H1.3 Lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

H1.3

Lezen

Welkom!

2HV

Leerdoel

Aan het einde van deze § kan je;

• ''...'' leesstrategieën toepassen.
• ''...'' tekstverbanden herkennen.
• ''...'' tekstdoelen, tekstsoorten en tekstvormen benoemen.
• ''...'' titel(s) herkennen en benoemen van het onderwerp.
• ''...'' de hoofdgedachte benoemen.

• ''...'' het vergelijkend tekstverband herkennen.

Planning

• Terugblik
  
• Leesstrategieën
• Tekstverbanden
• Tekstdoelen, -soorten en -vormen
• Titel, onderwerp en hoofdgedachte
• Boekopdracht 1
• Huiswerk / Leestijd
• Afsluiting

Wat hebben we
vorige week gedaan?

1.3 Lezen                                                                                                                                     p.21-33

Leesstrategieën

Welke 4 waren er?

1. Verkennend      (eerste indruk)
2. Nauwkeurig      (begrijpen)
3. Zoekend             (antwoord op vraag)
4. Studerend          (informatie onthouden)

• Bij verkennend nu ook de 1e zin van alle alinea's
• -> Duidelijker beeld van onderwerp, tekstdoel en opbouw

1.3 Lezen                                                                                                                                     p.21-33

Stappenplan bij verkennend lezen

• Lees de titel en de eerste en laatste alinea.
• Lees tussenkopjes en vetgedrukte woorden.
• Bekijk eventuele afbeeldingen.
• Lees de bronvermelding.

• Wat is het onderwerp?
• Wat voor soort tekst is het?
• Met welk doel is het geschreven?
• Hoe is het opgebouwd? Is er een   duidelijke inleiding of slot?
• Wat is de bron en wie is de schrijver?

1.3 Lezen                                                                                                                                     p.21-33

Stappenplan bij nauwkeurig lezen

• Lees de tekst zin voor zin aandachtig.
• Let op informatie uit de inleiding en slot.

• Wat is het belangrijkste dat wordt gezegd over het onderwerp?
• Wat is de betekenis van belangrijke moeilijke woorden?
• Wat is het verband tussen tekstdelen?

1.3 Lezen                                                                                                                                     p.21-33

Moeilijke woordenwijzer

Als je een moeilijk woord tegenkomt:

1. Is het woord belangrijk?
2. Ja? Kijk dan of je de betekenis uit de context kan halen.                                       - Geeft de schrijver een omschrijving,        voorbeeld of synoniem?                         - Staat in de context informatie die            een aanwijzing geeft?
3. Weet je het nog niet? -> Woordenboek, of iemand uit je omgeving!

1.3 Lezen                                                                                                                                     p.21-33

Tekstverbanden

Tekstverband	Signaalwoorden	Voorbeelden
Opsommend	?
Tijdsvolgorde	?
Tegenstellend	?
Uitleggend	?
Redengevend	?
Concluderend	?
Vergelijkend	?

1.3 Lezen                                                                                                                                     p.21-33

Tekstverbanden

Tekstverband	Signaalwoorden	Voorbeelden
Opsommend	ten eerste, ook, eveneens, bovendien, verder, tevens, zowel ... als, ten slotte	Onze familie houdt zowel van hockey als van hardlopen.
Tijdsvolgorde	eerst, intussen, terwijl, toen, vervolgens, daarna, voordat, nadat, zodra, ten slotte	Op zondag gaan we altijd hockeyen, nadat we vijf kilometer hebben gerend.
Tegenstellend	maar, echter, evenwel, toch, daarentegen, integendeel, enerzijds... anderzijds	Mijn zus Diana hockeyt bij UVC, maar ze wordt niet vaak opgesteld.
Uitleggend	bijvoorbeeld, dat wil zeggen, met andere woorden, zoals	Meisjes zoals Diana blijven toch positief.
Redengevend	want, omdat, daarom, immers, namelijk	Oom Ger doet nooit mee, hij leest namelijk liever.
Concluderend	dus, dan ook, concluderend, de slotsom is, hieruit volgt	Walter fietst liever dan dat hij rent, hij gaat dus op zondag meestal fietsen.
Vergelijkend	net als, zoals, evenals	Mijn moeder is net zo sportief als Diana.

1.3 Lezen                                                                                                                                     p.21-33

Tekstdoelen, tekstsoorten, tekstvormen

Een tekst kan meerdere doelen hebben, maar er is altijd één die het belangrijkst is.

Tekstdoelen	Tekstsoorten	Tekstvormen
Informeren	informatieve teksten	verslag
Overtuigen	betogende teksten	boekbespreking
Activeren	activerende teksten	advertentie
Amuseren	amuserende teksten	stripboek

1.3 Lezen                                                                                                                                     p.21-33

Titel(s) en onderwerp

Titel (soms letterlijk het onderwerp, bijna altijd een aanwijzing hiernaar)

Ondertitel of  boventitel (in kranten en tijdschriften, duidelijkheid over onderwerp)

Pasvorm

Waarom veel bestelde kleding retour gaat

1.3 Lezen                                                                                                                                     p.21-33

Hoofdgedachte

Het belangrijkste wat de schrijver                                                                                            over het onderwerp zegt.

Vaak in de inleiding of het slot.

Hoe je de hoofdgedachte formuleert                                                                                   hangt af van de tekstsoort.

• Informatieve tekst: altijd feitelijke informatie.                                                                         - Bijv.: Onderzoek toont aan dat extreem weer voor de helft het gevolg is van                           opwarming van de aarde.
• Betogende tekst: altijd een mening, meestal gevolgd door belangrijkste argument. - Bijv.: Alle visserij in de Middellandse Zee moet direct worden verboden, anders is                er binnenkort geen vis meer over.

Boekopdracht 1   -  'Schrijf een brief aan de schrijver, het hoofdpersonage of je docent'

Voor deze opdracht ben je natuurlijk een leesboek nodig. Als tweedeklasser kies je minimaal voor een niveau 2 boek.

https://12-15.jeugdbibliotheek.nl/home.html 

• Wat doe je? - Je schrijft een mooie, verzorgde brief volgens de briefconventies aan één van de personages, de schrijver/schrijfster of aan je docent.

• Hoe ga je te werk?
• Lees een boek helemaal uit;
• Schrijf een brief aan de schrijver, het hoofdpersonage of aan je docent;
• Je brief heeft een inleiding waarin je de aandacht van de lezer trekt. Doe dit door de lesstof toe te passen (onderwerp aankondigen, aanleiding noemen, kort grappig verhaaltje of een vraag);
• Je brief heeft 3 deelonderwerpen en dus in totaal 5 alinea's. De deelonderwerpen zijn:                                                     a. Hoofdpersonages en bijfiguren;                                                                                                                                                           b. Ruimte(s);                                                                                                                                                                                                 c. Jouw mening over het boek met argumenten daarbij.
• Je brief heeft een slot. Pas de lesstof toe (korte samenvatting, conclusie of antwoord op de vraag uit de inleiding).
• De brief moet een bepaald aantal woorden bevatten.                                                                                                             Havo: tussen de 500 en 650 woorden;                                                                                                                                             VWO: tussen de 650 en 700 woorden.

Boekopdracht 1   - 'Schrijf een brief aan de schrijver, het hoofdpersonage of je docent'

Hoe wordt er nagekeken?

- Je brief moet een inleiding, kern (3 alinea's met elk een                         deelonderwerp) en een slot bevatten.

- Aan je brief moet ik kunnen zien dat je het boek écht gelezen             hebt. Bijv. door vragen die je stelt die echt over het boek en                 verhaal gaan. Zorg ook dat het einde van je boek beschreven is.

- Ik let op (werkwoord)spelling, interpunctie en hoofdletters.

- Ik let op zinsbouw. Je zinnen moeten goed lopen.

Huiswerk

Zelfstandig werken

H1.3 opdracht 3, 5, 6, 7, 12, 13, 17, 20

Werken aan boekopdracht 1

Leestijd

Zelfstandig en stil lezen in je leesboek