Grammatica 4 woordsoorten, opd. 1 t/m 4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Grammatica 4

Onderwerp: aanwijzend en vragend voornaamwoord

Doel: Aan het einde van deze les kunnen jullie het aanwijzend voornaamwoord en het vragend voornaamwoord aanwijzen in een zin. 

Starten

Neem voor je: bladzijde 120

Kolom 1

zo'n

Kolom 2

deze

wie

waar

daar

dit

welk

die

wat

dat

aanwijzend voornaamwoord

Een aanwijzend voornaamwoord wijst een mens, een dier of een ding aan: deze vrouw, dat paard, die fiets. Dit zijn aanwijzende voornaamwoorden: deze, die, dat, dit, zulk(e), zo’n, dergelijk(e), zelf, hetzelfde, dezelfde.

Een aanwijzend voornaamwoord kan voor een zelfstandig naamwoord staan, maar het kan ook alleen staan. Als het alleen staat, kun je het zelfstandig naamwoord er soms wel achter denken:

– Deze rode fiets vind ik mooier dan zo’n zwarte (fiets). Vind jij dat ook?

aanwijzend voornaamwoord

Let op:

• De woorden dat en die behoren tot meerdere woordsoorten. Dat en die zijn alleen aanwijzend voornaamwoord als je ze kunt vervangen door dit en deze.

• Woorden die een plaats of een richting aangeven (daar, daarheen, daarover, daarlangs) zijn geen aanwijzend voornaamwoord.

vragend voornaamwoord

Er zijn vier vragende voornaamwoorden (vr.vnw): wie, wat, welk(e), wat voor (een). Ze staan meestal aan het begin van een vraag:

– Wie van jullie wil even een boodschap voor me doen?

– Naar welk land gaat je vriendin op vakantie?

Soms staat een vragend voornaamwoord aan het begin van een zin die gemaakt is van een vraag:

– Hij vroeg wie van ons even een boodschap voor hem wilde doen.

vragend voornaamwoord

Let op:

• Wie en wat zijn geen vragend voornaamwoord als ze terugwijzen naar een eerder genoemd woord:

– Die leuke jongen over wie je me zojuist vertelde, loopt daarginds.

• Woorden als waar, waarheen, wanneer en hoe zijn geen vragende voornaamwoorden.

Met zulke praatjes hoef je bij die man echt niet aan te komen.

Weet je al welke klasgenoten je uitnodigt voor dat feest?

Mijn broer heeft geen idee wie zijn kapotte cd-speler kan maken.

Iedereen eet liever de hamburgers van McDonald's dan deze vette.

Heb je voor dit verslag hetzelfde boek gelezen als Jeanine?

Ze snapt niet wat ze anderen aandoet met dergelijke roddels.

Zelfstandig werken

Maak van hoofdstuk 4 Grammatica woordsoorten:

opdracht 2 op blz.121)

Huiswerk voor maandag 30/3: opdracht 3 en 4 (blz.121)

Wat heb je van deze les geleerd?