeremde groei van een gemuteerde cel (gezwel)

Metastase: Uitzaaiing van kankercellen

Vragen over mutaties?

Indische Olifant

Afrikaanse olifant

Verschillende soort

Zelfde soort, verschillende rassen

Soort

De nakomelingen kunnen zich met elkaar voortplanten*.

Een soort is verder in te delen in ras.

Evolutietheorie

Gaat uit van:

• Verandering in genotype
• Natuurlijke selectie
• Ontstaan nieuwe soort

Eerst bedacht door Charles Darwin.

Heel langzaam process. 

Variatie in genotype

• Geslachtelijke voortplanting

De genen van de ouders worden geshuffled. En een compleet nieuwe genotype ontstaat.

• Mutaties

Een deel van het DNA raakt beschadigd en een erfelijke eigenschap verandert.

Albinisme

Voorbeeld van een mutatie.

De individu heeft last van een kwetsbare huid en is heel duidelijk te zien.

Natuurlijke selectie

"Survival of the fittest"

Je moet je kunnen aanpassen aan je omgeving om te blijven voortbestaan.

Andescondor: vleugelwijdte 3 meter

Colibri: vleugelwijdte 5 cm

rups, coccon lijkt op vogelpoep

bij gevaar ontploft deze mier.

Kan hij helaas maar 1 keer doen

Natuurlijke selectie

Gekkie met de lange nekkie

Ontstaan nieuwe soort

Zelf aan de slag met:

b6 Evolutie op blz 200

• Maken opdracht 1 & 2 blz 200
• Verlengde uitleg

Klaar? 

• Maken opdr 4 - 5 - 6

Klaar? 

• Test Jezelf

Deze les:

* Bespreken opdracht 1 en 2

* Zelf aan de slag met de samenvatting opdr 3  (in je boek)

* Maken inzicht opdrachten 4 + 5 + 6 blz 202

Wie heeft de evolutie van mens en dier ontdekt?

1. Columbus
2. Darwin
3. Marco Polo
4. Einstein

verandering van het genotype kan ontstaan door

1. meiose
2. mitose
3. mutatie
4. celverandering

op welke wijze blijft een soort goed aangepast aan het milieu?

1. door goed te eten
2. door zich niet te laten opjagen
3. door natuurlijke selectie
4. door mutatie

een goede aanpassing aan het milieu is

1. een schutkleur
2. aangepaste eetgewoonten

een nieuwe soort kan ontstaan door

1. slechte weersomstandigheden
2. isolatie
3. slechte eetgewoonten
4. geen schutkleur

GEEN argument voor de evolutie theorie is

1. de fossiel
2. rudimentaire organen
3. overeenkomst in DNA
4. verandering van klimaat

Welke term omschrijft de afbeelding hiernaast het beste?

1. Natuurlijke selectie
2. Isolatie
3. Variatie
4. Evolutie

Darwin had het over 'survival of the fittest'
Waar staat 'fittest' voor bij evolutie?

1. Dat je het best bent aangepast aan je omgeving
2. hoe fit je bent
3. hoeveel nakomelingen je maakt
4. hoe sterk je bent

DNA

Chimpanzees 

• 94%

Honden 

• 84%

Fruitvlieg 

• 61%

Banana 

• 60%
  

Doelen voor vandaag

• Je kunt uitleggen wat mutaties zijn en hoe ze tot stand komen.
• Je kent de drie processen die nodig zijn voor evolutie.
• Je kent het verschil tussen een soort en en ras. 

Waar denken jullie aan bij mutaties?

Leerdoelen

0

Hengelvis, leeft in de diepzee

Andescondor: vleugelwijdte 3 meter

Colibri: vleugelwijdte 5 cm

rups, coccon lijkt op vogelpoep

bij gevaar ontploft deze mier.

Kan hij helaas maar 1 keer doen

4.2.1 Een zwaar bestaan

1) Binnen een soort zijn de organismen verschillend = variatie

2) Er worden altijd meer organismen geboren dan waar plaats of voedsel voor is.

3) Veel planten en dieren worden door andere opgegeten. Een klein percentage wordt volwassen. 

4) Een eigenschap dat voordeel biedt zal tot hogere overlevingskansen leiden = selectie

en door middel van overerving bij de nakomelingen (reproductie) doordringen in een groot deel van een soort. 

4.2.2 Natuurlijke selectie - selectie van de beste

Beste kanshebbers worden geselecteerd. 

4.2.3 Isolatie

Natuurlijke selectie lijdt niet tot een nieuwe soort totdat de twee groepen van elkaar gescheiden raken en zich daardoor niet meer kunnen voortplanten. Dan pas begint het ontstaan van  een nieuwe soort 

De vinken van Darwin

Groep vinkjes van dezelfde soort maar met onderlinge kleine verschillen

 worden weggeblazen door storm

Komen op eilandje terecht...ander soort voedsel.

Kunnen niet terug...

Vink met beste snavel voor  het type voedsel op het eiland overleeft

 en kan zich voortplanten. 

Andere vinkjes: 

Hoe heet dit?

Isolatie

Hoe heet dit?

Selectie

Hoe heet dit?

Variatie

Hoe heet dit?

Reproductie

met gereedschap!

zonder gereedschap

Evolutie: 

De ontwikkeling van het leven op aarde waarin soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen. 

Evolutie is NIET bewust, evolutie heeft GEEN  doel. 

Aan het (huis) werk

Quayn 4.2