12 mei - bijvoeglijke bepaling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom!

Nakijken

Bijvoeglijke bepaling

Herhaling

Nu weer verder met grammatica: wat zijn de twee soorten grammatica?

Qua zinsdelen benoemen kun je nu benoemen:

Persoonsvorm, onderwerp, werkwoordelijk gezegde en naamwoordelijk gezegde (je weet wel, met dat koppelwerkwoord)

Lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, voorzetsel voorwerp en bijwoordelijke bepaling.

 

Wat doet een  bijvoeglijke bepaling?

1. ‘Voegt’ extra informatie ‘bij’ een zelfstandig naamwoord
2. Direct voor of achter zelfstandig naamwoord. 
3. Hoort wel bij het zinsdeel, kan er niet van worden 'losgetrokken' of worden verplaatst in de zin. 

Hoe herken je een zelfstandig naamwoord ook alweer?????

Herkennen bijv. bep. stappen:

1. Zitten er zelfstandig naamwoorden in de zinsdelen?
2. Staan daar bijvoeglijke naamwoorden of telwoorden voor (of achter)? 

Zo ja, dat zijn de bijvoeglijke bepalingen 
Let op: er kunnen meerdere bijvoeglijke bepalingen staan bij 1 zelfstandig naamwoord: 

Vijf rode fietsen | stonden | bij het hek.

Herkennen bijv. bep. let op

• Kan ook achter het zelfstandig naamwoord . Dan begint het vaak met voorzetsel.  Bijv. " Ik pas vandaag op de stomme hond van mijn tante."  

• Soms: bijvoeglijke bepaling in bijvoeglijke bepaling
  
  

Mijn oma woont in een flat naast de kathedraal van Parijs.

Bijvoeglijke bepalingen geven dus extra informatie bij een zelfstandig naamwoord.

Het hoort wel bij redekundig ontleden, maar geeft geen zinsdeel aan maar een zinsdeelstuk
 

wat zijn de bijvoeglijke bepalingen in deze zinnen?  

Mijn vijf grote zussen zijn de leukste meiden uit de buurt. 

Een supergoede voetballer uit Denemarken kreeg afgelopen zaterdag een onverwachte hartaanval. 

In Zambia  is een zeldzame heldergroene smaragd van anderhalve kilo gevonden.

Geven

Hoofdrol:

de persoon die geeft (onderwerp)

Onmisbare rol:

dat wat gegeven wordt (lv)

(On)misbare rol:

wie het geven ontvangt (mv)

Het meisje geeft hem een ijsje

Het meisje = onderwerp

ijsje = lijdend voorwerp

hem = meewerkend voorwerp

Het meisje gaf hem een ijsje.

Feitelijke zin, maar je weet niets over de omstandigheden.

Omstandigheden zijn belangrijk om de tekst te begrijpen en om de context te weten.

Decor

Het meisje gaf hem een ijsje op het strand.

Het meisje gaf hem een ijsje bij haar thuis.

Het meisje gaf hem gisteren een ijsje.

Het meisje gaf hem iedere dag een ijsje.

Het meisje gaf hem een ijsje.

Feitelijke zin, maar je weet niets over de omstandigheden.

Omstandigheden zijn belangrijk om de tekst te begrijpen en om de context te weten.

Drama

Het meisje gaf hem een ijsje, omdat ze verliefd op hem is.

Het meisje gaf hem liever een ijsje.

Het meisje gaf hem geïrriteerd een ijsje.

Hoewel hij het niet lust, gaf het meisje hem een ijsje.

Het meisje gaf hem niet een ijsje.

Vul onderstaande kale zin aan met minimaal 2 bijwoordelijke bepalingen (denk aan tijd, reden, plaats etc.)

SC Heerenveen verliest veel punten.

Bijvoeglijke bepaling

Het meisje gaf hem een ijsje.

Bijvoeglijke bepaling

Het meisje gaf hem een ijsje.

Het lieve meisje gaf hem een duur ijsje.

In het verre land kreeg ze trek in pindakaas.

1. verre
2. trek

De nimmer te verzadigen draak verslond de jonkvrouw.

1. nimmer te verzadigen
2. verslond

In de trein zag Marie de schrijver die ze zo bewonderde.

1. in de trein
2. die ze zo bewonderde

Vul onderstaande kale zin aan met minimaal 2 bijwoordelijke bepalingen (denk aan tijd, reden, plaats etc.) en 2 bijvoeglijke bepalingen.

De docent legt de leerstof uit aan de leerling.

De bijvoeglijke bepaling

Maak in stilte startopdracht, opdracht 1 t/m 4

Grammatica H4 - Bijvoeglijke bepaling