2/10 1.5 Woorden

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Woorden 1.5

Planning

• Lesdoel
• Korte activiteit
• Terugblik
  
• Instructie
• Werken 
• Exitticket
• Afsluiten (reflectie en feedback)

Lesdoel:

Aan het einde van deze les:

• kun je benoemen welke onthoud strategieën er zijn;
• kun je benoemen hoe een woordvierkant werkt;
• ken je de betekenis van minstens twee nieuwe woorden;



• heb je geoefend met het toepassen van onthoud strategieën;
• heb je geoefend met het maken van een woorden vierkant;
• heb je geoefend met de betekenis van de nieuwe woorden.

Blauw = kennen = kennis = leren

Oranje = kunnen = met de kennis de vaardigheid oefenen

Woordvierkant

Een woordvierkant gebruik je om de betekenis van nieuwe woorden goed te begrijpen en ook om ze makkelijk te onthouden.

Woordvierkant

Zo maak je een woordvierkant:

• In het midden schrijf je het nieuwe woord.

• In de vier hoeken maak je een tekening over het woord of noteer je informatie. Dat kan zijn:

– een omschrijving;

– een tegenstelling;

– een synoniem;

– een zin waarin het woord gebruikt wordt;

– een vertaling;

– een aantal woorden die erbij passen.

Een woordvierkant is persoonlijk. Jouw woordvierkant ziet er dus anders uit dan dat van je klasgenoot. Er is geen goed of fout woordvierkant.

Omschrijving/definitie

• Lees een stukje verder of terug
  
• Staat er een omschrijving/uitleg van het woord in de (vorige of volgende) zin?

Woordraadstrategie omschrijving:

De schrijver geeft al een omschrijving (definitie) van het woord.

• Mijn oma is geholpen aan staar, een aandoening waarbij de lens is vertroebeld.
• Misofonie, mensen die zich ergeren aan bepaalde, op zich onschuldige, geluiden, zoals luid ademen en harde muziek uit oordopjes.

Woordraadstrategie tegenstelling vinden:

• Tegenstellingen zijn woorden die elkaars tegenovergestelde zijn.

• Als je een onbekend woord tegenkomt, kun je soms de betekenis begrijpen doordat er in de tekst een tegenstelling staat.

• Zoek je een tegenstelling? Let dan op de volgende woorden: maar, echter, toch, daarentegen.

Bijvoorbeeld:
Goedkoop - duur
begrijpelijk - onbegrijpelijk

Woordraadstrategie synoniem

Zoek naar een synoniem: een ander woord met dezelfde betekenis.

• Exact - Precies
• vreemde snuiter - rare snijboon - zonderling

Vaak vind je als je even verder leest in de tekst een synoniem voor een moeilijk woord dat je niet weet.

Woordraadstrategie: een voorbeeld zoeken (in de zin of tekst):

Soms staan er in een tekst voorbeelden om onbekende woorden uit te leggen. Je weet dan meteen wat de schrijver bedoelt.

• Bij een voorbeeld vind je vaak de volgende woorden: bijvoorbeeld, zo is er..., zoals, denk maar aan..., neem
• Ook een dubbele punt kan aangeven dat er voorbeelden volgen: 'zij houden van balsporten: voetbal, volleybal, korfbal.'
  

Een bekend woorddeel zoeken

• Als je de betekenis van een woord niet kent, kun je op zoek gaan naar een bekend deel van het woord (woorddeel)
  
• Dit kan bij: 

1. Woorden die samengesteld zijn (inkoopmedewerker)


2. Woorden met een voorvoegsel (ongezond)
3. Achtervoegsel (naamloos)

Een bekend woorddeel zoeken

Als je de betekenis van een woord niet kent, kun je op zoek gaan naar een bekend 

deel van het woord. 

Dan kan bij:

• Woorden die zijn samengesteld uit twee woorden. 

Bijvoorbeeld: inkoopmedewerker. 
Je kent het woord inkoop en het woord medewerker. 

Een inkoopmedewerker is dus iemand in het bedrijf die meehelpt met de inkoop.

• Woorden met een voorvoegsel. 

Bijvoorbeeld: ongezond. 

Je weet dat -on hetzelfde is als niet of zonder --> ongezond betekent dus: niet gezond

• Woorden met een achtervoegsel. 

Bijvoorbeeld: naamloos. 

Je weet dat -loos hetzelfde is als zonder --> naamloos betekent dus dat iets zonder naam, het heeft geen naam.

Vertaling en aantal bijpassende woorden

– een vertaling; bij een (buitenlands) woord in het woordenboek

– een aantal woorden die erbij passen. --> zitten er woorden in de zin die je kunnen helpen met de betekenis van het woord?

Voorbeeld woordvierkant

lege les

lezen tekst 

'pratende kinderen zijn gelukkig'

maken opdracht 2,3,4

lege les

lege les

woorden pag 55 lezen en betekenissen proberen te onthouden.

maken opdracht 6, 7, 8

lege les

lege les

maken opdracht 12, 13 en 14