Uitleg van de verschillende soorten journalistieke teksttypen
- essay (Etym: Fr. essayer = beproeven, proberen, testen)
Tekst waarin een auteur een meestal persoonlijk standpunt inneemt met betrekking tot een bepaald onderwerp. De onderwerpen voor essays kunnen op vrijwel elk gebied gevonden worden: godsdienst, maatschappij, wetenschap, kunst e.d. Het genre ontleent zijn naam aan de Essais (1580) van Montaigne, waarin deze bepaalde onderwerpen, zoals dood, liefde, passie, verdriet e.d. aan de orde stelt.
In Nederland kende het genre vooral in de 18de eeuw een grote bloei, al werd dit type teksten toen vooral aangeduid met de termen vertoog, verhandeling of proeve. In Justus van Effens Hollandsche Spectator (1731-1735) wordt meer dan de helft van de plaatsruimte ingenomen door ‘vertoogen’.