Formuleren - fouten met verwijswoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Cursus formuleren 

Fouten met verwijswoorden

Vul in:
De oude watertoren ____ daar stond, is vorige maand afgebroken.

1. die
2. dat
3. deze
4. dit

Aanwijzend voornaamwoord

Die of dat; deze of dit?
Verwijs:

de-woorden met die en deze -> de jongen, die...

het-woorden met dat en dit. -> het boek, dat...

De watertoren --> deze/die watertoren
Het huis --> dit/dat huis 

Vul in:
De regering is er voor ____ onderdanen en ____ moet naar hen luisteren.

1. zijn, hij
2. de, het
3. haar, ze
4. hun, zij

Welke woorden zijn 'het'-woorden?

een beroemd chemieconcern

een spannende apotheose

een eewenoude overgangsrite

een enthousiast organisatiecomité

Je kunt 'het-woorden' herkennen aan het bijv nw zonder 'e' als er een voor het woord staat.

Bij 'de-woorden' waar 'een' voorstaat, komt er een 'e' achter

een beroemd chemieconcern -het

een spannende apotheose -de

een eewenoude overgangsrite -de

een enthousiast organisatiecomité- het

Persoonlijk voornaamwoord

Mannelijke woorden zijn de-woorden; verwijs naar mannelijke woorden met hij, hem en zijn.

Ook vrouwelijke woorden zijn de-woorden; verwijs naar vrouwelijke woorden met zij, ze en haar.

Onzijdige woorden zijn het-woorden; verwijs naar onzijdige woorden met het en zijn. -> het bestuur heeft zijn leden....

Mannelijk of vrouwelijk?

Helaas kun je dit vaak niet 'weten'; je moet het opzoeken.

Bekijk eens de site (zie volgende slide)

Vrouwelijke woorden herkennen

De-woorden die eindigen op een van de volgende achtervoegsels, zijn bijna altijd vrouwelijk:

--de (liefde)	-ing (woning)	-teit (activiteit)
-heid (oudheid)	-nis (gevangenis)	-theek (mediatheek)
-ie (receptie)	-schap (weddenschap	-uur (natuur)
-iek (muziek)	-st (opkomst)
-ij (boerderij)	-te belofte

namen van steden, provincies, steden en clubs en verkleinwoorden zijn HET woorden->je verwijst met het en zijn

Ajax heeft zijn leden verzocht .....

Amsterdam heeft zijn inwoners....

Verwijzen naar mensen, dieren en dingen

Als we naar mensen verwijzen, doen we dat met
voorzetsel + wie
Het meisje over wie we net spraken

Als we naar dieren of dingen verwijzen doen we dat met waar/daar+voorzetsel: De hond waarover ik je vertelde...
De hond waarover we net spraken

Wie of waar?

Gebruik bij personen wie
De man over wie ik zojuist.. 

Gebruik bij zaken waar 
De ruzie waarover we het net hadden.. 

Vul in:
De vrouw ___ ik je zojuist vertelde, werkte vroeger bij ons op school.

1. waarover
2. over wie

Ik heb ... gefeliciteerd met het behaalde kampioenschap.

1. hen
2. hun
3. ze
4. zij

De vrouwtjeshond ... ik net vertelde, is gisteren aangereden.

1. over wie
2. waarover

Als je een product net gekocht hebt en ... gaat stuk, dan heb je recht op garantie.

1. hij
2. zij
3. het
4. hun

Heb je ... gisteren nog gezien?

1. hen
2. hun
3. ze
4. zij

Jaloezie heeft altijd bestaan, want ... is een aangeboren karaktertrek van de mens.

1. hij
2. zij
3. het
4. hun

De gemeenteraad heeft lang vergaderd en uiteindelijk is ... tot een besluit gekomen.

1. hij
2. zij
3. het
4. hun

Vul in:
Ik ken de commissieleden en ik zal de brief aan ____ morgen verzenden.

1. hen
2. hun

Hen of hun?

-Gebruik hen wanneer het lijdend voorwerp is
Ellen en Deborah hadden een onvoldoende, omdat de leraar hen (lv) niet wilde helpen.
-Gebruik hen na een voorzetsel
Ik ken nu de commissieleden en ik zal de brief aan (vz) hen morgen verzenden.
-Gebruik hun als het meewerkend voorwerp is
Herinner je je die inbrekers nog?  De rechter gaf hun (mv) twee maanden voorwaardelijk.

Vul in:
Het dak van de schuur, ___ al jaren lekt, moet nodig gerepareerd worden.

1. dat
2. wat

Dat of wat?

Gebruik het verwijswoord dat als je verwijst naar een het-woord.

Gebruik het verwijswoord wat alleen als je verwijst naar
- een onbepaald voornaamwoord (alles, iets, niets)
Iets wat je zelf niet kunt, moet je door een ander laten doen.
- een overtreffende trap (het mooiste, het beste, het kleinste)
Het mooiste wat ik ooit heb gezien, is de scheve toren van Pisa.
- een hele zin
Het sneeuwt in het westen, wat voor veel vertragingen zorgt bij de NS. 

Vul in:
De vrouw ___ ik je zojuist vertelde, werkte vroeger bij ons op school.

1. waarover
2. over wie

Alles ... ik voor de toets geleerd had, was uit mijn hoofd verdwenen.

1. dat
2. wat

Het lekkerste ... ik ooit gegeten heb is lemon poppy seed cake

1. dat
2. wat

Terugblik

We hebben de volgende onderdelen besproken:
- aanwijzend voornaamwoord: deze, die, dit of dat
- persoonlijke voornaamwoorden: hij, zij, hem, haar
- hen of hun?

- dat of wat?

- wie of waar?