Aaneenschrijven/samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Aaneenschrijven of niet?

1. spoorweg overgang
2. spoorwegovergang

Los of aaneenschrijven?
Tweedehands + fietsen + winkel

1. tweedehands fietsenwinkel
2. tweedehandsfietsenwinkel
3. tweedehands fietsen winkel

Los of aaneenschrijven?
Stille + Oceaan + gebied

1. Stille Oceaangebied
2. Stille-Oceaan gebied
3. Stille-Oceaangebied

Er (hier, daar, waar) + voorzetsel

• ernaar, daardoor, hierlangs: -->in principe aan elkaar 
• MAAR: los schrijven als voorzetsel (denk aan de 'kast') deel is van een splitsbaar werkwoord, bijv: 
• voorlezen => wie leest er voor? 
• EN OOK: los schrijven als het voorzetsel bij een ander zinsdeel hoort, bijv:
• Hij zat achter in de auto. ('in' hoort bij 'in de auto')
• Hij zat achterin. ('in' hoort niet bij een ander zinsdeel)

Leg het boek maar (boven + op)

1. bovenop
2. boven op

Spring maar (achter + op) de fiets.

1. achterop
2. achter op

Ik denk (hier + over + na).

1. hierover na
2. hieroverna
3. hier overna

Leg het boek maar (boven + op) de stapel.

1. bovenop
2. boven op

Ik loop (er + achter + aan).

1. erachter aan
2. erachteraan
3. er achteraan

Samenstellingen met tussen-n en tussen-s

• Tussen-s als je 'm hoort:  'dorpsplein'  dus ook 'dorpsstraat'
  
• Tussen-n als het eerste deel van de samenstelling een zn is met meervoud op -en: fietsenrek, boekenkast
• Geen tussen-n: 
• als het eerste woord geen meervoud heeft: tarwegras, gerstebier
• als het eerste woord een mv heeft op -s of op -en én s: gedachte => gedachtes of gedachten => dus: gedachtesprong ziekte=> ziekten of ziektes => dus: ziektekiem

Samenstellingen met tussen-n en tussen-s (2)

• Geen tussen-n: 
• als het eerste woord een bijv.nw is met versterkende functie: beregezellig, boordevol
• als het eerste deel géén zelfst.nw is: spinnewiel, blindedarm
• als het iets unieks betreft: zonnestraal (we zien maar één zon)
• als het een 'versteende samenstelling' is (een samenstelling waarin we de betekenis van de losse onderdelen niet meer herkennen): bakkebaard, bolleboos, dageraad

omgang + regeling

1. omgangregeling
2. omgangsregeling

beroep + speler

1. beroepspeler
2. beroepsspeler

protest + stem

1. proteststem
2. protestsstem

tarwe + brood

1. tarwebrood
2. tarwenbrood

Aap + rots

1. apenrots
2. aperots

Aap + trots

1. apetrots
2. apentrots