Omgeving en relaties V4

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Vandaag

• Soort
• Populatie
• Beperkende factor
• relaties in ecosystemen

Wat is een soort?

1. Individuen met sterke genetische overenkomsten.
2. Individuen die vruchtbare kinderen kunnen krijgen.
3. Individuen die nakomelingen kunnen maken.
4. Individuen die genetisch niet te onderscheiden zijn.

Wat is een populatie?

1. Een groep soorten.
2. Een groep individuen.
3. Een aantal dieren van dezelfde soort.
4. Een aantal organismen van dezelfde soort.

Naamgeving van soorten

Naamgeving van soorten

1. Geslachtsnaam
   Dit wordt altijd met een hoofdletter aangegeven!
2. Soortnaam
   
3. Ondersoort (niet altijd!)
   Dit is zijn organismen van dezelfde soort die vaak in een ander gebied voorkomen en in uiterlijk verschillen van elkaar, maar niet genoeg om tot een eigen soort te worden gerekend

Naamgeving van soorten

Behoren een hond en een wolf tot dezelfde soort? Leg uit.

Wat is de juiste wetenschappelijke naam van het madeliefje?

1. bellis perennis
2. Bellis perennis
3. bellis Perennis
4. Bellis Perennis

Hybriden

• Soms kruisen verschillende soorten met elkaar en krijgen ze levensvatbare nakomelingen: hybriden. 

• Meestal zijn deze hybriden onvruchtbaar.

5 minuten zelf aan het werk

- pak je schrift plus een pen

- zoek een klasgenoot waar je niet naast zit (dus opstaan)

- wissel antwoorden op opgaven uit (eentje heeft een boek)

- zoek een tweede slachtoffer

- herhaal wat je net gedaan hebt

DOEL IS: MEER ANTWOORDEN IN JE SCHRIFT

Wat is een voorbeeld van beperkende factor voor een boom?

1. Het hebben van een hoeveelheid bladeren.
2. De aanwezigheid van stikstof in de lucht.
3. De hoeveelheid water in de grond.
4. De aanwezigheid van konijnen in de buurt.

Termen: welke ken je al?

• (a)biotische factoren
• tolerantiegebied/tolerantiegrens/optimumgebied
• predator-prooirelatie
• voedselweb
• accumulatie
• mutualisme/ commensalisme (epifytisme)/ parasitisme

Biotische factoren= invloed van andere organismen op een organisme. Vb: 

• Concurrenten
  
• Voedsel
  
• Predatoren
  
• Ziekteverwekkers
  
• Enz...

Abiotische factoren: invloed van de niet-levende natuur op een organisme. Vb:

• Water
  
• Wind
  
• Zon
  
• Aarde
  
• Zoutgehalte
  
• Enz..
  

Tolerantiegrenzen

Welke curve is de blauwe reiger?

Welke curve was de Blauwe reiger?

1. grafiek Q
2. grafiek P
3. ik heb geen flauw idee

Predator-prooirelatie

Carnivoren

Herbivoren 

Omnivoren

Predatoren: soorten die op andere soorten bouwen voor hun energievoorziening. 

De grenzen zijn vaak vaag..

Predator-prooirelatie

Wie zijn de consumenten van de 2e orde?

1. leeuw, aap, lynx, jaguar
2. jaguar, gier, das, slang
3. giraffe, neushoorn, sprinkhaan, muis
4. hert, slang, vogel, neushoorn

Wat zijn consumenten van de 3e orde?

1. leeuw, jaguar, gier, das
2. gier, das, jaguar, slang
3. slang, gier, das, jaguar
4. hert, lynx, muis, kip

Verstoorde voedselketens

• Ziektes 
• Gif

Accumulatie

Epifyten

Dit is een voorbeeld van..

1. commensalisme
2. epifytisme
3. parasitisme
4. mutualisme

Dit is een voorbeeld van...

1. commensalisme
2. epifytisme
3. parasitisme
4. mutualisme

Dit is een voorbeeld van...

1. commensalisme
2. epifytisme
3. parasitisme
4. mutualisme

Je kunt nu...

..beschrijven hoe de omgeving bepaalt welke soorten er kunnen leven.

..beschrijven welke voedselrelaties er tussen organismen bestaan.

..beschrijven welke langdurige relaties er tussen organismen bestaan.